This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Գործընկերները
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
անգլերենից ռուսերեն: ARGUING WITH MYSELF by Jeff Dunham General field: Արվեստ/գրականություն Detailed field: Պոեզիա և գրականություն
Բնագիրը - անգլերեն «ARGUING WITH MYSELF»
Sweet Daddy: Jeff Dunham, I'm talking to you, my man. This is your night and this is your time. You're gonna put the smackdown on that crowd like 50 Cent. Uh, you're gonna get it crunk like Usher.
Jeff: Like the ushers?
Sweet Daddy: Oh, man. I got to think white. Think white.
Jeff: You mean, going to do well like Toby Keith?
Sweet Daddy: Huh?
Jeff: I think I get it.
Sweet Daddy: You my man, Jeff.
Jeff: Thanks, Sweet Daddy. Group hug.
Sweet Daddy: What? OK, Jeff. You can put me down now. Uh, we got a show to do. They're waiting for you. Oh, shit.
[audience cheering]
Announcer: Ladies and gentlemen, please welcome Jeff Dunham.
[cheers and applause]
Jeff: Thank you. Thank you so much. All right! Thank you. You... you are assuming way too much, ladies and gentlemen. But thanks for coming out tonight. I am happy to be in Orange County. I'm happy to be in Santa Ana. My mother-in-law had a dance studio. She had this dance studio for years. She owned it and she ran it. A few months ago, she was four days away from closing the sale on the dance studio. She was gonna take the money, retire and be independent, live out the rest of her life. Then the hurricanes came. Guess where my mother-in-law's dance studio was. West Palm Beach, Florida. Guess who's living with me and my family now in Los Angeles. I'll say it again. I'm happy to be in Santa Ana. [laughter and applause]
Sweet Daddy: Where's Chris Rock when you need the man?
Jeff: ...one house, it's me, my wife, three little girls, three female dogs, two female rats, one female fish, now my mother-in-law. And, as a bonus, my sister-in-law. I'm growing a uterus as we speak. [laughter] The only other male in the household is my golden retriever Bill, and they had him neutered. Oh, it was very sad. I came home after being gone for about five days. I walked in the front door and Bill's lying on the couch. He looks up like, "Dude." [laughter] "You're not gonna believe what they did to me. Run."
[cell phone rings]
Sweet Daddy: Who this? Ooh. Ladies, meet me in the green room. [laughs]
Jeff: Well, our daughters now are eight, ten, and, God forbid, fourteen years of age. Thanks for your sympathy. My wife and I recognize that we are living on the verge of hell. Because from what I understand, when women live in the same house, apparently God has a sense of humor... because, eventually, their biological time clocks synchronize. So I know when all my daughters get to be that age, I'll be sitting on the phone with my agent every three and a half weeks going, "You got to get me the hell out of here." [laughter] My office door will be locked and all I'll hear is... [imitates scratching sound] [in demonic voice] "Daddy. Let us in." Bill'll be sitting next to me, "Don't open the door." [laughter] [applause] Well, I know some of you know what's going on this evening. I have little people in boxes, and I got to tell you, the way security is at the airports nowadays, when you try and check in with a small person in your luggage, they stop you. Most of the airports nowadays have the sophisticated equipment for checking your luggage. They're like big MRIs. They can check the contents, the materials. But some of the smaller airports don't. We all know Burbank Airport, just north of here a few miles, don't have all the sophisticated stuff. They still have to hand-check a lot of luggage. I was in line about three and a half weeks ago early one morning, very crowded. And most people, when you get your luggage hand-checked, it's no big deal. They might pull out your underwear, like, ooh. But for me, they're pulling out dolls.
Sweet Daddy: I told him not to do that joke.
Jeff: And I figured out the way they decide whose luggage they're gonna hand-check is a complete judgment call on these guys' parts. They look at you and they decide, and, apparently, I look like a terrorist with a trunk... because they're, "Sir, we got to look in that trunk." I'm like, "Oh, crap, here we go." So he takes the big trunk and he puts it on top of the silver table. He opens it up, and the first thing he pulls out is one of my little guys, Peanut. You'll see him in a little while. You might know Peanut. [cheering and applause] But he pulls Peanut out and he's like, "Hey." People in line are like, "Hey!" And I'm like, "Oh!" Now, they have these swabs, and they swab whatever it is they're looking at. They then take the piece of material, they put it in the analyzer. It then checks to see if your stuff has come into contact with anything dangerous, chemicals, whatever. So the guy has Peanut in one hand, swab in the other. This is all true. It's too stupid to make up. He could've swabbed Peanut on the head, on the foot. No. In front of God and everybody, swabs his butt. Just like that. [laughter] I know it's only a puppet, but I work with the guy. There's a relationship here. And I'm sitting there watching this. And the first thing I find myself thinking is, "You sick bastard. What... ...the hell? Why are you wiping my friend's butt?" He then takes the swab, puts it in the machine, shuts the door. I think we're finished. We start to put things away. Suddenly, the little machine goes... [imitates machine beeping] Three more guys come out. They have me up against the wall. They're checking my ID. They're doing a background check on the internet. They're going through all my stuff. Takes minutes. Now we're finished. Everything is fine. Then we start to put things back. And then I start to think, "What the hell was on Peanut's butt... [laughter] ...that labeled me the potential terrorist?" And this is all true. And I asked the guy and he goes, "Well, it's all in the code on the computer. Let's see." And he goes, "That would be military grade plastic explosives." And I go... [laughs] "What?" And he goes, "Well, sometimes the machine confuses lotion for that." And I went, "No, there's no lotion on the puppet's ass." [laughter] I've been building bombs in my garage. You caught me, Skippy. Thanks for straightening me out. I don't ever want to go through the Burbank Airport again. There's only a small number of these guys that do all the checking. I know next time I go through, they'll all be standing in a group, and one of them'll point and go, "There he is. There's the gay puppet bomber." [laughter] "There's lotion on his puppet's ass."
Sweet Daddy: Now, you two girls are twins, right?
Jeff: Ladies and gentlemen, I have a few guys to introduce to you tonight. The first guy I met years ago when I was still in college. And he is a Vietnam War veteran. And he was a welder at the time. And he'd been married for many, many years. And he was just tired of being in the house and wanted to get out. He saw what I did on weekends. He thought it would be fun to just to get up in front of people and just talk and give his points of views on all kinds of subjects. So we tried it a few times. I thought he was great. We've been a team ever since. Please help me welcome my old friend, Walter.
[cheers and applause]
Walter: Shut the hell up. [mock laughter]
Jeff: Walter, are you happy to be here?
Walter: Oh, overjoyed. Last week, I was lying on a beach in Maui and I couldn't decide, "Gee, should I stay in Hawaii or go to fricking Santa Ana?" [laughter] My God, I can die happy now.
Jeff: Fine city.
Walter: I don't give a damn. [mock laughter]
Jeff: What's wrong with you?
Walter: I don't know. It's hot as hell outside. My skin's all dry and itchy. You put me in a sweater. Sure as hell not gonna ask you for lotion. [laughter and applause] [mock laughter]
Jeff: You know, you don't have to do this.
Walter: Yeah, I could get a real job.
Jeff: Yeah, what would you do?
Walter: I want to be a greeter at Walmart. [laughter]
Man: Yeah!
Walter: What the hell's so funny?
Jeff: At Walmart? What would be your opening line?
Walter: Oh, ahem, "Welcome to Walmart. Get your shit and get out. [cheers and applause] Have a nice day."
Jeff: Anything else wrong?
Walter: I don't know. My wife and I couldn't find any place to park anywhere near this stinking joint. And some jerk pulled up in a brand-new Mercedes, goes right in the handicap spot. He got out of the car and there was nothing wrong with him. Don't you hate that?
Audience: Yeah!
Walter: So I ran his ass over. [laughter and applause] I made an honest man out of him. And his mother got out the other side, started swinging her crutches at me. Took her out with the door.
Jeff: Don't you feel kind of bad?
Walter: Ah, hell, they can carpool.
Jeff: Good thing the police didn't see you.
Walter: I ain't afraid of the cops around Santa Ana. You seen some of these guys?
Jeff: What?
Walter: Cops on bicycles.
Jeff: What's wrong with that?
Walter: How intimidating is this? "All right, buddy, pull it over." [imitates bicycle bell dinging] [laughter] What do they do when they arrest somebody? "All right, in the basket."
Sweet Daddy: Yes, ladies, I wrote that joke.
Walter: Yeah, you can tell the rookie cops. They got playing cards in their spokes. Halt! [imitates cards flapping] [mock laughter]
Jeff: So your wife's in town?
Walter: Oh, yeah.
Jeff: She having a good time?
Walter: She always has a good time.
Jeff: Good.
Walter: Pisses me off.
Jeff: She's a lovely lady.
Walter: She getting old.
Jeff: Well, women age like fine wine.
Walter: She's aging like milk. [laughter]
Jeff: Did you guys get in another argument this morning?
Walter: Yeah.
Jeff: What happened?
Walter: I don't know. She rolled out of bed, jumped on her menstrual cycle and ran my ass over.
Jeff: Never heard it put quite that way before.
Walter: Oh, it even has a sound. It goes "nag, nag, nag, nag, nag, nag... bitch, bitch, bitch..."
Jeff: How long you been married?
Walter: What is it now? Forty-six years.
Jeff: What was the happiest moment of your life?
Walter: Forty-seven years ago. [laughter] How long you been married?
Jeff: Uh, fifteen years.
Walter: You'll see.
Jeff: I'll see what?
Walter: Remember when you said "Till death do us part"?
Jeff: Yeah.
Walter: Later, you'll realize you're actually setting a goal. [laughter]
Jeff: Walter, what exactly is marriage to you?
Walter: It's like drinking a Slurpee.
Jeff: Slurpee.
Walter: First couple of sips are like, "Boy, it's really good. I'm glad I did this." Then you keep drinking, it goes right to your head, and you go, "Ow, ow, ow! What the hell was I thinking? Someone kill me, please."
Jeff: It eventually stops hurting.
Walter: Yeah, then you're stupid enough to take another fricking sip. Ain't the same anymore, is it?
Jeff: What?
Walter: Being married all these years.
Jeff: What?
Walter: You can't look at other women now. You can't talk to them. You can't do nothing.
Jeff: What are you talking about?
Walter: I'll show you what I'm talking about. See this lovely young lady sitting right here in the front row? This gorgeous young thing. Do you see her? Do you see her?
Jeff: Yeah.
Walter: Oh, well. Only thing you can do now is run to the end of your chain and bark. [applause and cheering] Getting married's kind of like buying a new car.
Jeff: A new car?
Walter: You know, when you see that car on the showroom floor just before you take it home?
Jeff: Yeah.
Walter: That's as good as it's ever gonna look. Pretty soon, it'll have dents and scratches. Parts start to go bad. Then the new models come out and you're like, "Oh, oh, oh! Honey, can I just sit in it?" And always remember... [imitating dog barking and yelping] [laughter and applause]
Jeff: Walter, how's the love life?
Walter: You mean sex?
Jeff: Yeah.
Walter: I'm married, you moron. I'm too old too.
Jeff: You're not too old.
Walter: How would you know?
Jeff: I don't know. But I do know I had grandparents well into their 80s who were still having fun.
Walter: Their 80s?
Jeff: Yeah.
Walter: Good God. What the hell kind of sex is that? "Was it good for you?" "I can't remember." "We just finished." "Who are you?" [laughter]
Jeff: Walter, are you trying to tell me there's nothing sexually going on between you and your wife?
Walter: It's very difficult. She gripes about everything.
Jeff: Like what?
Walter: She said I don't make the right noises during sex.
Jeff: Well, sorry to hear that.
Walter: Want to hear what I do?
Jeff: No, no.
Walter: All right, you talked me into it.
Jeff: Now, wait a minute...
Walter: Now be careful. These are gonna be kind of pornographic. "Get off." [applause] "I can't see the Weather Channel." "Get the hell off."
Sweet Daddy: Oh, now that's funny. Wait, no, it's not.
Jeff: You know, Walter, I know you know better than I do. But, I mean, is there any kind of foreplay for you guys?
Walter: Foreplay? At our age? Yeah. It's come down to, "Hey, wake up." [laughter] You know what oral sex for us is?
Jeff: What?
Walter: She screams, "Screw you," and I yell, "Bite me."
Jeff: Come on, Walter, at your age, how do you keep things fresh in the bedroom?
Walter: Febreze. I don't know. My wife and I heard that coffee's good for your sex life.
Jeff: Coffee.
Walter: Yeah.
Jeff: Is it?
Walter: No. it kept me awake through the whole damn thing. I actually had to participate. Doctor said it's bad for my heart too.
Jeff: All the caffeine.
Walter: No, seeing my wife naked.
Jeff: What? That's awful.
Walter: Oh, you seen her too?
Jeff: So is coffee good for the sex life or not?
Walter: I don't know, but they're never gonna let us back into that Starbucks again. Well, we used the filter.
Jeff: You know, Walter, despite how you act, I bet when you were younger, you were quite a ladies' man.
Walter: I used to chase skirts all over the world.
Jeff: Really?
Walter: Till I got to Scotland and, boy, was I surprised.
Jeff: So you had women everywhere.
Walter: I even dated a girl in India.
Jeff: Really?
Walter: Lovely young lady.
Jeff: Sure.
Walter: Weird-ass country.
Jeff: What's wrong with India?
Walter: I don't know. Most of the women got a red dot in the middle of their forehead. What the hell is that? "You are here." Maybe it lights up when the coffee's ready.
Jeff: What are you... I'm sorry.
Walter: Scratch it off, you fricking win something.
Jeff: Will you... [mouthing]
Walter: How about this? Hey, it looks like she's videotaping me all the time. [cheers and applause]
Jeff: As everybody was coming in tonight, they were given an opportunity or two to ask you a question.
Walter: Yeah.
Jeff: So before the show started, I grabbed a small handful.
Walter: Yeah.
Jeff: I think you should answer them.
Walter: I don't give a damn. You, the pal here in the blue shirt in the front row, did you fill one out? Hello? Did you fill one out? [turning to the man leaving the room] Where are you going? Sit the hell down. You bastard. This is TV. [laughter and applause] What the hell? Think he's going to take a piss?
Jeff: [laughs] I...
Walter: These are expensive tickets.
Jeff: Yeah.
Walter: Expensive setup. Lot of production.
Jeff: Yeah.
Walter: Divide it all up, if he's gone for three minutes, he's taking a 600$ piss. Dumbass. Is he coming back? OK. We'll wait.
Jeff: Right. OK. [cheers and applause]
Walter: What's that guy's first name?
Woman: Mike!
Walter: Mike. Dumbass. [laughter] Are the speakers up in the bathroom?
Jeff: Yes, they are.
Walter: Oh, Mike! We're waiting for you, Mike! Kind of tough to go with all this pressure, isn't it, Mike? Mike! Get out. Mike's taking a long time. Could be having trouble. What does Mike do for a living?
Woman: Transportation.
Walter: He... he does transportation? [laughter] What the hell does that mean?
Woman: Medical transportation.
Walter: Medical transportation? What the fuck is that?
Jeff: There he is! [cheering and applause]
Walter: Welcome back, dumbass. Mike, could you hear us in there? Mike. Somebody pull his string. He's not talking. [laughter] Mike, could you hear us in there?
Mike: I can't hear you.
Walter: Oh, you couldn't. Well, we could hear you. You didn't wash your hands. I don't give a damn. [turning to the man in the front row] Back to you, asshole.
Jeff: Stop it. I'm sorry.
Walter: Just kidding around. What was your first name, there in the blue shirt?
Man: Oh, Nick.
Walter: Oh, Nick. Good to see you, Nick.
Nick: Yeah.
Walter: Nick, what do you do for a living?
Nick: I work in construction.
Walter: Oh, construction. What kind of construction? What do you do?
Nick: Work with a general contractor.
Walter: You work with a general-- You're not the general contractor.
Nick: Oh, no. Not there yet. I will be
Walter: You work with one. So, what is your title, Nick?
Nick: I guess you could consider it framing and drywalling.
Walter: Framing and drywalling. [turning to Jeff] Ah. Got anything for that, dumbass? You know, Nick, we got jokes for doctors and lawyers and even trash collectors. But the framing and drywalling guy... not in our arsenal of snappy comebacks. [applause] Now we're not gonna bother going home and writing any, because, hey, what are the fucking odds now?
Jeff: I'm sorry.
Walter: It was Nick, right? Was it Nic or Nick? Yeah, Nick. Nick and Mike. Mike and Nick. Dumbasses.
Jeff: Be nice to the crowd?
Walter: I don't give a damn. [mock laughter]
Jeff: All right, now some of the folks signed these and some of 'em didn't.
Walter: I don't give a damn.
Jeff: All right, where is Valerie... what is that?
Walter: I don't know. What is it? "Renew"? "Renee"? "Remmy"? "Remsey"? Valerie, where are you?
Jeff: Are you here... Right there. She says, "Dear Walter, how do you take off ten years to look younger?"
Walter: Oh, me? Oh, that would be Thompson's WaterSeal. [laughter]
Jeff: This is from Milton. "Dear Walter, my wife sits at home all day and won't work. How can I get her to get a job?"
Walter: Well, Milton, you're going to have to die. That'll teach the bitch.
Jeff: Where is Nick Munoz?
Nick: Right here!
Walter: Oh, Nick. Oh! [applause]
Jeff: Nick says, "Dear Walter, you're looking a little frustrated. When's the last time you got laid?"
Walter: Oh, crap. I recognize him. That's our gay stalker. [laughter] I need medical transportation! [laughter and applause]
Jeff: Ah... This is from Steven. "Dear Walter, could you please recommend a good proctologist?"
Walter: [motions at Jeff] [laughter]
Jeff: Tony Whittier? Oh, Tony from Whittier, California.
Walter: Pay attention, idiot.
Jeff: I'm sorry. "Dear Walter, time and time again, I have filled out this sheet six times. You never answer my question. What gives?"
Walter: Let's skip that one.
Jeff: This is from Chris. It's Chris. It's a girl Chris. "Dear Walt..." You read this.
Walter: Uh... "Dear Walter, after nine and a half years, my boyfriend still hasn't popped the question." That says "pooped" the question. Chris, you need to learn to spell, I think. How the hell do you poop the question? I guess you should listen from the other end.
Jeff: "Dear Walter, why don't chicken breasts have nipples?"
Walter: What? I guess because if they got too cold, they'd poke a hole in the package. New from the colonel, chicken and tits.
Jeff: "Dear Walter, what is one of Jeff's deepest, darkest secrets?"
Walter: Oh, he has a sex blowup doll.
Jeff: No, I don't.
Walter: Yes, he does.
Jeff: No.
Walter: Yeah. And the sick part is, he makes her talk. And, boy, does she lie.
Jeff: Will you stop it? "Dear Walter, what was your favorite toy as a child?"
Walter: Uh, dirt. And we were happy. Kids nowadays, they have too much. They got the internet. They got video games, computer crap. Hell, they're even passing out condoms in high schools. Did you know that?
Jeff: Yeah.
Walter: Good God. When I was that age, we had to walk five miles to get a condom. Uphill. In the snow. With a boner.
Jeff: Oh, stop it! [applause] All right, I threw this one away, because I thought it was kind of over the line. But I think we've crossed that a couple times. You read it.
Walter: Why?
Jeff: I just can't. You read it.
Walter: All right, OK. "Dear Walter, why is it that I gag when I brush my tongue, but not when I give my boyfriend oral sex?" Well, obviously your toothbrush is bigger. [laughter]
Jeff: And that's Walter. There we go, all right! [cheering and applause] Thank you. Thank you so much. All right. And now, ladies and gentlemen... [sighs] [laughter] ...folks, every once in a while, if you're in show business, you feel the need to reinvent yourself, redo things, make the creative juices keep flowing. I felt, not long ago, it was time for me to do that. So, I fired my current manager and hired a new one. He's actually here this evening. And before I go any further, he wanted to come out and say a few words. We're getting to know each other. He's getting to know my audiences. I think you're really gonna enjoy him, because he's a smart guy, I really respect him. Please help me welcome my new manager, Sweet Daddy Dee.
Sweet Daddy: Well, it's about time. These folks been waiting to see me. Mm-hm. Whoa! [cheering and applause] Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: How you doing, Sweet Daddy?
Sweet Daddy: Oh, no, it's not Sweet Daddy. It's Sweet Daddy Dee! Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: Well, I'm happy to call you my new manager.
Sweet Daddy: I'm what you call a player in a management profession.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: Pimp.
Jeff: You're a pimp?
Sweet Daddy: That makes you the ho.
Jeff: I'm not a whore.
Sweet Daddy: What do you do for a living?
Jeff: Make people laugh.
Sweet Daddy: Make them feel good.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: You the ho.
Jeff: That's not right.
Sweet Daddy: Why do you do what you do?
Jeff: Why? Because I enjoy it and it's the best way I know to make money.
Sweet Daddy: You the ho.
Jeff: Wait a minute. What if I said I do it only because I enjoy it?
Sweet Daddy: You the dumb ho. Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: So, what ideas do you have for my career?
Sweet Daddy: First thing I got to do is school you in street.
Jeff: Street?
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What word?
Sweet Daddy: What?
Jeff: You said "word."
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What word?
Sweet Daddy: Oh, snap. What the hell? Dawg, "word" is like, "I heard that."
Jeff: Heard what?
Sweet Daddy: Oh, shit. Dawg, you're not white. You are neon white. You so white you make Barry Manilow look like a brother.
Jeff: Wait, I like Barry Manilow.
Sweet Daddy: Whoo! Are you gay?
Jeff: No.
Sweet Daddy: I heard about the lotion.
Jeff: I'm not gay.
Sweet Daddy: You just white.
Jeff: Yeah.
Sweet Daddy: It's all good.
Jeff: Yeah, look, do you think this is gonna work between us?
Sweet Daddy: Let's make an analogy here.
Jeff: An analogy?
Sweet Daddy: If we were food...
Jeff: Food.
Sweet Daddy: ...I would be a fine summer wine that would be divine anytime.
Jeff: Ah. What about me?
Sweet Daddy: Every good wine needs a cracker. [laughter] Oh, that's funny shit right there. You got to laugh at that shit. Ha-ha! [sucks teeth] Oh, we got a fine hoochie mama right here. Hello! You looking to go home with some real wood? You’ll like it. I may be short, but it ain't my feet holding me up.
Jeff: Sweet Daddy, what are you doing?
Sweet Daddy: Trying to find me some hoes, dawg.
Jeff: Some hoes? Oh, you mean women. Oh, I got it. OK. Word.
Sweet Daddy: Don't you ever do that again. I don't know what the hell that was, but you just embarrassed the hell out of everybody. Even the white folk are sitting there going, "What the fuck was that?" You know, us black folk got a saying. Stay black.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: I got some advice for you.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Stay white.
Jeff: All right, look, look, I know a lot of white people emulate the African American culture to make themselves seem cooler.
Sweet Daddy: Yeah, yeah. Us black folk got a word for that.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Irritating. So I say it again. And it goes for most everybody in this room. I stay black, you stay white.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: As for my Mexican brothers and sisters, you learn English, motherfuckers. How about that? [laughter and applause] Ha-ha! Oh! That's funny shit right there! Ha-ha! Oh, Lordy, I'm glad I'm going home in the suitcase.
Jeff: Look, Sweet Daddy, who are some of your other clients?
Sweet Daddy: Oh, I can't tell you that.
Jeff: Why?
Sweet Daddy: I got to protect their anonymity.
Jeff: Well, give us a hint. How about some initials?
Sweet Daddy: OJ. Oh, shit.
Jeff: So you have some athletes and former athletes?
Sweet Daddy: Oh, sure enough.
Jeff: So you like sports.
Sweet Daddy: Oh, yeah.
Jeff: I like sports. Let's talk about sports.
Sweet Daddy: Uh-huh.
Jeff: What do you think about the hockey strike we had not long ago?
Sweet Daddy: The what?
Jeff: You know, the hockey strike.
Sweet Daddy: Oh, yeah. Me and all those brothers were laying around the 'hood every day going, "Oh, Lordy, what do we do? There's no hockey! Thank the Lord we got NASCAR." NASCAR. There's another dumbass cracker sport.
Jeff: NASCAR's very popular.
Sweet Daddy: I know that. I just don't get it. Bunch of grown white men going 500 miles in a circle. What the hell? What kind of three-and-a-half hours is this? Look, they're making a left turn! Oh, they're making another left turn. Oh, they're making another left turn. I wonder what's gonna happen next. Let's go to commercial. Come back in ten minutes. You ain't gonna miss a fucking thing. [laughter and applause] Hey, is that the dude that Walter was talking to?
Jeff: Yeah, right there.
Sweet Daddy: I was talking to him outside before the show.
Jeff: Really?
Sweet Daddy: Uh-huh. He was dissing me on my threads.
Jeff: Oh, he didn't like your clothes.
Sweet Daddy: That's right. And then he asked me how come my name is Sweet Daddy?
Jeff: Really?
Sweet Daddy: Yeah. You know what I said to him?
Jeff: What?
Sweet Daddy: "Ask your mama." Ha-ha! Don't get all up in my grill, dawg. You know, this ain't just me up here. And if I'm not funny, it's not my fault. See, dawg, I'm kind of like coffee.
Jeff: Coffee?
Sweet Daddy: Yeah. Before you experience my brown goodness, I got to go through a big-ass white filter. That's funny shit right there.
Jeff: So, Sweet Daddy, do you like the audience here?
Sweet Daddy: Oh, I love your crowd. But I feel a little bit outnumbered. Is there one other brother in the house tonight? [cheering] Oh! Yo, dawg, run! Start up the car. I need you out back after the show. It's like we're at a Dwight Yoakum concert or some shit like that.
Jeff: Look, Sweet Daddy, before you go, why did you choose me as a client?
Sweet Daddy: Because you're safe.
Jeff: I'm what?
Sweet Daddy: I got a lot of clients end up in jail and in trouble. I don't see you putting your ass in jail anytime soon.
Jeff: Well, thank you.
Sweet Daddy: Unless, of course, they make lotion illegal.
Jeff: Will you please drop the lotion?
Sweet Daddy: OK, but I ain't picking it up anywhere near your ass.
Jeff: There's Sweet Daddy Dee! [cheers and applause] Thank you. And now, ladies and gentlemen, how do we describe this next guy? Pretty much just white trash trailer park. Please help me welcome Bubba J. [cheers and applause]
Bubba J: [guffaws]
Jeff: How you doing, Bubba J?
Bubba J: I'm doing pretty good!
Jeff: Well, I'm glad you're here.
Bubba J: Yeah, I was fixing to come here. And I went out the front door to come there and I came there, and I got here, and here I am. [guffaws]
Jeff: So, Bubba J, what does the J stand for?
Bubba J: My last name is Junior.
Jeff: Oh. Well, it's a good thing they didn't name you Junior.
Bubba J: Yeah, that'd be dumb. Junior Junior. [laughs] That's my brother's name.
Jeff: Oh. So, Bubba J, what have you been doing today?
Bubba J: I've been watching NASCAR and drinking beer.
Jeff: That's your favorite sport.
Bubba J: Yeah. NASCAR is too. [guffaws]
Jeff: You know, NASCAR is very hot right now.
Bubba J: Oh, I know. Everybody loves NASCAR.
Jeff: Well, Sweet Daddy said it's just a bunch of guys driving in a circle.
Bubba J: Oh, I know. That's my favorite part. They're making a left turn! It's a sport that's easy to follow when you're hammered.
Jeff: I understand you got a new tattoo.
Bubba J: Yeah. I got another one somewhere else that'll grow. [guffaws] Did you get it?
Jeff: They got it.
Bubba J: Yeah. I'm tired of hearing that most NASCAR fans drink too much.
Jeff: Oh, because it's not true?
Bubba J: Oh, no, it's true. I'm just tired of hearing it. Makes me thirsty for another beer.
Jeff: Well, besides beer, do you ever have wine at the track?
Bubba J: Yeah, I have box wine.
Jeff: Box wine?
Bubba J: Yeah. It's wine that comes in a box.
Jeff: Yeah.
Bubba J: It's great, because if you had too much to drink, then you got something to throw up in.
Jeff: Bubba J, don't you worry about your health?
Bubba J: Huh?
Jeff: Your health.
Bubba J: Oh, like what?
Jeff: Your liver?
Bubba J: Oh, no. My last abduction, the aliens took it.
Jeff: You think you got abducted by aliens?
Bubba J: I don't think. I know. They took me and they stuck something in my butt. And not in the good way. [guffaws]
Jeff: Look, Bubba J, when you go to a NASCAR race and you party a lot, who is your designated driver?
Bubba J: What the fuck is that?
Jeff: Do you drive drunk?
Bubba J: No, officer. [guffaws] I'm practicing.
Jeff: Yeah, all right. Bubba J, have you ever had an intervention?
Bubba J: Yeah, and penicillin cleared it right up. [laughter] Stupid cousin. It was a second cousin. That's a gray area.
Jeff: All right. Bubba J, do you play any sports yourself?
Bubba J: Does quarters count?
Jeff: No. Do you have a drinking problem?
Bubba J: No, I pretty much got it figured out.
Jeff: What's your favorite beer?
Bubba J: An open one.
Jeff: How do you know when you've had too much?
Bubba J: I run out. Yeah. [guffaws]
Jeff: Have you ever been to an AA meeting?
Bubba J: AA is for quitters. [laughter] Hey, and Mr. Dunham, I was wondering, what is it that you do for a living?
Jeff: I'm a comedian.
Bubba J: [gasps] You are?
Jeff: Yeah.
Bubba J: You got one of them catchphrases?
Jeff: Well, you know, I'm a ventriloquist.
Bubba J: Oh. You don't eat meat? What?
Jeff: Bubba J, are you married?
Bubba J: Oh, yeah.
Jeff: Yeah, is your wife pretty?
Bubba J: Yeah... no.
Jeff: What's the difference?
Bubba J: The light.
Jeff: Where'd you meet your wife?
Bubba J: At the family reunion. What?
Jeff: So, Bubba J, where was this family reunion?
Bubba J: At the state fair.
Jeff: State fair?
Bubba J: Uh-huh.
Jeff: Why don't you tell us about the first time you saw your wife?
Bubba J: All right. There she was. More?
Jeff: Yeah, more. Where was she?
Bubba J: Oh. She was leaning up against the Ferris wheel.
Jeff: Yeah.
Bubba J: Making it tilt. Sunlight glistening off her curlers. Corn dog in one hand, a Budweiser in the other. Oh! My tattoo's growing. [guffaws] I went up to her and I said, "Young woman, you look more delicious than mayonnaise oozing out of a Spam sandwich." And then she smiled.
Jeff: Yeah.
Bubba J: What a tooth.
Jeff: So I guess you dated her a little while?
Bubba J: Yeah, a little bit.
Jeff: And you proposed?
Bubba J: No, her daddy did that for me.
Jeff: How'd that happen?
Bubba J: I was supposed to come pick her up about 7:00 one night. Got there at 7:30.
Jeff: Yeah?
Bubba J: There her daddy was on the front porch with his shotgun. He said, "Hey, Bubba J, guess who else is late?" [audience groans] I'm glad you're laughing. Somebody had to explain it to me. I still don't get it.
Jeff: So I guess you had the wedding at the church?
Bubba J: Yeah.
Jeff: Had the reception…
Bubba J: At Walmart.
Jeff: Walmart?
Bubba J: Yeah.
Jeff: Why?
Bubba J: Easier to return the gifts. Yeah, we walked in the front door. Some old codger standing there and he goes, "Hey, welcome to Walmart. Get your shit and get out."
Jeff: Say good night, Bubba J.
Bubba J: Good night!
Jeff: That's Bubba J!
[cheers and applause]
Jeff: I met this next guy many years ago, also when I was in college. He is not from the United States. He's from a small Micronesian island in the South Pacific. And he hopped a cruise ship. I actually met him down in Florida. We met up, we talked a little bit. I thought he was kind of funny. We went on stage together a few times and he's been in my act ever since. Please help me welcome my buddy, Peanut.
[cheering and applause]
Jeff: How you doing, Peanut?
Peanut: Doing pretty good. How are you?
Jeff: I'm fine.
Peanut: That's good, that's good, that's good. [cackles] Well, looks like a pretty good crowd tonight.
Jeff: You like it here?
Peanut: Oh, I love coming here to... to... [stutters] this town right here.
Jeff: Which town?
Peanut: This one.
Jeff: Which is?
Peanut:Peanut: The one we're in right now.
Jeff: Peanut.
Peanut: What?
Jeff: Where are we?
Peanut: You don't know?
Jeff: I don't think you know.
Peanut: I forgot. I forgot.
Jeff: You forgot?
Peanut: Yeah, we go so damn many places, I forgot!
Jeff: Well, think about it for a second.
Peanut: All right, all right, all right. Damn.
Jeff: The drive from the valley...
Peanut: Was bad as hell.
Jeff: Traffic.
Peanut: Sucked like hell.
Jeff: Drivers.
Peanut: Angry as hell.
Jeff: And you?
Peanut: Were scared as hell.
Jeff: Parking here...
Peanut: Sucked more like hell.
Jeff: So...
Peanut: We're in hell. [laughter and applause] And these are our hellmates. Think of that. Next time something tells you to go to hell, yup, come right here.
Jeff: Where are we?
Peanut: I don't know! Help me out. Help me out. Sorry.
Jeff: I wrote it down for you.
Peanut: Oh, good. He wrote it down. Ah, yes, I love coming to... "Sanata-a-na." What the hell is that? "Sanata-a-na." What is it? A fricking Indian reservation? What the hell? Sanata-a-na. How.
Jeff: It's Santa Ana.
Peanut: What?
Jeff: It says Santa Ana.
Peanut: Look, I know I didn't finish school, but that fricking says "Sanata-a-na." Dumbass. I will never blink. [applause]
Jeff: They pronounce it Santa Ana.
Peanut: Well, they're wrong! Sanata-a-na. Sanata-a-na. Sanata... [imitating Native chant]
Jeff: It's Santa Ana.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yes.
Peanut: OK! OK.
Jeff: And you're happy to be here?
Peanut: What?
Jeff: You're happy to be here?
Peanut: Oh, yes, I am. Just last week, I was lying in bed and I woke up sobbing. I will never be happy until we return to Sanata-a-na. And now we're here. Thank you for bringing me!
Jeff: It's a fine city.
Peanut: OK!
Jeff: Playing in a very nice theater.
Peanut: OK!
Jeff: This town is great.
Peanut: [snorts]
Jeff: It's a fine city.
Peanut: Have you looked around? Holy crap! Sucks!
Jeff: Lot of history in this city.
Peanut: Translated: old as shit. [laughter and applause]
Jeff: They've been rejuvenating, refurbishing.
Peanut: Polish a turd, it's still a turd.
Jeff: It's a fine city.
Peanut: OK! Sorry. But the drive down here did suck.
Jeff: Yes, it did.
Peanut: Oh, my God! Was on the 405, then the 5. Holy crap! Thank goodness we turn on the radio and listen to the traffic report.
Jeff: How much good did that do us?
Peanut: None whatso-fricking-ever! I hate the traffic reports. They're a waste of time.
Jeff: Right.
Peanut: Let me do the traffic reports. I'll save everyone a lot of time and money.
Jeff: All right.
Peanut: "Hey, Peanut, it's 8:00 in the morning, there's a lot of traffic out there. What's going on?" "It's 8:00 in the morning! Everyone left the house at the same damn time!" [applause] "Back to you. Call me back at 5:30. I'll tell you the same thing. Only guess what? They're going the other way!" [imitating car driving by] [cheering and applause] You know what else pissed me off today?
Jeff: What?
Peanut: Trying to use my cell phone.
Jeff: Having trouble?
Peanut: Just like the stinking commercials. Can you hear me now? How about now? Now? How about now? Now, now, now? You know what you don't hear in those commercials?
Jeff: What?
Peanut: The other end of the conversation. [imitating signal breaking up] [imitating signal crackling] What a piece of shit! You know what cell phone sex is?
Jeff: No.
Peanut: Can you feel me now? How about now? [cackles]
Jeff: Stop it.
Peanut: This guy's not getting any of this. I've been watching him the whole time, it's all going... [imitates car driving by] [laughter] I'm just kidding, buddy. What's your name? What is your name? I'm fucking looking right at you. [turnin to Jeff] Aren't I?
Jeff: I think so.
Peanut: Fix my eyes, asshole. It's hard to talk to somebody if you're not looking right at them.
Jeff: I know.
Peanut: That's like trying to talk to somebody who has a lazy eye. You don't know which eye to focus on. You ever done that? You're sitting there talking to him thinking, "Oh, crap, should I be looking at that eye or that eye? Focus, you moron!" What?
Jeff: What if someone here has a lazy eye?
Peanut: I'll confuse them. Here I am! I'm here! Here, here, here!
Jeff: I'm sorry.
Peanut: You know what pesto is?
Jeff: Pesto is the stuff that goes on salad and pizza.
Peanut: No, pesto. It's a magician with a harelip. "Pesto!" "Na, na, na! Pesto!"
Jeff: What if somebody here has a harelip?
Peanut: Sorry!
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: Boy, what if they have a harelip and a lazy eye? They're really gonna be pissed off. Back to you, dude. [imitates car driving by] I'm kidding. You right here with the blonde hair and the glasses, what is your first name?
Man: Terry.
Peanut: Terry! What do you do for a living, Terry?
Terry: I'm a business analyst.
Peanut: A business analyst. Fascinating. How the hell does that work? Go to a business and go... [mumbles] "You are a business." [laughter] [cheers and applause] So where were we before this?
Jeff: Before this, we were in D.C.
Peanut: Ah, yes. Washington D.C. Doing a show in a theater. A lovely theater. About five minutes in the show, I happened to look down. About where you're sitting, dude, there was a guy sitting right there where you are, but he was facing that way.
Jeff: Right.
Peanut: And every time I said something, the guy went… [gestures with hand] And I go, "Hey, buddy, what are you doing?" The guy goes… [gestures with hand] He was a signer,
Jeff: Right?
Peanut: A signer. Think about this for a second. They brought a bunch of deaf people to see the ventriloquist! What? What do you do next week? We're gonna take all the blind folks to see David Copperfield. The elephant disappeared. It just fucking disappeared. Oh, my God, he's juggling now. You should see... Oh, sorry. What the hell are they thinking? And as the show went on, this guy started to piss me off. I've never actually seen myself talk before. So then I thought, OK, I'm gonna get even with this guy. And suddenly, in the middle of the show, I went, "Hey, stop sign, thank you, turn around, doing-doing, horseshoe, turtle." [stammers] And this poor bastard's just signing away. All the deaf folks are like... What the hell's going on? Our guy sucks. And then, to really screw with the guy, I went... [mouthing] Of course, now he's just sitting there. All the deaf folks are like... [stammers] Come on! What are we missing?
Jeff: Sad part is, this is all completely true.
Peanut: We're going to hell, aren't we? Oh, here we are.
Jeff: No. [applause]
Peanut: [imitates car driving by] Oh, check it out. Look, look, look, look, look... [cheering and applause]
Jeff: Are you ready?
José: Sí, señor.
Peanut: There's something the new folks don't know. Tell them what you are.
José: I'm the jalapeño on the stick.
Peanut: [cackles] That's our jalapeño on a stick.
José: Sí.
Jeff: Tell them your name.
José: My name José.
Jeff: José.
Peanut: José what?
José: José Jalapeño... on a Stick.
Peanut: And you're Mexican.
José: No, señor. Mexicans are from Mexico.
Jeff: I see.
José: I am Cuban.
Jeff: Ah.
José: I'm from Florida.
Jeff: I understand you guys had a good day today.
Peanut: Yes, we had a great day.
José: No, we did not.
Peanut: Yes.
José: No.
Peanut: Yes.
José: No, we did not have a good day.
Peanut: Yes, we had... a great fricking day! What?
Jeff: Did you have a good day?
Peanut: Yeah.
José: No.
Peanut: Shut up.
Jeff: A good day.
Peanut: Yes.
José: No
Peanut: Shut up.
Jeff: You're supposed to have taken him to the spa.
Peanut: I took him to the spa.
José: He put me in the vegetable steamer.
Peanut: It's the same thing.
Jeff: It's not the same thing.
Peanut: It is too. It gets hot and then it gets steamy and then it goes ding.
José: Purple bastard.
Peanut: Mexican condiment. [laughter]
Jeff: A condiment.
José: I do not use them.
Peanut: You don't?
José: And neither did your mother.
Sweet Daddy: Oh, that's funny shit right there. That is funny shit.
Peanut: Whoa, that was really good. You got to work on it a little, though.
Jeff: Why?
Peanut: Because from here, it sounded like it came out of my ass.
José: Now I have somewhere to put my stick.
Peanut: Oh, yeah? Well, your mother's a corn dog. Ha!
José: On a stick.
Jeff: All right. Look, José, are you happy?
José: Sí, señor, I am happy.
Jeff: Good.
Peanut: [mimics Spanish accent] What the hell is happy?
Jeff: Are you always happy?
José: I'm not happy on Halloween.
Peanut: Oh. [mimics Spanish accent] What the hell is wrong with Halloween?
José: There are no costumes on a stick.
Peanut: You could be a Fudgsicle. [cackles] [laughter]
Jeff: Did anything else happen today?
Peanut: No.
José: Sí.
Peanut: Damn.
Jeff: What else happened?
Peanut: Happened? We were getting out of the car today.
Jeff: Out of the car? What happened?
José: He slammed my stick in the door. And now I have a sore stick.
Jeff: Peanut, did you apologize?
Peanut: [snickers] No.
Jeff: Why not?
Peanut: Because I couldn't. I couldn't breathe!
Jeff: Why couldn't you breathe?
José: Because he was laughing too hard.
Peanut: [gasps] [panting] Man, it was funny. He looked like a hood ornament from Taco Bell.
Jeff: You're just gonna have to apologize.
Peanut: All right, all right, all right. José, I'm sorry.
José: It's OK.
Jeff: OK.
José: I hope you die.
Jeff: Look, you're just gonna have to be nicer to him.
Peanut: [speaks Spanish]
José: Oh, sí, bueno.
Jeff: What are you doing?
Peanut: I'm speaking to José in his native tongue.
Jeff: We don't do that.
Peanut: Why not?
Jeff: Well, it makes me feel left out.
Peanut: Huh?
Jeff: Well, I don't speak Spanish.
José: [hums "Twilight Zone" theme song]
Peanut: Picture, if you will…
Jeff: Look, José, you're an unusual kind of guy. What makes you happiest in life?
José: My BMW.
Jeff: Oh, he has a BMW.
Peanut: Yeah, "big Mexican woman."
José: On a stick.
Jeff: José, would you feel better in the box?
José: It's much nicer in the box.
Jeff: OK.
Peanut: Whoa! Oh, dude. Oh, I thought you were gonna drop him. Oh, jeez. That would've been funny as hell.
José: Do not drop me, señor.
Jeff: I won't drop you, José.
José: I would then be José Jalapeño on the floor.
Peanut: Do a little tap dance, we got salsa.
Jeff: That's terrible.
Peanut: Not with the right kind of chips, it's not.
Jeff: Stop it. I'm sorry, José.
José: Is OK.
Jeff: OK.
José: I kick his ass later.
Peanut: I'll turn your ass into guacamole.
Jeff: Stop it.
Peanut: I'll stir you with your own stick.
Jeff: Stop it.
Peanut: [sings] This is the way
We stir the guac
Stir the guac
Stir the guac
Olé!
Jeff: I'm sorry, José.
José: Is OK.
Jeff: OK.
José: Don't close the door.
Jeff: Why not?
José: The cockroaches.
Peanut: You have cockroaches in there?
José: One big one.
Jeff: A big one.
José: On a stick. Señor!
Jeff: What?
José: I need to come back out.
Jeff: I have to go on with the show, José. You stay right there.
José: Señor.
Jeff: What?
José: I need to come back out. [croaks]
Peanut: You can't come back out. [mimics José]
José: I wish to see the señoritas.
Jeff: What?
José: I want to see the girls.
Peanut: What girls?
José: Any girls.
Jeff: What makes you think a girl would want to see you?
José: José has the stick. [cheers and applause]
Peanut: Getting kind of racy out here, isn't it?
Jeff: José, you just stay right there.
José: I'm going to serenade the señoritas.
Jeff: No, you can't sing.
José: I'm going to sing.
Jeff: You can't sing.
José: [sings] Aye, aye, aye, aye
I am José Jalapeño
You love jalapeños
You love me, you do
You love jalapeños
I give my stick to you
Jeff: Thank you, José.
José: [sings high note] Aye, aye, aye [muffled singing] [screeching high note] [variates between muffled and loud] Is a good trick, señor.
Jeff: Say good night, José.
Peanut: Good night, José!
Jeff: That's José Jalapeño on a Stick! [cheering and applause] Thank you.
Peanut: [mimics Japanese accent] Oh, that's a José Jalapeño on a Stick. Ooh!
Jeff: What are you doing?
Peanut: [mimics Japanese accent] Ah, speaking Japanese.
Jeff: You don't know Japanese.
Peanut: Yeah, I do. Toyota. Oh, Godzilla.
Jeff: That's not right.
Peanut: Oh, you're right. It'd be... Godzilla! [cackles]
Jeff: Stop it! What is wrong with you?
Peanut: Too much Starbucks. Coffee, coffee, coffee.
Jeff: You didn't have coffee before the show.
Peanut: OK, I admit. It was crack.
Jeff: No. You didn't do crack.
Peanut: Well, then you did.
Jeff: No.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yeah.
Peanut: Come on. It feels like one of us did. Did you do crack before the show?
Jeff: No.
Peanut: During the show.
Jeff: No.
Peanut: After the show.
Jeff: No.
Peanut: When?
Jeff: Never.
Peanut: What?
Jeff: I've never done crack.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yes.
Peanut: Are you lying?
Jeff: No.
Peanut: See how angry you are?
Jeff: Yeah.
Peanut: It's the crack.
Jeff: There isn't any crack.
Peanut: Oh, my God, he sold it all.
Jeff: Will you please explain to everyone I don't abuse drugs?
Peanut: OK. [snorts] Come on, you got to at least smoke weed.
Jeff: No, I don't smoke pot.
Peanut: Ever?
Jeff: No.
Peanut: Never smoked pot?
Jeff: No.
Peanut: Never done drugs?
Jeff: No.
Peanut: Then how the hell did you come up with me? [laughter and applause] You're a sick man.
Jeff: Will you just tell them?
Peanut: OK! Jeff does not abuse drugs.
Jeff: Thank you.
Peanut: He's an alcoholic. That'd be funny as hell. A drunk ventriloquist. [groaning] [slurring] Look, I can talk without moving my lips. [mumbling] Peter Piper picked a... [giggles] [gasps] [burps] You should get drunk, go to a strip joint.
Jeff: Why?
Peanut: You'd be throwing your voice in places it should never come from. Some girl comes dancing up to the table and everybody hears, "Let me out!" "It's dark in here!" "No coins, please!"
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: You don't think that's funny?
Jeff: No.
Peanut: You're gay.
Jeff: No.
Peanut: Gay, gay, gay, gay, gay. You are gay.
Jeff: I have a wife and three kids.
Peanut: Good cover. You know what the gay folks need that they don't have?
Jeff: What?
Peanut: A superhero.
Jeff: A gay superhero.
Peanut: Gayman. Da-da-da-da! Hi! [lisping] Here I come to save the day. And I look fabulous! [in normal voice] Oh, and when he flies, his butt whistles. [faint whistling] Look, it's Gayman. Don't turn your back on him.
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: Unless you have the lotion.
Jeff: You guys been a great audience. Thanks so much for coming tonight!
[cheering and applause]
Jeff: So, Sweet Daddy, a pretty good show, huh?
Sweet Daddy: Uh, yeah, dawg. Whatever. Let's count the till now.
Jeff: OK, but who are your friends?
Sweet Daddy: Oh, my friends. Yeah. Uh, this one here is the limo driver, and the other one is the mechanic, in case the limo break down on the way home. Yeah, that's it. Isn't that it? That's it? You're so fine. [sucks teeth and giggles] Count the money, dawg.
Jeff: All right.
Sweet Daddy: Let me help you out here.
Jeff: OK.
Sweet Daddy: One for you. One for me.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: One for me.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: And then one for my lady friend. And then another one for my other lady right here. Oh, that's good. Let's do it again now.
Jeff: Are you sure?
Sweet Daddy: Yeah, this is all good. It's all good. One for you...
Jeff: Right.
Sweet Daddy: ...one for me. Another for my baby's mama. That's you, at least potentially. And then two for my other lady friend right there.
Jeff: Wait a minute, this is supposed to be coming out of your share.
Sweet Daddy: That's what it doing. We all sharing. It's all good. You're gonna be big. Trust me, dawg. One for you, two for me, three for my lady friend. Ah, this is all good. We are gonna have so much fun. We are gonna party, and then I'm gonna take my clothes off, and then we gonna do some more...
Թարգմանությունը - ռուսերեն «СПОРЯ С САМИМ СОБОЙ»
Папочка-Сладочка: Джеф Данэм, чувак, я к тебе обращаюсь. Это твой вечер, настал твой час. Ты задашь им жару как Фифти Сент. Ну, развеселишь, прям как Ашер.
Джефф: Как кашель?
Папочка-Сладочка: Блин, надо думать, как белый. Думать, как белый.
Джефф: Ты имеешь в виду, я выступлю отлично, как Тоби Кит?
Папочка-Сладочка: А?
Джефф: Я, кажется, понял.
Папочка-Сладочка: Наш человек.
Джефф: Спасибо, Папочка Сладочка. Обнимемся.
Папочка-Сладочка: Что? Окей, Джефф. Можешь уже положить меня. Ээ-м, у нас шоу начинается. Тебя люди ждут. Ох, ё.
[приветствие зрителей]
Диктор: Леди и джентльмены, прошу, встречайте, Джефф Данэм.
[веселие и аплодисменты]
Джефф: Спасибо. Большое вам спасибо. Отлично! Благодарю. Вы… вы слишком многого ожидаете, леди и джентльмены. Но спасибо, что проводите этот вечер с нами. Я очень рад находится здесь, в Ориндже. Рад быть в Санта-Ане. У моей тещи была школа танцев. И она владела этим заведением многие годы. Это была ее школа и она заведовала ею. Пару месяцев назад ей оставалось четыре дня до окончательной продажи школы. Она собиралась получить деньги, уйти на пенсию и прожить остаток своей жизни в независимости. Но потом появились ураганы. Угадайте, где находилась школа танцев моей тещи. Уэст-Палм-Бич, Флорида. Угадайте, кто теперь живет со мной и моей семьей в Лос Анджелесе. Я повторюсь. Я рад быть в Санта-Ане. [аплодисменты]
Папочка-Сладочка: Где же Крис Рок, когда он так нужен?
Джефф: … в одном доме я, моя жена, трое маленьких девочек, три самки собаки, две самки крысы, одна самка рыба и теперь еще моя теща. И, в качестве бонуса, моя свояченица. У меня самого скоро появится матка. [смех] Единственный самец в доме кроме меня – это мой золотистый ретривер Билл, но его кастрировали. О, это было очень грустно. Я вернулся домой после примерно пятидневного отсутствия. Вошел через парадную дверь, и Билл лежал на диване. Он посмотрел на меня типо: «Чувак.» [смех] «Ты не поверишь, что они со мной сотворили. Беги.»
[звонит телефон]
Папочка-Сладочка: Эт кто? Уу-у. Встретимся в зеленой комнате, леди. [смех]
Джефф: Ну, нашим девочкам сейчас восемь, десять и, Боже упаси, четырнадцать. Спасибо за ваше сочувствие. Мы с женой понимаем, что живем на краю пропасти. Потому что, как я понимаю, когда женщины живут под одной крышей, у Бога, видимо, есть чувство юмора… ибо, в конце концов, их биологические часы сверяются. И поэтому я знаю, что, когда мои дочки достигнут этого возраста, я буду звонить своему агенту каждые три с половиной недели и говорить: «Ты, черт возьми, должен вытащить меня отсюда.» [смех] Дверь моего кабинета будет заперта, и все, что я буду слышать – это… [имитирует скрежет] [демоническим голосом] «Папочка, Впусти нас.» А Билл, сидя рядом со мной: «Не открывай дверь.» [смех] [аплодисменты] Что ж, я знаю, что некоторые из вас в курсе, что сегодня будет. У меня есть человечки в коробках, и, должен вам сказать, охрана в нынешних аэропортах устроена так, что, когда ты пытаешься пройти регистрацию с человечком в багаже, они тебя останавливают. Большинство современных аэропортов оснащены изощренной техникой, для проверки багажа. Она похожа на большое МРТ аппарат, может проверить содержимое. Однако, в некоторых маленьких аэропортах такого нет. Всем нам знаком находящийся в пару милях на север отсюда Бербанкский Аэропорт, там нет этих изощренных штук. Им все еще приходится проверять кучу багажа вручную. Я стоял в очереди ранним утром три с половиной недели назад; было очень людно. И для многих проверка багажа – ерунда. Могут достать ваше нижнее белье, типо уу-у. Но в моем случае, они достают куклы.
Папочка-Сладочка: Я говорил ему, не рассказывать эту шутку.
Джефф: И я понял, что эти парни чисто субъективно решают, чей багаж проверять. Они смотрят на тебя и решают, и, должно быть, я с ящиком выгляжу как террорист… потому что они такие: «Сэр, мы должны осмотреть этот сундук.» А я думаю: «Ох, блин, ну вот опять.» Короче, мужик берет большой ящик и ставит его на серебристый стол. Открывает, и первое, что он достает оттуда – это одного из моих маленьких ребят, Пината. Вы скоро его увидите, возможно даже знаете его. [веселие и аплодисменты]. Итак, он достает Пината и такой: «Эй.» А люди в очереди такие: «Эй!» А я такой: «Ох!» И у них есть такой ершик, и они проводят им по всему, что осматривают. Потом они берут образец материала и суют в анализатор. И он проверяет, не приходили ли твои вещи в контакт с какими-то опасными вещами, химикатами, с чем угодно. Ну и вот у мужика в одной руке Пинат, а в другой – ершик. Это все правда; слишком глупо, чтобы быть выдумкой. Он мог пройтись ершиком по голове Пината, по ноге. Нет. Перед ликом Господним и перед всеми проходится по попе. Так и было. [смех] Я знаю, что это всего лишь кукла, но я работаю с этим парнем. У нас есть определенные отношения. И я сижу и наблюдаю за всем. И первое, что приходит мне в голову – это: «Больной ублюдок, какого… хрена? Ты чего подтираешь попу моего друга?» После этого он берет ершик, кладет в аппарат и закрывает дверь. Я думаю, что на этом все. Мы начинаем собирать вещи. Но вдруг маленькая машина начала делать … [имитирует пищание машины] Появляются еще трое парней. Меня прижимают к стене. Проверяют мой пасспорт. Фоном еще и ищут информацию обо мне в интернете. Все, что со мной связано. Занимает все это минуты. И вот теперь все все конечно. Все в порядке. Потом мы снова начинаем все укладывать обратно. И тогда я задумываюсь: «Что, черт возьми, было такого на попе у Пината… [смех] … что сделало из меня потенциального террориста?» И все это правда. Ну и я спросил мужика, а он говорит: «Да, все на компьютере. Давайте посмотрим.» И он такой: «Выходит, военное пластичное взрывчатое вещество.» А я такой… [смеется] «Что?». И он в ответ: «Ну, иногда машина путает его с лосьоном.» А я говорю: «Нет, никакого лосьона на заднице у куклы нет. [смех] Я собирал взрывчатки у себя в гараже. Раскусили меня, молодчик. Так мне и надо.» Не хочу больше никогда проходить через Бербанкский Аэропорт. Охранников, выполняющих все эти проверки, там мало. Я знаю, когда я в следующий раз буду проходить, они будут стоять группой, и один из них покажет пальцем и скажет: «Вот он, этот гей кукольник, любитель взрывчаток [смех] У его куклы на заднице лосьон.»
Папочка-Сладочка: Так, девочки, вы двое близняшки, да?
Джефф: Леди и джентльмены, сегодня вечером я хотел бы представить вам нескольких ребят. Первого из них я встретил много лет назад, еще когда учился в колледже. Он ветеран Вьетнамской войны. Тогда он был сварщиком. И он женат вот уже много-много лет. И он устал сидеть дома и захотел выбраться. Он увидел, что я делаю по выходным. И он подумал, что было бы забавно выйти к людям и просто поговорить и высказать свои мнения насчет разных вещей. Ну мы и попробовали пару раз. Мне он очень понравился. И с тех пор мы стали командой. Прошу, встречайте, мой старый друг, Уолтер.
[веселие и аплодисменты]
Уолтер: Заткнитесь к чертям. [издевательский смех]
Джефф: Уолтер, ты рад, что ты здесь?
Уолтер: О, чрезвычайно. На прошлой неделе я лежал на пляже в Маки и все не мог решить: «Блин, остаться на Гавайях или отправиться в чертову Санта-Ану?» [смех] Боже, вот теперь можно спокойно умереть.
Джефф: Отличный город.
Уолтер: Да мне побоку. [издевательский смех]
Джефф: Что с тобой не так?
Уолтер: Ну, я не знаю. Снаружи чертовски жарко. Моя кожа вся высохла и чешется. Ты нацепил на меня свитер. И черта с два я у тебя попрошу лосьон. [аплодисменты] [издевательский смех]
Джефф: Ты же знаешь, что тебя никто не заставляет.
Уолтер: Да, я мог бы найти настоящую работу.
Джефф: Ага, и чем бы ты занимался?
Уолтер: Хочу быть зазывалой в Walmart.
Мужчина: Да!
Уолтер: Что тут, черт возьми, такого смешного?
Джефф: В Walmart? Какой была бы твоя вступительная строка?
Уолтер: Оу, кхм: «Добро пожаловать в WalMart. Берите свою херню и проваливайте. [веселие и аплодисменты] Хорошего дня.»
Джефф: Еще что-то стряслось?
Уолтер: Да не знаю. Мы с женой не могли найти место для парковки рядом с этим вонючим театром. И какой-то мудак подъехал на новеньком Мерседесе и встал прямо на место для инвалидов. Потом он вышел из машины и с ним все было в порядке. Вас это не бесит?
Зал: Да!
Уолтер: Ну так я его и переехал. [аплодисменты] Сделал из него честного человека. Потом вышла его мамка и начала махать на меня своим костылями. Порешил ее дверью.
Джефф: Ты себя плохо не чувствуешь?
Уолтер: Да, черт, они могут и по очереди водить.
Джефф: Хорошо, что тебя полиция не заметила?
Уолтер: Да, я не боюсь копов в Санта-Ане. Ты видел этих парней?
Джефф: А что?
Уолтер: Копы на велосипедах.
Джефф: А что с этим не так?
Уолтер: Насколько это угрожающе? «Ладно, братан, к обочине.» [имитирует звуки велосипедного звонка] Что они делают, когда арестовывают кого-то? «Хорошо, давай в корзину."
Папочка-Сладочка: Да, леди, эту шутку написал я.
Уолтер: Сразу можно опознать копов новичков. У них игральные карты в спицах. Стой! [имитирует звук хлопанья карт] [издевательский смех]
Джефф: Так твоя жена в городе?
Уолтер: Ага.
Джефф: Она хорошо проводит время?
Уолтер: Она всегда хорошо проводит время.
Джефф: Отлично.
Уолтер: Бесит меня.
Джефф: Она же хорошая женщина.
Уолтер: Она стареет уже.
Джефф: Ну, женщины стареют как изысканное вино.
Уолтер: Она стареет, как молоко. [смех]
Джефф: Вы что, опять поссорились сегодня утром?
Уолтер: Ага.
Джефф: Что случилось?
Уолтер: Да я не знаю. Она скатилась с кровати, запрыгнула на свой менструальный мотоцикл и переехала меня к чертям.
Джефф: Никогда раньше не слышал, чтобы это так называли.
Уолтер: А у него даже звук есть. Типо: «грызь, грызь, грызь, грызь, грызь, грызь… суч, суч, суч…»
Джефф: Сколько ты уже женат?
Уолтер: Сколько там? Сорок шесть лет.
Джефф: Когда был самый счастливый момент твоей жизни?
Уолтер: Сорок семь лет назад. [смех] А ты сколько уже женат?
Джефф: Ээ-э, пятнадцать лет.
Уолтер: Увидишь.
Джефф: Что увижу?
Уолтер: Помнишь, когда ты сказал: «Пока смерть нас не разлучит.»?
Джефф: Ну да.
Уолтер: Позже ты поймешь, что на самом деле ставил цель. [смех]
Джефф: Уолтер, чем именно для тебя является брак?
Уолтер: Как ледяной лимонад.
Джефф: Ледяной лимонад.
Уолтер: Первые пару глотков ты такой: «Блин, как же хорошо, я так рад, что сделал это.» Но потом ты продолжаешь пить, у тебя лоб замерзает, и ты такой: «Ой, ой, ой! О чем, я, блин, думал-то вообще? Кто-нибудь, прошу, убейте меня.»
Джефф: Ну, в конце концов боль-то проходит.
Уолтер: Ага, и ты оказываешь достаточно глуп, чтобы глотнуть еще разочек. Уже не то что раньше, да?
Джефф: Что?
Уолтер: Ну, быть в браке все эти годы.
Джефф: Ну и что?
Уолтер: Ты больше не можешь заглядываться на других женщин. Не можешь говорить с ними, ни черта не можешь сделать.
Джефф: Ты о чем вообще?
Уолтер: Я тебе покажу, о чем говорю. Видишь вот эту красивую молодую леди, сидящую вот тут в первом ряду? Это очаровательное юное создание. Видишь? Видишь?
Джефф: Ну да.
Уолтер: Увы и ах. Все, что ты теперь можешь сделать – это подбежать насколько цепи хватит и лаять. [аплодисменты и веселие] Брак похож на покупку новой машины.
Джефф: Новой машины?
Уолтер: Ну знаешь, когда ты видишь машину в салоне перед тем как заберешь ее домой?
Джефф: Да.
Уолтер: Лучше она уже не станет. Очень скоро на ней появятся вмятины и царапины. Детали начнут ломаться. А потом выходят новые модели, и ты такой: «Ох, ох, ох! Дорогая, можно я просто сяду в нее?» И всегда помни… [имитирует звук скулящей собаки] [аплодисменты]
Джефф: Уолтер, как у тебя интимная жизнь?
Уолтер: Ты имеешь в виду секс?
Джефф: Да.
Уолтер: Я женат, болван. Да и к тому же слишком стар.
Джефф: Ты не слишком стар.
Уолтер: Тебе-то откуда знать?
Джефф: Ну, это я не знаю. Но я точно знаю, что мои дедушка с бабушкой в свои 80 все еще шалили вместе.
Уолтер: В свои 80?
Джефф: Ага.
Уолтер: Бог ты мой. Что, черт возьми, это за секс такой? «Тебе понравилось?» «Не помню.» «Мы только что закончили.» «Ты кто?» [смех]
Джефф: Уолтер, ты хочешь сказать, что между тобой и твоей женой ничего в плане секса нет?
Уолтер: Все очень сложно. Она постоянно недовольна.
Джефф: Например?
Уолтер: Она сказала, что я не те звуки издаю во время секса.
Джефф: Что ж, мне жаль.
Уолтер: Хочешь услышать?
Джефф: Нет, нет.
Уолтер: Ну хорошо, убедил.
Джефф: Погоди-ка…
Уолтер: Но знай. Звучать будет слегка порнографично: «Слезь.» [аплодисменты] «Телевизор не видно.» «Слезь, черт возьми.»
Папочка-Сладочка: Ох, вот это смешно. Погодите-ка, нет.
Джефф: Хорошо, Уолтер, я понимаю, что ты знаешь лучше моего. Ну, то есть, у вас есть что-то вроде прелюдии?
Уолтер: Прелюдии? В нашем возрасте? Ага, все сводится к: «Эй, вставай.» [смех] Ты знаешь, какой у нас оральный секс?
Джефф: Какой?
Уолтер: Она кричит: «Да пошел ты.» а я ору «Выкуси.»
Джефф: Да ладно тебе, Уолтер. Как вы обеспечиваете свежесть в интимной жизни?
Уолтер: Дезодорантом. Не знаю. Мы с женой слышали, что кофе полезно для интимной жизни.
Джефф: Кофе.
Уолтер: Да.
Джефф: Реально?
Уолтер: Нет. Я не мог уснуть в течении всего процесса. Мне пришлось взаправду участвовать. Еще доктор сказал, это вредно для моего сердца.
Джефф: Кофеин.
Уолтер: Нет, видеть мою жену голой.
Джефф: Что? Это ужасно.
Уолтер: О, ты тоже ее видал?
Джефф: Ну так, кофе полезно для интимной жизни или нет?
Уолтер: Не знаю. Но нас точно больше не выпустят в этот Старбакс. Ну, мы использовали фильтр.
Джефф: Знаешь, Уолтер, несмотря на то, как ты себя ведешь, держу пари ты был тем еще дамским угодником в молодости.
Уолтер: Я бежал за юбками по всему миру.
Джефф: Да?
Уолтер: Пока не попал в Шотландию, и, боже, каким же было мое удивление.
Джефф: То есть ты везде находил себе женщин.
Уолтер: Я даже встречался с девушкой в Индии.
Джефф: Серьезно?
Уолтер: Это была очаровательная юная леди.
Джефф: Так.
Уолтер: Но страна странная.
Джефф: Что не так с Индией?
Уолтер: Не знаю. Там у большинства девушек красная точка в середине лба. Что это, черт возьми, такое? «Вы находитесь здесь.» Может быть она загорается, когда кофе готово.
Джефф: Что ты такое… Прошу прощения.
Уолтер: Сотрите и, блин, выиграете что-нибудь.
Джефф: Да ты… [неразборчивый спор шопотом]
Уолтер: А как тебе такое? Эй, она как будто постоянно снимает меня на видео. [аплодисменты]
Джефф: Всем, кто сегодня пришел, была дана возможность задать один-два вопроса.
Уолтер: Угу.
Джефф: И я перед началом шоу прихватил парочку.
Уолтер: Угу.
Джефф: Думаю, тебе стоит на них ответить.
Уолтер: Да мне побоку. Ты, чувак в первом ряду в синей сорочке, записал вопрос? Эй! Записал вопрос? [обращаясь к выходящему из зала мужчине] Ты куда идешь? А ну, сядь обратно. Ублюдок. Это телевидение, черт возьми. [аплодисменты] Какого хрена? Думаешь, он пошел отлить?
Джефф: [смеется] Я…
Уолтер: Билеты сюда дорого стоят.
Джефф: Да.
Уолтер: Дорогущее оборудование. Куча продакшна.
Джефф: Ага.
Уолтер: Если все сложить, то получается, что его поход в туалет на три минуты будет стоить нам 600 баксов. Придурок. Ну где он там? Окей, мы подождем.
Джефф: Да, Окей. [аплодисменты]
Уолтер: Как зовут этого парня?
Женщина: Майк!
Уолтер: Майк. Придурок. [смех] А в туалете есть динамики?
Джефф: Да, есть.
Уолтер: Эй, Майк! Мы тебя ждем. Майк! Слегка неудобно под давлением, не так ли, Майк? Майк! Выходи. Что-то он долго. Может случилось чего. А чем Майк зарабатывает на жизнь?
Женщина: Транспортировкой.
Уолтер: Он… он зарабатывает на жизнь транспортировкой? [смех] Что это, черт побери, значит?
Женщина: Медицинской транспортировкой.
Уолтер: Медицинской транспортировкой? Что это за херня?
Джефф: А вот и он! [аплодисменты]
Уолтер: С возвращением, придурок. Майк, ты слышал нас там? Майк. Потяните кто-нибудь за веревочку, он не говорит. [смех] Майк, ты слышал нас там?
Майк: Я не слышу.
Уолтер: О, так ты не слышал. Ну а мы тебя слышали. Ты руки не помыл. Да мне побоку. [обращаясь к мужчине в первом ряду] Возвращаясь к тебе, мудила.
Джефф: Прекрати. Прошу прощения.
Уолтер: Да я просто шучу. Как тебя зовут, вот ты в синей сорочке?
Мужчина: Оу, Ник.
Уолтер: Оу, Ник. Очень приятно, Ник.
Ник: Ага.
Уолтер: Ник, как ты зарабатываешь на жизнь?
Ник: Я работаю в строительстве.
Уолтер: Оу, строительство. Какое именно строительство? Чем ты занимаешься?
Ник: Работаю с подрядчиком.
Уолтер: Работаешь с подрядчиком… Не ты подрядчик.
Ник: Оу, нет. Пока нет. Но буду.
Уолтер: Ты работаешь с ним. Ну и какая у тебя должность, Ник?
Ник: Думаю, можно назвать это облицовкой и штукатуркой.
Уолтер: Облицовка и штукатурка. [обращаясь к Джеффу] Угу, у тебя есть что-то для такого случая, идиотина? Знаешь, Ник, у нас есть шутки для докторов, юристов и даже для мусорщиков. Но шутки для облицовщика-штукатурщика… в нашем арсенале колючих ответок такого нет. [аплодисменты] И, знаешь, мы не поедем домой и не будем писать их, потому что, эй, какова, блять, вероятность?
Джефф: Прошу прощения.
Уолтер: Ник, правильно? Ник, да. Ник и Майк. Майк и Ник. Придурки.
Джефф: Будь вежлив с публикой.
Уолтер: Да мне побоку. [издевательский смех]
Джефф: Ладно, кто-то подписался под вопросами, а кто-то нет.
Уолтер: Да мне побоку.
Джефф: Что ж, ладно. Где Валерия… что это?
Уолтер: Не знаю... что там? «Рэнью»? «Рэнъи»? «Рэмью»? «Рэмъи»? Валерия, ты где?
Джефф: Ты тут? … А, вот. Она спрашивает: «Дорогой Уолтер, как у тебя получается выглядеть на десять лет моложе своего возраста?»
Уолтер: О, у меня? Ну, с помощью древесного лака. [смех]
Джефф: Этот от Милтона: «Дорогой Уолтер, моя жена целыми днями сидит дома и не хочет заняться делом. Как мне заставить ее найти себе работу?»
Уолтер: Что ж, Милтон, тебе придется умереть. Вот это проучит сучку.
Джефф: Где у нас Ник Муноз?
Ник: Здесь!
Уолтер: Оу, Ник, О! [аплодисменты]
Джефф: Ник спрашивает: «Дорогой Уолтер, ты выглядишь слегка раздраженным. Когда у тебя в последний раз был секс?»
Уолтер: Ох, черт. Я узнал его. Это тот гей, что постоянно преследует нас. [смех] Мне нужна медицинская транспортировка! [аплодисменты]
Джефф: А… этот от Стивена: «Дорогой Уолтер, можешь ли ты, пожалуйста, порекомендовать хорошего проктолога?»
Уолтер: [указывает жестом на Джеффа] [смех]
Джефф: Тони Уитиер? О, Тони из Уитиера, Калифорния.
Уолтер: Соберись, идиот.
Джефф: Прошу прощения. «Дорогой Уолтер, я пишу тебе снова и снова, уже шесть раз я испытывал листок. Ты никогда не отвечаешь. В чем дело?»
Уолтер: Давай пропустим этот вопрос.
Джефф: Этот вопрос от Крис. Это девушка Крис. «Дорогой Уолтер…» сам прочитай.
Уолтер: Э-ээ… «Дорогой Уолтер, мы вместе уже девять с половиной лет, и мой парень, все никак не сделает мне предложение.» Тут написано «сбегает» предложение. Крис, по-моему, тебе следует научиться писать. Как, блин, можно сбегать предложение? Может он просто не за тем бежит.
Джефф: «Дорогой Уолтер, почему на куриных грудках нет сосков?»
Уолтер: Чего? Наверное, потому что если они замерзнут, то проткнут дыру в упаковке. Новинка от KFC: курица с сиськами.
Джефф: «Дорогой Уолтер, каков один из самых страшных секретов Джефа?»
Уолтер: О, у него есть надувная секс-кукла.
Джефф: Нету.
Уолтер: Есть.
Джефф: Нет.
Уолтер: Да. И самое ебнутое то, что он заставляет ее говорить. И, боже, как она врет.
Джефф: Да хватит тебе. «Дорогой Уолтер, какая была твоя самая любимая игрушка в детстве?»
Уолтер: Э-ээ, грязь. И мы были счастливы. У сегодняшних детей слишком много всего. Интернет, видеоигры, вся эта компьютерная херня. Черт, да они даже презервативы сбывают в старшей школе. Ты знал об этом?
Джефф: Ага.
Уолтер: Боже. Когда я был в этом возрасте, нам приходилось пешком идти десять километров, чтобы достать презерватив. В гору в снег. Со стояком.
Джефф: Да хватит! [аплодисменты] Ладно, я выкинул этот вопрос, ибо думал, что он немного чересчур. Но мне кажется, что мы уже пару раз перешли границу. Ты читай.
Уолтер: Почему?
Джефф: Я просто не могу. Читай ты.
Уолтер: Хорошо, окей. «Дорогой Уолтер, почему я чуть не подавляюсь, когда чищу зубы, но от минета своему парню такого не испытываю?» Что ж, очевидно, твоя зубная щетка больше в размере. [смех]
Джефф: Поприветствуем Уолтера. Вот так, отлично. [аплодисменты] Спасибо. Благодарю. Хорошо. А теперь, леди и джентльмены… [вздыхает] [смех] … друзья, иногда, будучи в шоу бизнесе, чувствуешь, что нужно открыть себя заново, переделать все, добавить креатива побольше. Недавно я почувствовал, что мне нужно именно это. Так что я уволил своего менеджера и принял нового. Сегодня он здесь. И перед тем, как продолжить, я хотел выйти и сказать пару слов. Мы только узнаем друг друга. Он изучает мою аудиторию. Думаю, он вам очень понравиться, он очень веселый и умный, я его очень уважаю. Прошу, встречайте, мой новый менеджер, Папочка-Сладочка.
Папочка-Сладочка: Ну что ж, давно пора. Эти ребята ждали, чтобы увидеть меня. М-мм. У-уо! [аплодисменты] Ха-ха! [цыкает зубами]
Джефф: Как дела, Папочка-Сладочка?
Папочка-Сладочка: Ой не, не Папочка-Сладочка, а Папочка-Сладочка! [цыкает зубами]
Джефф: Что ж, я рад назвать тебя своим новым менеджером.
Папочка-Сладочка: Можно сказать, я сеньор, определяющий суть твоего шоу.
Джефф: Ага.
Папочка-Сладочка: Сутенер.
Джефф: Ты сутинер?
Папочка-Сладочка: Выходит, ты шлюшка.
Джефф: Я не шлюха.
Папочка-Сладочка: Чем ты зарабатываешь на жизнь?
Джефф: Смешу людей.
Папочка-Сладочка: Доставляешь им удовольствие.
Джефф: Точно.
Папочка-Сладочка: Ты шлюшка.
Джефф: Это неправда.
Папочка-Сладочка: Почему выбрал этот род деятельности?
Джефф: Потому что мне нравится, и это лучший известный мне способ заработать.
Папочка-Сладочка: Ты шлюшка.
Джефф: А что, если я сказал бы, что занимаюсь этим, только потому что мне нравится?
Папочка-Сладочка: Ты тупая шлюшка. Ха-ха! [цыкает зубами]
Джефф: Так, какие идеи у тебя есть касательно моей карьеры?
Папочка-Сладочка: Прежде всего тебе следует познать уличную жизнь.
Джефф: Уличную?
Папочка-Сладочка: Заметано.
Джефф: Что?
Папочка-Сладочка: Заметано.
Джефф: За что?
Папочка-Сладочка: Че?
Джефф: Ты сказал: «За мет оно»
Папочка-Сладочка: Заметано.
Джефф: За что?
Папочка-Сладочка: Ох блин. Че за херня? Чел, «заметано» – это типо: «понял.»
Джефф: Понял что?
Папочка-Сладочка: Ох, бля. Чел, ты не белый, ты ярко белый. Ты настолько белый, что рядом с тобой Барри Манилоу кажется чернокожим.
Джефф: Погоди, а мне нравится Барри Манилоу.
Папочка-Сладочка: У-оо! Ты гей?
Джефф: Нет
Папочка-Сладочка: Я слышал про лосьон.
Джефф: Я не гей.
Папочка-Сладочка: Ты просто белый.
Джефф: Да
Папочка-Сладочка: Все путем.
Джефф: Ну да. Слушай, думаешь, мы сработаемся?
Папочка-Сладочка: Давай составим аналогию.
Джефф: Аналогию?
Папочка-Сладочка: Будь мы едой…
Джефф: Едой.
Папочка-Сладочка: … Я бы был тонким летним вином, божественным при раскладе любом.
Джефф: А я?
Папочка-Сладочка: Каждому хорошему вину нужен свой сыр. [смех] Ох, как же, блять, смешно. Как тут не заржать? Ха-ха. [цыкает зубами] О, что это за цыпочка у нас тут? Привет! Хочешь поехать домой с реальным мужиком? Тебе понравится. Я, может быть, и короткий, но это меня не ноги держат.
Джефф: Папочка-Сладочка, что ты делаешь?
Папочка-Сладочка: Чел, пытаюсь подцепить шлюшек.
Джефф: Шлюшек? А, ты имеешь в виду женщин. Понятно. Окей. Заметано.
Папочка-Сладочка: Никогда больше так не делай. Я не знаю, что это было, но ты щас всех смутил. Даже белые ребята сидят такие: «Что это была за херня?» Знаешь у нас, черных, есть поговорка: оставайся черным.
Джефф: Так.
Папочка-Сладочка: У меня есть совет для тебя.
Джефф: И?
Папочка-Сладочка: Оставайся белым.
Джефф: Хорошо. Смотри, я знаю, что многие белые пытаются подражать афроамериканской культуре, чтобы казаться круче.
Папочка-Сладочка: Да, да. У нас, у черных, есть слово для этого.
Джефф: Какое?
Папочка-Сладочка: Раздражающе. Так что, я повторю. И это касается почти всех в этой комнате. Я остаюсь черным – вы остаетесь белыми.
Джефф: Да.
Папочка-Сладочка: А, что касается моих мексиканских братьев и сестер, выучите английский, уебки. Как насчет этого? [аплодисменты] Ха-ха! Ох! Как же смешно! Ха-ха! Ох, Боженька, как я рад, что поеду домой в чемодане.
Джефф: Так, Папочка-Сладочка, кто еще числится у тебя в клиентах?
Папочка-Сладочка: О, этого я тебе сказать не могу.
Джефф: Почему?
Папочка-Сладочка: Должен сохранять их анонимность.
Джефф: Ну, дай нам подсказку. Может, инициалы?
Папочка-Сладочка: О. Джей. Ох, бля.
Джефф: То есть, среди них есть атлеты и бывшие атлеты.
Папочка-Сладочка: Да, конечно.
Джефф:.Так ты любишь спорт?
Папочка-Сладочка: О, да.
Джефф: Я тоже. Давай поговорим о спорте.
Папочка-Сладочка: Угу.
Джефф: Что ты думаешь насчет недавних забастовок из-за хоккея?
Папочка-Сладочка: Из-за чего?
Джефф: Ну, эти, забастовки из-за хоккея.
Папочка-Сладочка: Ах, да. Мы с корешами каждый день зависали на районе и говорили: «О, Боженька, что же делать? Хоккея нет! Хвала Господу, что хоть НАСКАР есть.» НАСКАР, еще один из дурацких видов спорта белых.
Джефф: НАСКАР очень популярен.
Папочка-Сладочка: Да я знаю. Просто понять не могу. Кучка взрослых мужиков гонят 500 миль по кругу. Какого черта? Что это за трехчасовое шоу такое? Они поворачивают на лево! О, они снова поворачивают на лево. О, они снова поворачивают на лево. Интересно, что же будет дальше. Прервемся на рекламу. Возвращайтесь через десять минут. Вы ни херашечки не пропустите. [аплодисменты] Эй, это тот чувак, с которым говорил Уолтер?
Джефф: Да, вот он.
Папочка-Сладочка: Я говорил с ним снаружи перед шоу.
Джефф: Да?
Папочка-Сладочка: Угу. Он гнал на мои шмотки.
Джефф: О, ему не понравилась твоя одежда.
Папочка-Сладочка: Ага. Потом он спросил, как так вышло, что меня зовут Папочка-Сладочка.
Джефф: Серьезно?
Папочка-Сладочка: Ага. Знаешь, что я ему ответил?
Джефф: Что?
Папочка-Сладочка: «У мамки своей спроси.» Ха-ха! Чел, не наезжай на меня. Ну знаешь, я тут не один на сцене. Если я не смешно шучу, я не виноват. Понимаешь, чел, я как кофе.
Джефф: Кофе?
Папочка-Сладочка: Да. Перед тем, как люди могут насладится моим черным вкусом я должен пройти через здоровенный белый фильтр. Вот это, бля, смешно!
Джефф: Так что, Папочка-Сладочка, как тебе сегодняшние зрители?
Папочка-Сладочка: О, народ мне очень нравится. Но я чувствую себя в меньшинстве. Есть еще чернокожие тут? [аплодисменты] О! Чел, беги! Заводи машину. Жди меня у заднего входа после шоу. Мы как будто на концерте Дуайта Йокама, или что-то типо типо.
Джефф: Ладно, перед тем, как ты покинешь нас, скажи, почему ты выбрал меня в качестве клиента?
Папочка-Сладочка: Потому что ты надежный.
Джефф: То есть?
Папочка-Сладочка: У меня куча клиентов, которые заканчивают в тюряге или еще где. Не думаю, что тебя ждет такая участь.
Джефф: Что ж, спасибо.
Папочка-Сладочка: Конечно, если лосьон вдруг не окажется вне закона.
Джефф: Может уже отбросим лосьон?
Папочка-Сладочка: Окей, но я не стану его поднимать, когда рядом твоя дурья башка.
Джефф: Поприветствуем Папочку-Сладочку! [аплодисменты] Спасибо. Ну а теперь, леди и джентльмены, как же описать следующего парня? По сути, просто упоротый белый чувак из трейлерного парка. Прошу, встречайте, Баба Джей. [аплодисменты]
Баба Джей: [хохочет]
Джефф: Как дела, Баба Джей?
Баба Джей: Все пучком!
Джефф: Рад, что ты сегодня с нами.
Баба Джей: Да, я планировал прийти сюда. И я вышел через парадную дверь, чтобы прийти, и я пришел, и добрался сюда, и вот, я тут. [хохочет]
Джефф: Ладно, Баба Джей, а что значит это «Джей»?
Баба Джей: Моя фамилия Джуниор.
Джефф: А, понятно. Хорошо, что тебя не назвали Джуниором.
Баба Джей: Ага, это было бы тупо. Джуниор Джуниор. [смеется] Это имя моего брата.
Джефф: Оу. Так чем ты был занят сегодня, Баба Джей?
Баба Джей: Смотрел НАСКАР и пил пиво.
Джефф: Это твой любимый вид спорта?
Баба Джей: Ага. И НАСКАР тоже. [хохочет]
Джефф: Да, знаешь, НАСКАР очень популярен сейчас.
Баба Джей: О, я знаю. Все любят НАСКАР.
Джефф: Ну, Папочка-Сладочка сказал, что это просто кучка парней, едущих по кругу.
Баба Джей: Да, знаю. Это моя любимая часть. Они поворачивают на лево! Это вид спорта, за которым легко следить, когда ты ужратый.
Джефф: Я так понимаю, у тебя новое тату?
Баба Джей: Ага. И еще одна у меня есть там, где она увеличивается. [хохочет] Дошло?
Джефф: Да, до них дошло.
Баба Джей: Ага. Я устал слышать, что болельщики НАСКАР чересчур много пьют.
Джефф: О, потому что это неправда?
Баба Джей: О, нет, это правда. Я просто устал об этом слышать. От этого мне хочется открыть еще одно пиво.
Джефф: А кроме пива вы пьете вино на треке?
Баба Джей: Ага, у меня есть вино в бочонке.
Джефф: В бочонке?
Баба Джей: Да, его так и продают – в бочонке.
Джефф: Ага.
Баба Джей: Оно классное. Если перебрал, можно блевануть прямо туда.
Джефф: А ты не думаешь о своем здоровье, Баба Джей?
Баба Джей: А?
Джефф: О здоровье?
Баба Джей: Как это?
Джефф: О печени, например.
Баба Джей: Да нет. Ее сняли, когда меня в последний раз похитили пришельцы.
Джефф: Ты думаешь, что тебя похитили пришельцы?
Баба Джей: Я не думаю. Я знаю. Они выкрали меня и вставили мне что-то в задницу. Не в хорошем смысле. [хохочет]
Джефф: А вот когда ты едешь на НАСКАР и тусуешь по полной, кто бывает твоим водителем, Баба Джей?
Баба Джей: Что это за херня?
Джефф: Ты садишься за руль пьяным?
Баба Джей: Нет, товарищ капитан. [хохочет] Я практикуюсь.
Джефф: Ага, понятно. Баба Джей, у тебя когда-нибудь вляпывался в неприятности?
Баба Джей: Ага, и пенициллин помог на славу. [смех] Глупая сестра. Но это была троюродная сестра. Тут и не поймешь.
Джефф: Хорошо, Баба Джей, ты занимаешься каким-нибудь видом спорта?
Баба Джей: Пропускание рюмок считается?
Джефф: Нет, у тебя проблемы с алкоголем?
Баба Джей: Нет, в общем-то я все решил.
Джефф: Какое твое любимое пиво?
Баба Джей: Открытое.
Джефф: Как ты понимаешь, что пора остановиться?
Баба Джей: Когда пиво кончается. Ага [хохочет]
Джефф: Ты когда-нибудь был на собрании анонимных алкоголиков?
Баба Джей: Да они для тех, кто хочет бросить. [смех] О, мистер Данэм, мне было интересно, чем вы занимаетесь?
Джефф: Я комик.
Баба Джей: Ох! Да?
Джефф: Ага.
Баба Джей: У вас есть коронная фразочка?
Джефф: Ну, понимаешь, я чревовещатель.
Баба Джей: О, вы не едите мясо? Что?
Джефф: Баба Джей, ты женат?
Баба Джей: О, да.
Джефф: Ага, у тебя красивая жена?
Баба Джей: Да… нет.
Джефф: А в чем разница?
Баба Джей: В освещении.
Джефф: А где ты ее встретил?
Баба Джей: На семейном сборе.
Джефф: Баба Джей, а где проходил этот сбор?
Баба Джей: На ярмарке штата.
Джефф: На ярмарке штата?
Баба Джей: Угу.
Джефф: Так, почему бы тебе не рассказать нам, как ты впервые ее увидел.
Баба Джей: Хорошо. Вот, она стояла. Еще?
Джефф: Ага, еще. Где она была?
Баба Джей: Она стояла, прислонившись к чертовому колесу.
Джефф: Так.
Баба Джей: Оно наклонилось. Свет блистал у нее в кудрях. В одной руке у нее был бургер, в другой – Будвайзер. О! Мое тату растет. [хохочет] Я подошел к ней и сказал: «Девушка, вы выглядите аппетитнее, чем майонез, вытекающий из сэндвича.» И она улыбнулась.
Джефф: Так.
Баба Джей: Ну и зубы.
Джефф: И, я так думаю, вы встречались некоторые время?
Баба Джей: Ага, немного.
Джефф: И ты сделал предложение?
Баба Джей: Нет, ее папаша сделал это за меня.
Джефф: Как так вышло?
Баба Джей: Однажды я должен был заехать за ней в 7:00 вечера. Доехал в 7:30.
Джефф: И?
Баба Джей: Ее папаша стоял на крыльце с обрезом в руках. Он сказал: «Эй, Баба Джей, угадай кто еще опоздал?» [зрители ахают] Рад, что вы смеетесь. Мне были вынуждены объяснить. Я все еще не понимаю.
Джефф: Как я понимаю, у вас была свадьба в церкви?
Баба Джей: Ага
Джефф: Был прием…
Баба Джей: В Walmart.
Джефф: В Walmart?
Баба Джей: Ага.
Джефф: Почему?
Баба Джей: Так легче возвращать подарки. Да, у входа стоял какой-то старый хрыч, и, как только мы вошли, он такой: «Эй, добро пожаловать в Walmart. Берите свою херню и проваливайте.»
Джефф: Попрощайся со всеми, Баба Джей.
Баба Джей: Удачи всем!
Джефф: С нами был Баба Джей!
[аплодисменты]
Джефф: Этого следующего парня я встретил много лет назад, когда был еще в колледже. Он не из Соединенных штатов. Он с маленького острова в Микронезии в южном Тихом океане. И он запрыгнул на круизный лайнер. Я же встретил его во Флориде. Мы встретились, разговорились. Он показался мне забавным. Мы вместе выступили пару раз и с тех пор он завсегдатай в моем шоу. Прошу, приветствуйте, мой друг – Пинат.
[аплодисменты]
Джефф: Как дела, Пинат?
Пинат: Дела – отлично. Ты как?
Джефф: Нормально.
Пинат: Отлично, отлично, отлично. [клохчет] Что ж, вроде сегодня зрители ничего.
Джефф: Тебе тут по нраву?
Пинат: О, мне нравиться приезжать в… в… [запинается] в этот город.
Джефф: В какой?
Пинат: В этот.
Джефф: А это?
Пинат: Тот, в котором мы сейчас.
Джефф: Пинат.
Пинат: Чего?
Джефф: Где мы находимся?
Пинат: А ты не знаешь?
Джефф: Мне кажется, ты не знаешь.
Пинат: Я забыл. Я забыл.
Джефф: Ты забыл?
Пинат: Да, мы ездим в кучу чертовых мест. Я забыл!
Джефф: Ну, так, подумай секундочку.
Пинат: Хорошо, хорошо, хорошо. Черт.
Джефф: Дорога из долины...
Пинат: Была адски плохая.
Джефф: Трафик машин.
Пинат: Был адски невыносим.
Джефф: Водители.
Пинат: Были адски злыми.
Джефф: А ты?
Пинат: Был адски напуган.
Джефф: Местная парковка…
Пинат: Была еще больше адски невыносима.
Джефф: Значит…
Пинат: Мы в аду! [смех и аплодисменты] А это наши собратья по горю. Подумай. В следующий раз, когда кто-то пошлет тебя к чертям – точняк – приходи прямо сюда.
Джефф: Где мы?
Пинат: Я не знаю! Выручи меня, выручи. Прости.
Джефф: Я написал на листке.
Пинат: О, класс. Он написал на листке. Ах да, люблю приезжать в … «Саната-а-ну.» Что это за фигня? «Саната-а-на.» Что это? Чертова индийская резервация? Какого хрена? Саната-а-на. Как?
Джефф: Это Санта Ана.
Пинат: Что?
Джефф: Написано Санта Ана.
Пинат: Слушай, я знаю, что я не заканчивал школу, но тут, черт побери, написано «Саната-а-на.» Придурок. Я никогда не моргну. [аплодисменты]
Джефф: Произносят как Санта Ана.
Пинат: Значит, неправильно произносят! Саната-а-на, Саната-а-на, Саната… [подражает племенному пению]
Джефф: Санта Ана.
Пинат: Ты уверен?
Джефф: Да.
Пинат: Окей! Окей!
Джефф: Так, ты рад быть здесь?
Пинат: Что?
Джефф: Рад быть здесь?
Пинат: О, да. Как раз на прошлой неделе я проснулся весь в слезах. Никогда не познаю радости, пока не вернемся в Саната-а-ну. И вот теперь мы здесь. Спасибо, что привез меня сюда.
Джефф: Нормальный город.
Пинат: Окей!
Джефф: Мы выступаем в очень хорошем театре.
Пинат: Окей!
Джефф: Отличный город.
Пинат: [хмыкает]
Джефф: Нормальный город.
Пинат: Ты вообще смотрел по сторонам? Срань Господня! Отстой!
Джефф: Здесь много исторических мест.
Пинат: Переводится как: старье [смех и аплодисменты]
Джефф: Они реставрировали и обновляли все.
Пинат: Как осла не наряжай, все равно конем не станет.
Джефф: Да нормальный город.
Пинат: Окей! Простите. Но дорога в это место была отстойной.
Джефф: Это да.
Пинат: Боже мой! Сперва были на 405-ой потом на 5-ой. Срань Господня! Хорошо, что мы включили радио и слушали отчет о трафике.
Джефф: И насколько это нам помогло?
Пинат: Ни-ско-леч-ко! Ненавижу отчет о трафике. Это потеря времени.
Джефф: Да.
Пинат: Дайте мне заняться этим делом. Я сэкономлю всем кучу денег и времени.
Джефф: Точно.
Пинат: «Привет, Пинат, время 8 утра и на дорогах много машин. Что происходит?» «Время 8 утра! Все вышли из дома в одно и то же чертово время! [аплодисменты] Это все.» Перезвоните мне в 5:30 вечера. Я скажу вам то же самое. Только, знаете, что? Теперь все едут обратно!» [подражает звуку проезжающей машины] [аплодисменты] Знаешь, что еще меня вывело из себя сегодня?
Джефф: Что?
Пинат: Попытка поговорить по телефону.
Джефф: Возникли проблемы?
Пинат: Прямо как в этих вонючих рекламных роликах. Теперь слышно меня? А теперь? Теперь? А теперь? Теперь, теперь, теперь? Знаешь, что никогда на показывают в этих роликах? Другой конец разговора. [имитирует звук прерывающегося сигнала] [имитирует помехи] Что за дерьмо! Знаешь, что такое секс по телефону?
Джефф: Нет.
Пинат: Теперь меня чувствуешь? А теперь? [клохчет]
Джефф: Прекрати!
Пинат: Этот чувак ни черта не понимает. Я все это время следил за ним, и все как будто… [имитирует звук проезжающей машины] [смех] Я просто шучу, дружище. Как тебя зовут? Как твое имя? Я, блять, на тебя смотрю. [обращаясь к Джеффу] Разве нет?
Джефф: Думаю, да.
Пинат: Поправь мои глаза, мудак. Сложно говорить с человеком, когда ты смотришь мимо него.
Джефф: Знаю.
Пинат: Это как пытаться говорить с кем-то, у кого ленивый глаз. Не знаешь на каком глазе сконцентрироваться. Было с тобой такое? Говоришь ты такой с человеком и думаешь: «Ох, черт, мне в этот глаз смотреть и в тот? Соберись, тупица.» Чего?
Джефф: Что если у кого-то тут ленивый глаз?
Пинат: Я их запутаю. Я тут! Тут я! Тут, тут, тут!
Джефф: Прошу прощения.
Пинат: Знаешь, что такое песто?
Джефф: Песто бывает для салата, пиццы.
Пинат: Нет, песто. Это фокусник к с заячьей губой. «Песто!» «На, на, на!» Песто!»
Джефф: Что если у кого-то тут заячья губа?
Пинат: Проштите!
Джефф: Да прекрати.
Пинат: Блин, а что, если у кого-то заячья губа и ленивый глаз. Он здорово разозлиться. Возвращаясь к тебе, чувак. [имитирует звук проезжающей машины] Да я шучу. Ты, вот тут, рыжий в очках, как тебя зовут?
Мужчина: Терри.
Пинат: Терри! Кем ты работаешь, Терри!
Терри: Я бизнес-аналитик.
Пинат: Бизнес-аналитик. Очаровательно. Как это вообще происходит? Идешь в бизнес-офис и такой: [неразборчиво бормочет] «Ты бизнес.» [смех] [аплодисменты] Так, где мы были то этого?
Джефф: В Вашингтоне.
Пинат: Ах, да. Округ Колумбия. Выступали в театре. В прекрасном театре. Где-то через пять минут п
անգլերենից հայերեն: ARGUING WITH MYSELF by Jeff Dunham General field: Արվեստ/գրականություն Detailed field: Պոեզիա և գրականություն
Բնագիրը - անգլերեն «ARGUING WITH MYSELF»
Sweet Daddy: Jeff Dunham, I'm talking to you, my man. This is your night and this is your time. You're gonna put the smackdown on that crowd like 50 Cent. Uh, you're gonna get it crunk like Usher.
Jeff: Like the ushers?
Sweet Daddy: Oh, man. I got to think white. Think white.
Jeff: You mean, going to do well like Toby Keith?
Sweet Daddy: Huh?
Jeff: I think I get it.
Sweet Daddy: You my man, Jeff.
Jeff: Thanks, Sweet Daddy. Group hug.
Sweet Daddy: What? OK, Jeff. You can put me down now. Uh, we got a show to do. They're waiting for you. Oh, shit.
[audience cheering]
Announcer: Ladies and gentlemen, please welcome Jeff Dunham.
[cheers and applause]
Jeff: Thank you. Thank you so much. All right! Thank you. You... you are assuming way too much, ladies and gentlemen. But thanks for coming out tonight. I am happy to be in Orange County. I'm happy to be in Santa Ana. My mother-in-law had a dance studio. She had this dance studio for years. She owned it and she ran it. A few months ago, she was four days away from closing the sale on the dance studio. She was gonna take the money, retire and be independent, live out the rest of her life. Then the hurricanes came. Guess where my mother-in-law's dance studio was. West Palm Beach, Florida. Guess who's living with me and my family now in Los Angeles. I'll say it again. I'm happy to be in Santa Ana. [laughter and applause]
Sweet Daddy: Where's Chris Rock when you need the man?
Jeff: ...one house, it's me, my wife, three little girls, three female dogs, two female rats, one female fish, now my mother-in-law. And, as a bonus, my sister-in-law. I'm growing a uterus as we speak. [laughter] The only other male in the household is my golden retriever Bill, and they had him neutered. Oh, it was very sad. I came home after being gone for about five days. I walked in the front door and Bill's lying on the couch. He looks up like, "Dude." [laughter] "You're not gonna believe what they did to me. Run."
[cell phone rings]
Sweet Daddy: Who this? Ooh. Ladies, meet me in the green room. [laughs]
Jeff: Well, our daughters now are eight, ten, and, God forbid, fourteen years of age. Thanks for your sympathy. My wife and I recognize that we are living on the verge of hell. Because from what I understand, when women live in the same house, apparently God has a sense of humor... because, eventually, their biological time clocks synchronize. So I know when all my daughters get to be that age, I'll be sitting on the phone with my agent every three and a half weeks going, "You got to get me the hell out of here." [laughter] My office door will be locked and all I'll hear is... [imitates scratching sound] [in demonic voice] "Daddy. Let us in." Bill'll be sitting next to me, "Don't open the door." [laughter] [applause] Well, I know some of you know what's going on this evening. I have little people in boxes, and I got to tell you, the way security is at the airports nowadays, when you try and check in with a small person in your luggage, they stop you. Most of the airports nowadays have the sophisticated equipment for checking your luggage. They're like big MRIs. They can check the contents, the materials. But some of the smaller airports don't. We all know Burbank Airport, just north of here a few miles, don't have all the sophisticated stuff. They still have to hand-check a lot of luggage. I was in line about three and a half weeks ago early one morning, very crowded. And most people, when you get your luggage hand-checked, it's no big deal. They might pull out your underwear, like, ooh. But for me, they're pulling out dolls.
Sweet Daddy: I told him not to do that joke.
Jeff: And I figured out the way they decide whose luggage they're gonna hand-check is a complete judgment call on these guys' parts. They look at you and they decide, and, apparently, I look like a terrorist with a trunk... because they're, "Sir, we got to look in that trunk." I'm like, "Oh, crap, here we go." So he takes the big trunk and he puts it on top of the silver table. He opens it up, and the first thing he pulls out is one of my little guys, Peanut. You'll see him in a little while. You might know Peanut. [cheering and applause] But he pulls Peanut out and he's like, "Hey." People in line are like, "Hey!" And I'm like, "Oh!" Now, they have these swabs, and they swab whatever it is they're looking at. They then take the piece of material, they put it in the analyzer. It then checks to see if your stuff has come into contact with anything dangerous, chemicals, whatever. So the guy has Peanut in one hand, swab in the other. This is all true. It's too stupid to make up. He could've swabbed Peanut on the head, on the foot. No. In front of God and everybody, swabs his butt. Just like that. [laughter] I know it's only a puppet, but I work with the guy. There's a relationship here. And I'm sitting there watching this. And the first thing I find myself thinking is, "You sick bastard. What... ...the hell? Why are you wiping my friend's butt?" He then takes the swab, puts it in the machine, shuts the door. I think we're finished. We start to put things away. Suddenly, the little machine goes... [imitates machine beeping] Three more guys come out. They have me up against the wall. They're checking my ID. They're doing a background check on the internet. They're going through all my stuff. Takes minutes. Now we're finished. Everything is fine. Then we start to put things back. And then I start to think, "What the hell was on Peanut's butt... [laughter] ...that labeled me the potential terrorist?" And this is all true. And I asked the guy and he goes, "Well, it's all in the code on the computer. Let's see." And he goes, "That would be military grade plastic explosives." And I go... [laughs] "What?" And he goes, "Well, sometimes the machine confuses lotion for that." And I went, "No, there's no lotion on the puppet's ass." [laughter] I've been building bombs in my garage. You caught me, Skippy. Thanks for straightening me out. I don't ever want to go through the Burbank Airport again. There's only a small number of these guys that do all the checking. I know next time I go through, they'll all be standing in a group, and one of them'll point and go, "There he is. There's the gay puppet bomber." [laughter] "There's lotion on his puppet's ass."
Sweet Daddy: Now, you two girls are twins, right?
Jeff: Ladies and gentlemen, I have a few guys to introduce to you tonight. The first guy I met years ago when I was still in college. And he is a Vietnam War veteran. And he was a welder at the time. And he'd been married for many, many years. And he was just tired of being in the house and wanted to get out. He saw what I did on weekends. He thought it would be fun to just to get up in front of people and just talk and give his points of views on all kinds of subjects. So we tried it a few times. I thought he was great. We've been a team ever since. Please help me welcome my old friend, Walter.
[cheers and applause]
Walter: Shut the hell up. [mock laughter]
Jeff: Walter, are you happy to be here?
Walter: Oh, overjoyed. Last week, I was lying on a beach in Maui and I couldn't decide, "Gee, should I stay in Hawaii or go to fricking Santa Ana?" [laughter] My God, I can die happy now.
Jeff: Fine city.
Walter: I don't give a damn. [mock laughter]
Jeff: What's wrong with you?
Walter: I don't know. It's hot as hell outside. My skin's all dry and itchy. You put me in a sweater. Sure as hell not gonna ask you for lotion. [laughter and applause] [mock laughter]
Jeff: You know, you don't have to do this.
Walter: Yeah, I could get a real job.
Jeff: Yeah, what would you do?
Walter: I want to be a greeter at Walmart. [laughter]
Man: Yeah!
Walter: What the hell's so funny?
Jeff: At Walmart? What would be your opening line?
Walter: Oh, ahem, "Welcome to Walmart. Get your shit and get out. [cheers and applause] Have a nice day."
Jeff: Anything else wrong?
Walter: I don't know. My wife and I couldn't find any place to park anywhere near this stinking joint. And some jerk pulled up in a brand-new Mercedes, goes right in the handicap spot. He got out of the car and there was nothing wrong with him. Don't you hate that?
Audience: Yeah!
Walter: So I ran his ass over. [laughter and applause] I made an honest man out of him. And his mother got out the other side, started swinging her crutches at me. Took her out with the door.
Jeff: Don't you feel kind of bad?
Walter: Ah, hell, they can carpool.
Jeff: Good thing the police didn't see you.
Walter: I ain't afraid of the cops around Santa Ana. You seen some of these guys?
Jeff: What?
Walter: Cops on bicycles.
Jeff: What's wrong with that?
Walter: How intimidating is this? "All right, buddy, pull it over." [imitates bicycle bell dinging] [laughter] What do they do when they arrest somebody? "All right, in the basket."
Sweet Daddy: Yes, ladies, I wrote that joke.
Walter: Yeah, you can tell the rookie cops. They got playing cards in their spokes. Halt! [imitates cards flapping] [mock laughter]
Jeff: So your wife's in town?
Walter: Oh, yeah.
Jeff: She having a good time?
Walter: She always has a good time.
Jeff: Good.
Walter: Pisses me off.
Jeff: She's a lovely lady.
Walter: She getting old.
Jeff: Well, women age like fine wine.
Walter: She's aging like milk. [laughter]
Jeff: Did you guys get in another argument this morning?
Walter: Yeah.
Jeff: What happened?
Walter: I don't know. She rolled out of bed, jumped on her menstrual cycle and ran my ass over.
Jeff: Never heard it put quite that way before.
Walter: Oh, it even has a sound. It goes "nag, nag, nag, nag, nag, nag... bitch, bitch, bitch..."
Jeff: How long you been married?
Walter: What is it now? Forty-six years.
Jeff: What was the happiest moment of your life?
Walter: Forty-seven years ago. [laughter] How long you been married?
Jeff: Uh, fifteen years.
Walter: You'll see.
Jeff: I'll see what?
Walter: Remember when you said "Till death do us part"?
Jeff: Yeah.
Walter: Later, you'll realize you're actually setting a goal. [laughter]
Jeff: Walter, what exactly is marriage to you?
Walter: It's like drinking a Slurpee.
Jeff: Slurpee.
Walter: First couple of sips are like, "Boy, it's really good. I'm glad I did this." Then you keep drinking, it goes right to your head, and you go, "Ow, ow, ow! What the hell was I thinking? Someone kill me, please."
Jeff: It eventually stops hurting.
Walter: Yeah, then you're stupid enough to take another fricking sip. Ain't the same anymore, is it?
Jeff: What?
Walter: Being married all these years.
Jeff: What?
Walter: You can't look at other women now. You can't talk to them. You can't do nothing.
Jeff: What are you talking about?
Walter: I'll show you what I'm talking about. See this lovely young lady sitting right here in the front row? This gorgeous young thing. Do you see her? Do you see her?
Jeff: Yeah.
Walter: Oh, well. Only thing you can do now is run to the end of your chain and bark. [applause and cheering] Getting married's kind of like buying a new car.
Jeff: A new car?
Walter: You know, when you see that car on the showroom floor just before you take it home?
Jeff: Yeah.
Walter: That's as good as it's ever gonna look. Pretty soon, it'll have dents and scratches. Parts start to go bad. Then the new models come out and you're like, "Oh, oh, oh! Honey, can I just sit in it?" And always remember... [imitating dog barking and yelping] [laughter and applause]
Jeff: Walter, how's the love life?
Walter: You mean sex?
Jeff: Yeah.
Walter: I'm married, you moron. I'm too old too.
Jeff: You're not too old.
Walter: How would you know?
Jeff: I don't know. But I do know I had grandparents well into their 80s who were still having fun.
Walter: Their 80s?
Jeff: Yeah.
Walter: Good God. What the hell kind of sex is that? "Was it good for you?" "I can't remember." "We just finished." "Who are you?" [laughter]
Jeff: Walter, are you trying to tell me there's nothing sexually going on between you and your wife?
Walter: It's very difficult. She gripes about everything.
Jeff: Like what?
Walter: She said I don't make the right noises during sex.
Jeff: Well, sorry to hear that.
Walter: Want to hear what I do?
Jeff: No, no.
Walter: All right, you talked me into it.
Jeff: Now, wait a minute...
Walter: Now be careful. These are gonna be kind of pornographic. "Get off." [applause] "I can't see the Weather Channel." "Get the hell off."
Sweet Daddy: Oh, now that's funny. Wait, no, it's not.
Jeff: You know, Walter, I know you know better than I do. But, I mean, is there any kind of foreplay for you guys?
Walter: Foreplay? At our age? Yeah. It's come down to, "Hey, wake up." [laughter] You know what oral sex for us is?
Jeff: What?
Walter: She screams, "Screw you," and I yell, "Bite me."
Jeff: Come on, Walter, at your age, how do you keep things fresh in the bedroom?
Walter: Febreze. I don't know. My wife and I heard that coffee's good for your sex life.
Jeff: Coffee.
Walter: Yeah.
Jeff: Is it?
Walter: No. it kept me awake through the whole damn thing. I actually had to participate. Doctor said it's bad for my heart too.
Jeff: All the caffeine.
Walter: No, seeing my wife naked.
Jeff: What? That's awful.
Walter: Oh, you seen her too?
Jeff: So is coffee good for the sex life or not?
Walter: I don't know, but they're never gonna let us back into that Starbucks again. Well, we used the filter.
Jeff: You know, Walter, despite how you act, I bet when you were younger, you were quite a ladies' man.
Walter: I used to chase skirts all over the world.
Jeff: Really?
Walter: Till I got to Scotland and, boy, was I surprised.
Jeff: So you had women everywhere.
Walter: I even dated a girl in India.
Jeff: Really?
Walter: Lovely young lady.
Jeff: Sure.
Walter: Weird-ass country.
Jeff: What's wrong with India?
Walter: I don't know. Most of the women got a red dot in the middle of their forehead. What the hell is that? "You are here." Maybe it lights up when the coffee's ready.
Jeff: What are you... I'm sorry.
Walter: Scratch it off, you fricking win something.
Jeff: Will you... [mouthing]
Walter: How about this? Hey, it looks like she's videotaping me all the time. [cheers and applause]
Jeff: As everybody was coming in tonight, they were given an opportunity or two to ask you a question.
Walter: Yeah.
Jeff: So before the show started, I grabbed a small handful.
Walter: Yeah.
Jeff: I think you should answer them.
Walter: I don't give a damn. You, the pal here in the blue shirt in the front row, did you fill one out? Hello? Did you fill one out? [turning to the man leaving the room] Where are you going? Sit the hell down. You bastard. This is TV. [laughter and applause] What the hell? Think he's going to take a piss?
Jeff: [laughs] I...
Walter: These are expensive tickets.
Jeff: Yeah.
Walter: Expensive setup. Lot of production.
Jeff: Yeah.
Walter: Divide it all up, if he's gone for three minutes, he's taking a 600$ piss. Dumbass. Is he coming back? OK. We'll wait.
Jeff: Right. OK. [cheers and applause]
Walter: What's that guy's first name?
Woman: Mike!
Walter: Mike. Dumbass. [laughter] Are the speakers up in the bathroom?
Jeff: Yes, they are.
Walter: Oh, Mike! We're waiting for you, Mike! Kind of tough to go with all this pressure, isn't it, Mike? Mike! Get out. Mike's taking a long time. Could be having trouble. What does Mike do for a living?
Woman: Transportation.
Walter: He... he does transportation? [laughter] What the hell does that mean?
Woman: Medical transportation.
Walter: Medical transportation? What the fuck is that?
Jeff: There he is! [cheering and applause]
Walter: Welcome back, dumbass. Mike, could you hear us in there? Mike. Somebody pull his string. He's not talking. [laughter] Mike, could you hear us in there?
Mike: I can't hear you.
Walter: Oh, you couldn't. Well, we could hear you. You didn't wash your hands. I don't give a damn. [turning to the man in the front row] Back to you, asshole.
Jeff: Stop it. I'm sorry.
Walter: Just kidding around. What was your first name, there in the blue shirt?
Man: Oh, Nick.
Walter: Oh, Nick. Good to see you, Nick.
Nick: Yeah.
Walter: Nick, what do you do for a living?
Nick: I work in construction.
Walter: Oh, construction. What kind of construction? What do you do?
Nick: Work with a general contractor.
Walter: You work with a general-- You're not the general contractor.
Nick: Oh, no. Not there yet. I will be
Walter: You work with one. So, what is your title, Nick?
Nick: I guess you could consider it framing and drywalling.
Walter: Framing and drywalling. [turning to Jeff] Ah. Got anything for that, dumbass? You know, Nick, we got jokes for doctors and lawyers and even trash collectors. But the framing and drywalling guy... not in our arsenal of snappy comebacks. [applause] Now we're not gonna bother going home and writing any, because, hey, what are the fucking odds now?
Jeff: I'm sorry.
Walter: It was Nick, right? Was it Nic or Nick? Yeah, Nick. Nick and Mike. Mike and Nick. Dumbasses.
Jeff: Be nice to the crowd?
Walter: I don't give a damn. [mock laughter]
Jeff: All right, now some of the folks signed these and some of 'em didn't.
Walter: I don't give a damn.
Jeff: All right, where is Valerie... what is that?
Walter: I don't know. What is it? "Renew"? "Renee"? "Remmy"? "Remsey"? Valerie, where are you?
Jeff: Are you here... Right there. She says, "Dear Walter, how do you take off ten years to look younger?"
Walter: Oh, me? Oh, that would be Thompson's WaterSeal. [laughter]
Jeff: This is from Milton. "Dear Walter, my wife sits at home all day and won't work. How can I get her to get a job?"
Walter: Well, Milton, you're going to have to die. That'll teach the bitch.
Jeff: Where is Nick Munoz?
Nick: Right here!
Walter: Oh, Nick. Oh! [applause]
Jeff: Nick says, "Dear Walter, you're looking a little frustrated. When's the last time you got laid?"
Walter: Oh, crap. I recognize him. That's our gay stalker. [laughter] I need medical transportation! [laughter and applause]
Jeff: Ah... This is from Steven. "Dear Walter, could you please recommend a good proctologist?"
Walter: [motions at Jeff] [laughter]
Jeff: Tony Whittier? Oh, Tony from Whittier, California.
Walter: Pay attention, idiot.
Jeff: I'm sorry. "Dear Walter, time and time again, I have filled out this sheet six times. You never answer my question. What gives?"
Walter: Let's skip that one.
Jeff: This is from Chris. It's Chris. It's a girl Chris. "Dear Walt..." You read this.
Walter: Uh... "Dear Walter, after nine and a half years, my boyfriend still hasn't popped the question." That says "pooped" the question. Chris, you need to learn to spell, I think. How the hell do you poop the question? I guess you should listen from the other end.
Jeff: "Dear Walter, why don't chicken breasts have nipples?"
Walter: What? I guess because if they got too cold, they'd poke a hole in the package. New from the colonel, chicken and tits.
Jeff: "Dear Walter, what is one of Jeff's deepest, darkest secrets?"
Walter: Oh, he has a sex blowup doll.
Jeff: No, I don't.
Walter: Yes, he does.
Jeff: No.
Walter: Yeah. And the sick part is, he makes her talk. And, boy, does she lie.
Jeff: Will you stop it? "Dear Walter, what was your favorite toy as a child?"
Walter: Uh, dirt. And we were happy. Kids nowadays, they have too much. They got the internet. They got video games, computer crap. Hell, they're even passing out condoms in high schools. Did you know that?
Jeff: Yeah.
Walter: Good God. When I was that age, we had to walk five miles to get a condom. Uphill. In the snow. With a boner.
Jeff: Oh, stop it! [applause] All right, I threw this one away, because I thought it was kind of over the line. But I think we've crossed that a couple times. You read it.
Walter: Why?
Jeff: I just can't. You read it.
Walter: All right, OK. "Dear Walter, why is it that I gag when I brush my tongue, but not when I give my boyfriend oral sex?" Well, obviously your toothbrush is bigger. [laughter]
Jeff: And that's Walter. There we go, all right! [cheering and applause] Thank you. Thank you so much. All right. And now, ladies and gentlemen... [sighs] [laughter] ...folks, every once in a while, if you're in show business, you feel the need to reinvent yourself, redo things, make the creative juices keep flowing. I felt, not long ago, it was time for me to do that. So, I fired my current manager and hired a new one. He's actually here this evening. And before I go any further, he wanted to come out and say a few words. We're getting to know each other. He's getting to know my audiences. I think you're really gonna enjoy him, because he's a smart guy, I really respect him. Please help me welcome my new manager, Sweet Daddy Dee.
Sweet Daddy: Well, it's about time. These folks been waiting to see me. Mm-hm. Whoa! [cheering and applause] Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: How you doing, Sweet Daddy?
Sweet Daddy: Oh, no, it's not Sweet Daddy. It's Sweet Daddy Dee! Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: Well, I'm happy to call you my new manager.
Sweet Daddy: I'm what you call a player in a management profession.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: Pimp.
Jeff: You're a pimp?
Sweet Daddy: That makes you the ho.
Jeff: I'm not a whore.
Sweet Daddy: What do you do for a living?
Jeff: Make people laugh.
Sweet Daddy: Make them feel good.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: You the ho.
Jeff: That's not right.
Sweet Daddy: Why do you do what you do?
Jeff: Why? Because I enjoy it and it's the best way I know to make money.
Sweet Daddy: You the ho.
Jeff: Wait a minute. What if I said I do it only because I enjoy it?
Sweet Daddy: You the dumb ho. Ha-ha! [sucks teeth]
Jeff: So, what ideas do you have for my career?
Sweet Daddy: First thing I got to do is school you in street.
Jeff: Street?
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What word?
Sweet Daddy: What?
Jeff: You said "word."
Sweet Daddy: Word.
Jeff: What word?
Sweet Daddy: Oh, snap. What the hell? Dawg, "word" is like, "I heard that."
Jeff: Heard what?
Sweet Daddy: Oh, shit. Dawg, you're not white. You are neon white. You so white you make Barry Manilow look like a brother.
Jeff: Wait, I like Barry Manilow.
Sweet Daddy: Whoo! Are you gay?
Jeff: No.
Sweet Daddy: I heard about the lotion.
Jeff: I'm not gay.
Sweet Daddy: You just white.
Jeff: Yeah.
Sweet Daddy: It's all good.
Jeff: Yeah, look, do you think this is gonna work between us?
Sweet Daddy: Let's make an analogy here.
Jeff: An analogy?
Sweet Daddy: If we were food...
Jeff: Food.
Sweet Daddy: ...I would be a fine summer wine that would be divine anytime.
Jeff: Ah. What about me?
Sweet Daddy: Every good wine needs a cracker. [laughter] Oh, that's funny shit right there. You got to laugh at that shit. Ha-ha! [sucks teeth] Oh, we got a fine hoochie mama right here. Hello! You looking to go home with some real wood? You’ll like it. I may be short, but it ain't my feet holding me up.
Jeff: Sweet Daddy, what are you doing?
Sweet Daddy: Trying to find me some hoes, dawg.
Jeff: Some hoes? Oh, you mean women. Oh, I got it. OK. Word.
Sweet Daddy: Don't you ever do that again. I don't know what the hell that was, but you just embarrassed the hell out of everybody. Even the white folk are sitting there going, "What the fuck was that?" You know, us black folk got a saying. Stay black.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: I got some advice for you.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Stay white.
Jeff: All right, look, look, I know a lot of white people emulate the African American culture to make themselves seem cooler.
Sweet Daddy: Yeah, yeah. Us black folk got a word for that.
Jeff: What?
Sweet Daddy: Irritating. So I say it again. And it goes for most everybody in this room. I stay black, you stay white.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: As for my Mexican brothers and sisters, you learn English, motherfuckers. How about that? [laughter and applause] Ha-ha! Oh! That's funny shit right there! Ha-ha! Oh, Lordy, I'm glad I'm going home in the suitcase.
Jeff: Look, Sweet Daddy, who are some of your other clients?
Sweet Daddy: Oh, I can't tell you that.
Jeff: Why?
Sweet Daddy: I got to protect their anonymity.
Jeff: Well, give us a hint. How about some initials?
Sweet Daddy: OJ. Oh, shit.
Jeff: So you have some athletes and former athletes?
Sweet Daddy: Oh, sure enough.
Jeff: So you like sports.
Sweet Daddy: Oh, yeah.
Jeff: I like sports. Let's talk about sports.
Sweet Daddy: Uh-huh.
Jeff: What do you think about the hockey strike we had not long ago?
Sweet Daddy: The what?
Jeff: You know, the hockey strike.
Sweet Daddy: Oh, yeah. Me and all those brothers were laying around the 'hood every day going, "Oh, Lordy, what do we do? There's no hockey! Thank the Lord we got NASCAR." NASCAR. There's another dumbass cracker sport.
Jeff: NASCAR's very popular.
Sweet Daddy: I know that. I just don't get it. Bunch of grown white men going 500 miles in a circle. What the hell? What kind of three-and-a-half hours is this? Look, they're making a left turn! Oh, they're making another left turn. Oh, they're making another left turn. I wonder what's gonna happen next. Let's go to commercial. Come back in ten minutes. You ain't gonna miss a fucking thing. [laughter and applause] Hey, is that the dude that Walter was talking to?
Jeff: Yeah, right there.
Sweet Daddy: I was talking to him outside before the show.
Jeff: Really?
Sweet Daddy: Uh-huh. He was dissing me on my threads.
Jeff: Oh, he didn't like your clothes.
Sweet Daddy: That's right. And then he asked me how come my name is Sweet Daddy?
Jeff: Really?
Sweet Daddy: Yeah. You know what I said to him?
Jeff: What?
Sweet Daddy: "Ask your mama." Ha-ha! Don't get all up in my grill, dawg. You know, this ain't just me up here. And if I'm not funny, it's not my fault. See, dawg, I'm kind of like coffee.
Jeff: Coffee?
Sweet Daddy: Yeah. Before you experience my brown goodness, I got to go through a big-ass white filter. That's funny shit right there.
Jeff: So, Sweet Daddy, do you like the audience here?
Sweet Daddy: Oh, I love your crowd. But I feel a little bit outnumbered. Is there one other brother in the house tonight? [cheering] Oh! Yo, dawg, run! Start up the car. I need you out back after the show. It's like we're at a Dwight Yoakum concert or some shit like that.
Jeff: Look, Sweet Daddy, before you go, why did you choose me as a client?
Sweet Daddy: Because you're safe.
Jeff: I'm what?
Sweet Daddy: I got a lot of clients end up in jail and in trouble. I don't see you putting your ass in jail anytime soon.
Jeff: Well, thank you.
Sweet Daddy: Unless, of course, they make lotion illegal.
Jeff: Will you please drop the lotion?
Sweet Daddy: OK, but I ain't picking it up anywhere near your ass.
Jeff: There's Sweet Daddy Dee! [cheers and applause] Thank you. And now, ladies and gentlemen, how do we describe this next guy? Pretty much just white trash trailer park. Please help me welcome Bubba J. [cheers and applause]
Bubba J: [guffaws]
Jeff: How you doing, Bubba J?
Bubba J: I'm doing pretty good!
Jeff: Well, I'm glad you're here.
Bubba J: Yeah, I was fixing to come here. And I went out the front door to come there and I came there, and I got here, and here I am. [guffaws]
Jeff: So, Bubba J, what does the J stand for?
Bubba J: My last name is Junior.
Jeff: Oh. Well, it's a good thing they didn't name you Junior.
Bubba J: Yeah, that'd be dumb. Junior Junior. [laughs] That's my brother's name.
Jeff: Oh. So, Bubba J, what have you been doing today?
Bubba J: I've been watching NASCAR and drinking beer.
Jeff: That's your favorite sport.
Bubba J: Yeah. NASCAR is too. [guffaws]
Jeff: You know, NASCAR is very hot right now.
Bubba J: Oh, I know. Everybody loves NASCAR.
Jeff: Well, Sweet Daddy said it's just a bunch of guys driving in a circle.
Bubba J: Oh, I know. That's my favorite part. They're making a left turn! It's a sport that's easy to follow when you're hammered.
Jeff: I understand you got a new tattoo.
Bubba J: Yeah. I got another one somewhere else that'll grow. [guffaws] Did you get it?
Jeff: They got it.
Bubba J: Yeah. I'm tired of hearing that most NASCAR fans drink too much.
Jeff: Oh, because it's not true?
Bubba J: Oh, no, it's true. I'm just tired of hearing it. Makes me thirsty for another beer.
Jeff: Well, besides beer, do you ever have wine at the track?
Bubba J: Yeah, I have box wine.
Jeff: Box wine?
Bubba J: Yeah. It's wine that comes in a box.
Jeff: Yeah.
Bubba J: It's great, because if you had too much to drink, then you got something to throw up in.
Jeff: Bubba J, don't you worry about your health?
Bubba J: Huh?
Jeff: Your health.
Bubba J: Oh, like what?
Jeff: Your liver?
Bubba J: Oh, no. My last abduction, the aliens took it.
Jeff: You think you got abducted by aliens?
Bubba J: I don't think. I know. They took me and they stuck something in my butt. And not in the good way. [guffaws]
Jeff: Look, Bubba J, when you go to a NASCAR race and you party a lot, who is your designated driver?
Bubba J: What the fuck is that?
Jeff: Do you drive drunk?
Bubba J: No, officer. [guffaws] I'm practicing.
Jeff: Yeah, all right. Bubba J, have you ever had an intervention?
Bubba J: Yeah, and penicillin cleared it right up. [laughter] Stupid cousin. It was a second cousin. That's a gray area.
Jeff: All right. Bubba J, do you play any sports yourself?
Bubba J: Does quarters count?
Jeff: No. Do you have a drinking problem?
Bubba J: No, I pretty much got it figured out.
Jeff: What's your favorite beer?
Bubba J: An open one.
Jeff: How do you know when you've had too much?
Bubba J: I run out. Yeah. [guffaws]
Jeff: Have you ever been to an AA meeting?
Bubba J: AA is for quitters. [laughter] Hey, and Mr. Dunham, I was wondering, what is it that you do for a living?
Jeff: I'm a comedian.
Bubba J: [gasps] You are?
Jeff: Yeah.
Bubba J: You got one of them catchphrases?
Jeff: Well, you know, I'm a ventriloquist.
Bubba J: Oh. You don't eat meat? What?
Jeff: Bubba J, are you married?
Bubba J: Oh, yeah.
Jeff: Yeah, is your wife pretty?
Bubba J: Yeah... no.
Jeff: What's the difference?
Bubba J: The light.
Jeff: Where'd you meet your wife?
Bubba J: At the family reunion. What?
Jeff: So, Bubba J, where was this family reunion?
Bubba J: At the state fair.
Jeff: State fair?
Bubba J: Uh-huh.
Jeff: Why don't you tell us about the first time you saw your wife?
Bubba J: All right. There she was. More?
Jeff: Yeah, more. Where was she?
Bubba J: Oh. She was leaning up against the Ferris wheel.
Jeff: Yeah.
Bubba J: Making it tilt. Sunlight glistening off her curlers. Corn dog in one hand, a Budweiser in the other. Oh! My tattoo's growing. [guffaws] I went up to her and I said, "Young woman, you look more delicious than mayonnaise oozing out of a Spam sandwich." And then she smiled.
Jeff: Yeah.
Bubba J: What a tooth.
Jeff: So I guess you dated her a little while?
Bubba J: Yeah, a little bit.
Jeff: And you proposed?
Bubba J: No, her daddy did that for me.
Jeff: How'd that happen?
Bubba J: I was supposed to come pick her up about 7:00 one night. Got there at 7:30.
Jeff: Yeah?
Bubba J: There her daddy was on the front porch with his shotgun. He said, "Hey, Bubba J, guess who else is late?" [audience groans] I'm glad you're laughing. Somebody had to explain it to me. I still don't get it.
Jeff: So I guess you had the wedding at the church?
Bubba J: Yeah.
Jeff: Had the reception…
Bubba J: At Walmart.
Jeff: Walmart?
Bubba J: Yeah.
Jeff: Why?
Bubba J: Easier to return the gifts. Yeah, we walked in the front door. Some old codger standing there and he goes, "Hey, welcome to Walmart. Get your shit and get out."
Jeff: Say good night, Bubba J.
Bubba J: Good night!
Jeff: That's Bubba J!
[cheers and applause]
Jeff: I met this next guy many years ago, also when I was in college. He is not from the United States. He's from a small Micronesian island in the South Pacific. And he hopped a cruise ship. I actually met him down in Florida. We met up, we talked a little bit. I thought he was kind of funny. We went on stage together a few times and he's been in my act ever since. Please help me welcome my buddy, Peanut.
[cheering and applause]
Jeff: How you doing, Peanut?
Peanut: Doing pretty good. How are you?
Jeff: I'm fine.
Peanut: That's good, that's good, that's good. [cackles] Well, looks like a pretty good crowd tonight.
Jeff: You like it here?
Peanut: Oh, I love coming here to... to... [stutters] this town right here.
Jeff: Which town?
Peanut: This one.
Jeff: Which is?
Peanut:Peanut: The one we're in right now.
Jeff: Peanut.
Peanut: What?
Jeff: Where are we?
Peanut: You don't know?
Jeff: I don't think you know.
Peanut: I forgot. I forgot.
Jeff: You forgot?
Peanut: Yeah, we go so damn many places, I forgot!
Jeff: Well, think about it for a second.
Peanut: All right, all right, all right. Damn.
Jeff: The drive from the valley...
Peanut: Was bad as hell.
Jeff: Traffic.
Peanut: Sucked like hell.
Jeff: Drivers.
Peanut: Angry as hell.
Jeff: And you?
Peanut: Were scared as hell.
Jeff: Parking here...
Peanut: Sucked more like hell.
Jeff: So...
Peanut: We're in hell. [laughter and applause] And these are our hellmates. Think of that. Next time something tells you to go to hell, yup, come right here.
Jeff: Where are we?
Peanut: I don't know! Help me out. Help me out. Sorry.
Jeff: I wrote it down for you.
Peanut: Oh, good. He wrote it down. Ah, yes, I love coming to... "Sanata-a-na." What the hell is that? "Sanata-a-na." What is it? A fricking Indian reservation? What the hell? Sanata-a-na. How.
Jeff: It's Santa Ana.
Peanut: What?
Jeff: It says Santa Ana.
Peanut: Look, I know I didn't finish school, but that fricking says "Sanata-a-na." Dumbass. I will never blink. [applause]
Jeff: They pronounce it Santa Ana.
Peanut: Well, they're wrong! Sanata-a-na. Sanata-a-na. Sanata... [imitating Native chant]
Jeff: It's Santa Ana.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yes.
Peanut: OK! OK.
Jeff: And you're happy to be here?
Peanut: What?
Jeff: You're happy to be here?
Peanut: Oh, yes, I am. Just last week, I was lying in bed and I woke up sobbing. I will never be happy until we return to Sanata-a-na. And now we're here. Thank you for bringing me!
Jeff: It's a fine city.
Peanut: OK!
Jeff: Playing in a very nice theater.
Peanut: OK!
Jeff: This town is great.
Peanut: [snorts]
Jeff: It's a fine city.
Peanut: Have you looked around? Holy crap! Sucks!
Jeff: Lot of history in this city.
Peanut: Translated: old as shit. [laughter and applause]
Jeff: They've been rejuvenating, refurbishing.
Peanut: Polish a turd, it's still a turd.
Jeff: It's a fine city.
Peanut: OK! Sorry. But the drive down here did suck.
Jeff: Yes, it did.
Peanut: Oh, my God! Was on the 405, then the 5. Holy crap! Thank goodness we turn on the radio and listen to the traffic report.
Jeff: How much good did that do us?
Peanut: None whatso-fricking-ever! I hate the traffic reports. They're a waste of time.
Jeff: Right.
Peanut: Let me do the traffic reports. I'll save everyone a lot of time and money.
Jeff: All right.
Peanut: "Hey, Peanut, it's 8:00 in the morning, there's a lot of traffic out there. What's going on?" "It's 8:00 in the morning! Everyone left the house at the same damn time!" [applause] "Back to you. Call me back at 5:30. I'll tell you the same thing. Only guess what? They're going the other way!" [imitating car driving by] [cheering and applause] You know what else pissed me off today?
Jeff: What?
Peanut: Trying to use my cell phone.
Jeff: Having trouble?
Peanut: Just like the stinking commercials. Can you hear me now? How about now? Now? How about now? Now, now, now? You know what you don't hear in those commercials?
Jeff: What?
Peanut: The other end of the conversation. [imitating signal breaking up] [imitating signal crackling] What a piece of shit! You know what cell phone sex is?
Jeff: No.
Peanut: Can you feel me now? How about now? [cackles]
Jeff: Stop it.
Peanut: This guy's not getting any of this. I've been watching him the whole time, it's all going... [imitates car driving by] [laughter] I'm just kidding, buddy. What's your name? What is your name? I'm fucking looking right at you. [turnin to Jeff] Aren't I?
Jeff: I think so.
Peanut: Fix my eyes, asshole. It's hard to talk to somebody if you're not looking right at them.
Jeff: I know.
Peanut: That's like trying to talk to somebody who has a lazy eye. You don't know which eye to focus on. You ever done that? You're sitting there talking to him thinking, "Oh, crap, should I be looking at that eye or that eye? Focus, you moron!" What?
Jeff: What if someone here has a lazy eye?
Peanut: I'll confuse them. Here I am! I'm here! Here, here, here!
Jeff: I'm sorry.
Peanut: You know what pesto is?
Jeff: Pesto is the stuff that goes on salad and pizza.
Peanut: No, pesto. It's a magician with a harelip. "Pesto!" "Na, na, na! Pesto!"
Jeff: What if somebody here has a harelip?
Peanut: Sorry!
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: Boy, what if they have a harelip and a lazy eye? They're really gonna be pissed off. Back to you, dude. [imitates car driving by] I'm kidding. You right here with the blonde hair and the glasses, what is your first name?
Man: Terry.
Peanut: Terry! What do you do for a living, Terry?
Terry: I'm a business analyst.
Peanut: A business analyst. Fascinating. How the hell does that work? Go to a business and go... [mumbles] "You are a business." [laughter] [cheers and applause] So where were we before this?
Jeff: Before this, we were in D.C.
Peanut: Ah, yes. Washington D.C. Doing a show in a theater. A lovely theater. About five minutes in the show, I happened to look down. About where you're sitting, dude, there was a guy sitting right there where you are, but he was facing that way.
Jeff: Right.
Peanut: And every time I said something, the guy went… [gestures with hand] And I go, "Hey, buddy, what are you doing?" The guy goes… [gestures with hand] He was a signer,
Jeff: Right?
Peanut: A signer. Think about this for a second. They brought a bunch of deaf people to see the ventriloquist! What? What do you do next week? We're gonna take all the blind folks to see David Copperfield. The elephant disappeared. It just fucking disappeared. Oh, my God, he's juggling now. You should see... Oh, sorry. What the hell are they thinking? And as the show went on, this guy started to piss me off. I've never actually seen myself talk before. So then I thought, OK, I'm gonna get even with this guy. And suddenly, in the middle of the show, I went, "Hey, stop sign, thank you, turn around, doing-doing, horseshoe, turtle." [stammers] And this poor bastard's just signing away. All the deaf folks are like... What the hell's going on? Our guy sucks. And then, to really screw with the guy, I went... [mouthing] Of course, now he's just sitting there. All the deaf folks are like... [stammers] Come on! What are we missing?
Jeff: Sad part is, this is all completely true.
Peanut: We're going to hell, aren't we? Oh, here we are.
Jeff: No. [applause]
Peanut: [imitates car driving by] Oh, check it out. Look, look, look, look, look... [cheering and applause]
Jeff: Are you ready?
José: Sí, señor.
Peanut: There's something the new folks don't know. Tell them what you are.
José: I'm the jalapeño on the stick.
Peanut: [cackles] That's our jalapeño on a stick.
José: Sí.
Jeff: Tell them your name.
José: My name José.
Jeff: José.
Peanut: José what?
José: José Jalapeño... on a Stick.
Peanut: And you're Mexican.
José: No, señor. Mexicans are from Mexico.
Jeff: I see.
José: I am Cuban.
Jeff: Ah.
José: I'm from Florida.
Jeff: I understand you guys had a good day today.
Peanut: Yes, we had a great day.
José: No, we did not.
Peanut: Yes.
José: No.
Peanut: Yes.
José: No, we did not have a good day.
Peanut: Yes, we had... a great fricking day! What?
Jeff: Did you have a good day?
Peanut: Yeah.
José: No.
Peanut: Shut up.
Jeff: A good day.
Peanut: Yes.
José: No
Peanut: Shut up.
Jeff: You're supposed to have taken him to the spa.
Peanut: I took him to the spa.
José: He put me in the vegetable steamer.
Peanut: It's the same thing.
Jeff: It's not the same thing.
Peanut: It is too. It gets hot and then it gets steamy and then it goes ding.
José: Purple bastard.
Peanut: Mexican condiment. [laughter]
Jeff: A condiment.
José: I do not use them.
Peanut: You don't?
José: And neither did your mother.
Sweet Daddy: Oh, that's funny shit right there. That is funny shit.
Peanut: Whoa, that was really good. You got to work on it a little, though.
Jeff: Why?
Peanut: Because from here, it sounded like it came out of my ass.
José: Now I have somewhere to put my stick.
Peanut: Oh, yeah? Well, your mother's a corn dog. Ha!
José: On a stick.
Jeff: All right. Look, José, are you happy?
José: Sí, señor, I am happy.
Jeff: Good.
Peanut: [mimics Spanish accent] What the hell is happy?
Jeff: Are you always happy?
José: I'm not happy on Halloween.
Peanut: Oh. [mimics Spanish accent] What the hell is wrong with Halloween?
José: There are no costumes on a stick.
Peanut: You could be a Fudgsicle. [cackles] [laughter]
Jeff: Did anything else happen today?
Peanut: No.
José: Sí.
Peanut: Damn.
Jeff: What else happened?
Peanut: Happened? We were getting out of the car today.
Jeff: Out of the car? What happened?
José: He slammed my stick in the door. And now I have a sore stick.
Jeff: Peanut, did you apologize?
Peanut: [snickers] No.
Jeff: Why not?
Peanut: Because I couldn't. I couldn't breathe!
Jeff: Why couldn't you breathe?
José: Because he was laughing too hard.
Peanut: [gasps] [panting] Man, it was funny. He looked like a hood ornament from Taco Bell.
Jeff: You're just gonna have to apologize.
Peanut: All right, all right, all right. José, I'm sorry.
José: It's OK.
Jeff: OK.
José: I hope you die.
Jeff: Look, you're just gonna have to be nicer to him.
Peanut: [speaks Spanish]
José: Oh, sí, bueno.
Jeff: What are you doing?
Peanut: I'm speaking to José in his native tongue.
Jeff: We don't do that.
Peanut: Why not?
Jeff: Well, it makes me feel left out.
Peanut: Huh?
Jeff: Well, I don't speak Spanish.
José: [hums "Twilight Zone" theme song]
Peanut: Picture, if you will…
Jeff: Look, José, you're an unusual kind of guy. What makes you happiest in life?
José: My BMW.
Jeff: Oh, he has a BMW.
Peanut: Yeah, "big Mexican woman."
José: On a stick.
Jeff: José, would you feel better in the box?
José: It's much nicer in the box.
Jeff: OK.
Peanut: Whoa! Oh, dude. Oh, I thought you were gonna drop him. Oh, jeez. That would've been funny as hell.
José: Do not drop me, señor.
Jeff: I won't drop you, José.
José: I would then be José Jalapeño on the floor.
Peanut: Do a little tap dance, we got salsa.
Jeff: That's terrible.
Peanut: Not with the right kind of chips, it's not.
Jeff: Stop it. I'm sorry, José.
José: Is OK.
Jeff: OK.
José: I kick his ass later.
Peanut: I'll turn your ass into guacamole.
Jeff: Stop it.
Peanut: I'll stir you with your own stick.
Jeff: Stop it.
Peanut: [sings] This is the way
We stir the guac
Stir the guac
Stir the guac
Olé!
Jeff: I'm sorry, José.
José: Is OK.
Jeff: OK.
José: Don't close the door.
Jeff: Why not?
José: The cockroaches.
Peanut: You have cockroaches in there?
José: One big one.
Jeff: A big one.
José: On a stick. Señor!
Jeff: What?
José: I need to come back out.
Jeff: I have to go on with the show, José. You stay right there.
José: Señor.
Jeff: What?
José: I need to come back out. [croaks]
Peanut: You can't come back out. [mimics José]
José: I wish to see the señoritas.
Jeff: What?
José: I want to see the girls.
Peanut: What girls?
José: Any girls.
Jeff: What makes you think a girl would want to see you?
José: José has the stick. [cheers and applause]
Peanut: Getting kind of racy out here, isn't it?
Jeff: José, you just stay right there.
José: I'm going to serenade the señoritas.
Jeff: No, you can't sing.
José: I'm going to sing.
Jeff: You can't sing.
José: [sings] Aye, aye, aye, aye
I am José Jalapeño
You love jalapeños
You love me, you do
You love jalapeños
I give my stick to you
Jeff: Thank you, José.
José: [sings high note] Aye, aye, aye [muffled singing] [screeching high note] [variates between muffled and loud] Is a good trick, señor.
Jeff: Say good night, José.
Peanut: Good night, José!
Jeff: That's José Jalapeño on a Stick! [cheering and applause] Thank you.
Peanut: [mimics Japanese accent] Oh, that's a José Jalapeño on a Stick. Ooh!
Jeff: What are you doing?
Peanut: [mimics Japanese accent] Ah, speaking Japanese.
Jeff: You don't know Japanese.
Peanut: Yeah, I do. Toyota. Oh, Godzilla.
Jeff: That's not right.
Peanut: Oh, you're right. It'd be... Godzilla! [cackles]
Jeff: Stop it! What is wrong with you?
Peanut: Too much Starbucks. Coffee, coffee, coffee.
Jeff: You didn't have coffee before the show.
Peanut: OK, I admit. It was crack.
Jeff: No. You didn't do crack.
Peanut: Well, then you did.
Jeff: No.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yeah.
Peanut: Come on. It feels like one of us did. Did you do crack before the show?
Jeff: No.
Peanut: During the show.
Jeff: No.
Peanut: After the show.
Jeff: No.
Peanut: When?
Jeff: Never.
Peanut: What?
Jeff: I've never done crack.
Peanut: Are you sure?
Jeff: Yes.
Peanut: Are you lying?
Jeff: No.
Peanut: See how angry you are?
Jeff: Yeah.
Peanut: It's the crack.
Jeff: There isn't any crack.
Peanut: Oh, my God, he sold it all.
Jeff: Will you please explain to everyone I don't abuse drugs?
Peanut: OK. [snorts] Come on, you got to at least smoke weed.
Jeff: No, I don't smoke pot.
Peanut: Ever?
Jeff: No.
Peanut: Never smoked pot?
Jeff: No.
Peanut: Never done drugs?
Jeff: No.
Peanut: Then how the hell did you come up with me? [laughter and applause] You're a sick man.
Jeff: Will you just tell them?
Peanut: OK! Jeff does not abuse drugs.
Jeff: Thank you.
Peanut: He's an alcoholic. That'd be funny as hell. A drunk ventriloquist. [groaning] [slurring] Look, I can talk without moving my lips. [mumbling] Peter Piper picked a... [giggles] [gasps] [burps] You should get drunk, go to a strip joint.
Jeff: Why?
Peanut: You'd be throwing your voice in places it should never come from. Some girl comes dancing up to the table and everybody hears, "Let me out!" "It's dark in here!" "No coins, please!"
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: You don't think that's funny?
Jeff: No.
Peanut: You're gay.
Jeff: No.
Peanut: Gay, gay, gay, gay, gay. You are gay.
Jeff: I have a wife and three kids.
Peanut: Good cover. You know what the gay folks need that they don't have?
Jeff: What?
Peanut: A superhero.
Jeff: A gay superhero.
Peanut: Gayman. Da-da-da-da! Hi! [lisping] Here I come to save the day. And I look fabulous! [in normal voice] Oh, and when he flies, his butt whistles. [faint whistling] Look, it's Gayman. Don't turn your back on him.
Jeff: Oh, stop it.
Peanut: Unless you have the lotion.
Jeff: You guys been a great audience. Thanks so much for coming tonight!
[cheering and applause]
Jeff: So, Sweet Daddy, a pretty good show, huh?
Sweet Daddy: Uh, yeah, dawg. Whatever. Let's count the till now.
Jeff: OK, but who are your friends?
Sweet Daddy: Oh, my friends. Yeah. Uh, this one here is the limo driver, and the other one is the mechanic, in case the limo break down on the way home. Yeah, that's it. Isn't that it? That's it? You're so fine. [sucks teeth and giggles] Count the money, dawg.
Jeff: All right.
Sweet Daddy: Let me help you out here.
Jeff: OK.
Sweet Daddy: One for you. One for me.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: One for me.
Jeff: Right.
Sweet Daddy: And then one for my lady friend. And then another one for my other lady right here. Oh, that's good. Let's do it again now.
Jeff: Are you sure?
Sweet Daddy: Yeah, this is all good. It's all good. One for you...
Jeff: Right.
Sweet Daddy: ...one for me. Another for my baby's mama. That's you, at least potentially. And then two for my other lady friend right there.
Jeff: Wait a minute, this is supposed to be coming out of your share.
Sweet Daddy: That's what it doing. We all sharing. It's all good. You're gonna be big. Trust me, dawg. One for you, two for me, three for my lady friend. Ah, this is all good. We are gonna have so much fun. We are gonna party, and then I'm gonna take my clothes off, and then we gonna do some more...
անգլերենից ռուսերեն: Alone by Edgar Allan Poe General field: Արվեստ/գրականություն Detailed field: Պոեզիա և գրականություն
Բնագիրը - անգլերեն Alone
From childhood’s hour I have not been
As others were—I have not seen
As others saw—I could not bring
My passions from a common spring—
From the same source I have not taken
My sorrow—I could not awaken
My heart to joy at the same tone—
And all I lov’d—I lov’d alone—
Then—in my childhood—in the dawn
Of a most stormy life—was drawn
From ev’ry depth of good and ill
The mystery which binds me still—
From the torrent, or the fountain—
From the red cliff of the mountain—
From the sun that ’round me roll’d
In its autumn tint of gold—
From the lightning in the sky
As it pass’d me flying by—
From the thunder, and the storm—
And the cloud that took the form
(When the rest of Heaven was blue)
Of a demon in my view—
Թարգմանությունը - ռուսերեն Один
Едва ли с детских пор я был
Другим подобен, я не мнил
Подобно им, не мог и страсть
Из общего ключа я взять,
Печаль мне дал не тот исток,
И сердце я открыть не мог,
Чтоб в нем звучал веселья гимн,
И что любил – любил один.
Из всех глубин добра и зла
В ребячестве ко мне пришла,
В мятежной жизни ранний час,
Мистерия, что бдит сейчас –
Из ручьев или истоков
От багряных скал в высотах,
От светила, что в сусаль
Вся одето мчалась вдаль,
От зарницы в синеве,
Что неслась навстречу мне,
От раскатов грома, бурь
И от облачных фигур
(В синеве над головой),
Что как бесы предо мной.
անգլերենից ռուսերեն: Outgrowing God by Richard Dawkins (Chapter Five) General field: Արվեստ/գրականություն Detailed field: Պոեզիա և գրականություն
Բնագիրը - անգլերեն Outgrowing God, a Beginner’s Guide
By Richard Dawkins
-5-
Do we need God in order to be good?
In the exceptionally vigorous American election campaign of 2016, the Democrat
party was trying to choose between two leading candidates, Bernie Sanders and
Hillary Clinton. A senior party official, Brad Marshall, wanted Hillary. He
thought he’d found a way to discredit Bernie. He suspected (as though it were
something wrong) that Bernie was an atheist. He wrote to two other senior party
officials (Hillary herself knew nothing about it) suggesting that Bernie should be
challenged, in public, to state his religion. When previously asked, he had said he
was ‘of Jewish heritage’. But did he really believe in God? Brad Marshall wrote:
I think he is an atheist … This could make several points difference with
my peeps. My Southern Baptist peeps would draw a big difference
between a Jew and an atheist.
‘Peeps’ means ‘people’, and he was talking about the voters of Kentucky and
West Virginia. ‘Several points difference’ means an important effect on votes in
those two states. He thought (with good reason, unfortunately) that many Christians
would rather vote for any religious person than for an atheist, even if it meant
voting for someone of a different faith from themselves, in this case a Jew. Any
kind of ‘belief in a higher power’ will do, even if it’s a different higher power
from their own. Opinion polls have shown the same thing again and again. There
are voters who would be somewhat reluctant to vote for a Catholic, or a Muslim,
or a Jew. But they still would prefer any of those to an atheist. Atheists are bottom
of the list, even if the atheist is highly qualified in all other ways. Disgraceful as I
think it is, it’s no wonder that Brad Marshall wanted to expose the alleged atheism
of the candidate he didn’t favour.
The United States constitution says that ‘no religious Test shall ever be required
as a Qualification to any Office or public Trust under the United States’.
Admittedly Marshall wasn’t asking for a legal ban on atheists standing for the
presidency, which really would have violated the constitution. Of course voters
are allowed to notice a candidate’s religion when privately casting their votes.
But Marshall was deliberately appealing to voter prejudice, against the spirit of
the constitution. Atheism is simply a lack of belief in anything supernatural. Like
not believing in flying saucers. Or fairies. Politicians have to make decisions on
things like economic policy, foreign affairs, health and social welfare, legal matters. Why should belief in the supernatural make someone take better political
decisions?
I’m sorry to say that lots of people seem to think you need to believe in some
sort of god, any kind of ‘higher power’, in order to have any chance of being
moral – of being good. Or that, without belief in a higher power, you’d have no
basis for knowing right from wrong, good from bad, moral from immoral. This
chapter looks at the whole question of ‘morals’ and ‘morality’: what ‘good’
means as opposed to ‘bad’, and whether we need belief in God or gods or some
sort of ‘higher power’ in order to be good.
So, why should somebody think you need God in order to be good? I can think
of only two reasons, both bad ones. One is that the Bible, the Quran, or some other
holy book tells us how to be good, and without a book of rules we wouldn’t know
what’s right and what’s wrong. We dealt with the ‘Good Book’ in the previous
chapter and we’ll return to whether we should follow it in this one. The other
possible reason is that people have such a low regard for humans that they think
we, politicians included, will only be good if somebody – God, if nobody else –
is watching us: the theory of the Great Policeman in the Sky. Or, to update it a bit,
the Great Spy Camera (or Surveillance Camera) in the Sky.
Unfortunately, there may be a certain amount of truth in that. All countries think
it’s necessary to have a police force. And criminals are less likely to steal or
commit other crimes if they think the police are watching them. Nowadays our
streets and shops are equipped with video cameras, and these often catch people
doing things they shouldn’t: shoplifting, for instance. Any would-be shoplifter is
obviously less likely to try it on if he knows there’s a camera watching him. So
now imagine that a criminal believes God is watching his every move, every
minute of every day. Many religious people think God even reads your thoughts
and can tell in advance when you’re so much as contemplating a bad deed. You
can sort of see why those people might think a God-fearing person, including a
God-fearing politician, is less likely to do bad things than an atheist. Atheists
don’t have to fear a great spy camera in the sky. They only – so the argument goes
– have to fear real cameras and real policemen. Maybe you’ve heard the cynical
witticism ‘Conscience is knowing that someone is watching’.
The tendency to be good when you are being watched may even be quite
primitive, built deeply into our brains. My colleague Professor Melissa Bateson
(once an undergraduate pupil of mine at Oxford) did a remarkable experiment. In
her science department at the University of Newcastle they kept an ‘honesty box’
to pay for the coffee, tea, milk and sugar that they used every day. Nobody was
there to sell the stuff. There was a price list on the wall, and you were simply
trusted to put the right amount of money in the box. It would be no surprise to learn that people are honest when somebody is looking. But what if you are alone?
Would you be just as likely to put money in the box, knowing that nobody could
see? I’m sure you would, but not everybody is so scrupulous, and this was what
made the experiment possible.
Every week, Melissa put up the price list in the coffee room. And every week
the paper was decorated with a picture at the top. Sometimes the picture was
flowers: not always the same flowers, but flowers. In other weeks the picture was
a pair of eyes: a different pair of eyes each time. And the fascinating result was
this. In weeks when there were eyes above the price list, people were more
honest. The takings in the honesty box were nearly three times as great as in the
‘control’ weeks when the customers had only flowers ‘looking’ at them. Isn’t that
weird? If the eyes had been a real spy camera, it would be easy to explain. But the
coffee drinkers knew perfectly well that the ‘eyes’ were just ink on paper. Those
eyes could no more see what was going on than the flowers could. It wasn’t a
rational calculation – ‘I’d better be honest because I’m being watched.’ It was
irrational. Like when I stand on the top floor of a New York skyscraper and look
down. I know I’m not going to fall. I’m even standing behind thick safety glass.
But I still get goosebumps and a tingling of fear up my spine. It’s irrational. Maybe
in this case it’s built into the brain by genes inherited from our ancestral past,
when we needed to appreciate the danger of being high up in the trees. Perhaps
you don’t even need to say to yourself, ‘God’s eyes are watching me, so I’d better
be good.’ Perhaps it’s an automatic, subconscious effect. Like the effect of
Melissa’s eyes on paper (in case you’re wondering, by the way, she did the
necessary sums to show the result was unlikely to be due to chance).
Whether irrational or not, it does unfortunately seem plausible that, if somebody
sincerely believes God is watching his every move, he might be more likely to be
good. I must say I hate that idea. I want to believe that humans are better than that.
I’d like to believe I’m honest whether anyone is watching or not.
What if the fear of God is not just fear of upsetting him but of something worse
– much worse? Both Christianity and Islam have traditionally taught that sinners
after their death will be tormented for all eternity in hell. The Book of Revelation
talks about a ‘lake of fire burning with brimstone’. The Prophet Mohammed is
quoted as saying that the person with the smallest punishment will have a
smouldering ember placed under the bottom of his feet. ‘His brains will boil
because of it.’ The Quran (4: 56) says of those who disbelieve its teachings,
‘When their skins have been burned away, We shall replace them with new ones
so that they may continue to feel the pain.’ According to many preachers, you don’t
even have to do anything bad to be thrown into the fires of hell. It is enough to be a
non-believer! Some of the greatest painters have vied with each other to produce ever more horrifying nightmare pictures of hell. The most famous work of
literature in the Italian language, Dante’s Inferno, is all about hell.
Were you threatened with hell fire as a child? Did you truly believe the threats?
Were you really scared? If you can answer no to those questions, you are lucky.
Unfortunately, many people go on believing the threats until they die, and it makes
their lives, and especially their dying days, a misery.
I have a theory about threats of punishment. Some threats are plausible. Like, if
you are found guilty of stealing you might go to prison. Other threats are very
implausible. Like, if you don’t believe in God, when you die you’ll spend all
eternity in a lake of fire. My theory is that the more plausible the threat, the less
horrific it needs to be. The threat of punishment after you are dead is so farfetched
that it needs to be made really, really horrifying to compensate: a lake of
fire. The threat of punishment while you are still alive is plausible (prison is a
real place), so it doesn’t have to involve hideous torture with your skin burning
off and then being replaced to be burned off again.
What do you think of people who threaten children with eternal fire after they
are dead? In this book I don’t normally give my own answers to such questions.
But I can’t help making an exception here. I’d say those people are lucky there is
no such place as hell, because I can’t think of anybody who more richly deserves
to go there.
Terrifying as hell is, there doesn’t seem to be much clear evidence that religion
makes people behave either better or worse. Some studies suggest that religious
people give more generously to charity. Many give to their churches in the form of
‘tithes’ (meaning a tenth of their income). And churches often pass on some of that
money to worthwhile charitable causes like famine relief. Or to crisis appeals
after terrible disasters like earthquakes. But a lot of the money gathered by
churches goes to fund missionaries. They call it charitable giving. But is it charity
in the same sense as, say, famine relief or helping people made homeless by
earthquakes? Giving money for education seems a good thing to do. But if that
education entirely consists of learning the Quran by heart? Or missionaries
teaching children to forget their tribal heritage and learn the Bible instead?
Non-believers can also be very generous. The top three philanthropic givers in
the world, Bill Gates, Warren Buffet and George Soros, are all non-believers. In
2010 a terrible earthquake devastated the already poor island of Haiti. The
suffering was appalling. People around the world, whether religious or not,
rallied round with offers of help and money. My own charitable foundation, the
Richard Dawkins Foundation for Reason and Science, rushed to start a special
charity which we called Non-Believers Giving Aid (NBGA). We recruited a
dozen other non-believing, secular and sceptical organizations to join us in appealing for money from atheists, agnostics and other non-believers. Thousands
of individual non-believers rallied round. Within three days, NBGA had raised
$300,000. We sent every penny of it to Haiti, plus a lot more in subsequent weeks.
At the same time, of course, religious charities were also gathering donations.
And lots of good people went to Haiti to help. I don’t tell the story of NBGA to
boast that non-believers are more generous than religious believers. I actually
think that, when faced with a crisis, most people all over the world are kind and
generous, whether they are religious or not.
The Great Surveillance Camera in the Sky theory is sort of plausible,
depressing though that is. Maybe it really does deter criminals? You might think, if
so, that prison populations would have a high percentage of non-believers. Here
are some figures from July 2013. They refer to the religions that convicts say they
belong to, in federal prisons in the United States. Twenty-eight per cent of
prisoners are Protestant Christians, 24 per cent are Catholic Christians, 5 per cent
are Muslims. Most of the rest are Buddhist, Hindu, Jewish, Native American or
‘unknown’. And the figure for atheists? A tiny 0.07 per cent. A convicted criminal
is 750 times more likely to be Christian than atheist. Admittedly we are talking
about numbers saying they are Christian or atheist. Who knows what figures are
concealed in those ‘unknowns’? More importantly, the total population of
Christians in the United States is higher than the total population of atheists. But
not 750 times higher. Again, the Christian figures may be somewhat inflated by the
fact that prisoners can gain earlier release if they claim to be religious. It’s also
been suggested that the prison figures are only incidentally about religious
affiliation or lack of it. Poorly educated people are more likely to end up in
prison. And poorly educated people are less likely to be atheist. But, however you
look at it, these figures are not promising for the Great Spy Camera in the Sky
theory.
Even if the Great Spy Camera theory has some truth in it, it’s certainly not a
good reason to believe in the factual existence of God. The only good reason for
believing anything factual is evidence. The ‘Great Spy Camera’ theory might be a
(rather dubious?) kind of reason for hoping that other people will believe in God.
It might bring the crime rate down. It’s cheaper than installing real spy cameras or
paying for more police patrols. I don’t know about you, but I find that rather
patronizing: ‘Of course you and I are too intelligent to believe in God, but we
think it would be a good idea if other people did!’ My friend the philosopher
Daniel Dennett calls it ‘belief in belief’: not believing in God, but believing that
belief in God is a good thing. When the then Israeli Prime Minister Golda Meir
was challenged to say whether she believed in God, she replied: ‘I believe in the
Jewish people. And the Jewish people believe in God.’
So much for the ‘Great Spy Camera in the Sky’ theory. I’ll now turn to the other
possible reason why people might think it a good idea to vote for a religious
politician rather than an atheist. This is really quite different. Some people think
religion is a good thing because the Bible tells us how to behave well. Without a
book of rules, so the theory goes, we are adrift in a sea of uncertainty. Also, the
Bible is meant to provide us with good ‘role models’, admired characters like
God or Jesus, whom we should imitate.
But not all believers follow the Bible. Some have a completely different holy
book, or no holy book at all. I’ll talk here only about the Jewish/Christian Bible,
because it’s the only one I know well. But much the same could be said of the
Quran. Do you think holy books like this are good guides to being good? Do you
think the God of the Bible is a good role model? If so, you might like to take
another look at Chapter 4. The Quran is even worse because Muslims are told to
take it literally.
The Ten Commandments are often held up as a guide to how to live a good life.
Various American states, especially in the so-called Bible Belt, are torn by fierce
arguments about the Ten Commandments. On one side are Christian politicians
who want to stick them up on the walls of official state buildings such as courthouses.
Those on the other side usually quote the US constitution. The First
Amendment to the constitution states that
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or
prohibiting the free exercise thereof.
That’s pretty clear, wouldn’t you say? The point is not that religion is
forbidden. You can practise whatever religion you like, in your own way. The
constitution merely forbids the establishment of an official state religion. Anybody
is free to hang up the Ten Commandments privately in their own home. The
constitution rightly guarantees private freedoms like that. But is it constitutional to
stick them on the public wall of a state court-house? Many legal experts think not.
Setting that legal question aside, let’s look at the Ten Commandments
themselves to see what we think about them. Are they really a valuable guide to
how to be good and how not to be bad? There are two versions in the Bible, one
in the Book of Exodus and one in Deuteronomy. They are pretty much the same,
but different religious traditions (Jewish, Roman Catholic, Lutheran etc.) number
them slightly differently. Also, Moses, in his fury about the golden calf, dropped
the original stone tablets and broke them, so God later supplied him with new
ones. Here’s one version of the ones Moses didn’t drop, as listed in Exodus
chapter 20. God made a great theatrical performance of the announcement, summoning all the people to the foot of Mount Sinai and then appearing in a
thunderstorm with a great trumpet blast. I’ve put my own comments after each
commandment, and you’ll probably want to add your own.
I am the Lord your God, who brought you out of Egypt, out of the land of
Slavery.
For Jews that is the first commandment, although it sounds more like a statement
than a commandment. For Christians it is the preamble to:
First Commandment: You shall have no other gods before me.
As we saw in Chapter 4, and as God himself often said, he is a ‘jealous God’.
The God character in the Old Testament was morbidly obsessed with rival
gods. He hated them with a passion and was consumed by the fear that his people
might be tempted to worship them. A similar obsessive loathing for rival gods
persisted for centuries after the time of Jesus. After Christianity became the
official religion of the Romans under Constantine, early Christian zealots
rampaged around the Empire smashing what they saw as idols and we today see
as priceless works of art.fn1 The great statue of the goddess Athena in the ancient
city of Palmyra (in modern Syria) was just one example. One of the worst
offenders was the revered St Augustine. The manic determination of the early
Christians to destroy images of rival gods finds its parallel today in the Muslim
zealotry of ISIS and Al Qaeda.
Second Commandment: You shall not make for yourself an idol in the
form of anything in heaven above or on the earth beneath or in the waters
Below.
Again, this is all about God being jealous of rival gods. Many rival gods among
neighbouring tribes were statues. The Bible drives the point home in the next
verse:
You shall not bow down to them or worship them; for I, the Lord your
God, am a jealous God, punishing the children for the sin of the fathers to
the third and fourth generation of those who hate me.
What do you think about that last sentence? God is so jealous that, if you
worship a rival god, he will punish not only you but your children, your grandchildren and your great-grandchildren. Even if they were not born when you
did it. Poor innocent great-grandchildren.
Third Commandment: You shall not misuse the name of the Lord your
God, for the Lord will not hold anyone guiltless who misuses his name.
This means you mustn’t use swear words involving God’s name. Like ‘God
damn it!’. Or ‘Don’t be such a god-damn fool!’ You can see why God might not
like it, but it doesn’t seem like a terribly serious crime, does it? Hardly worth
sticking on the court-house wall. It’s only ‘Thou shalt not cuss’, after all, and
that’s not the law in most countries.
Fourth Commandment: Remember the Sabbath day by keeping it holy.
God took this one very seriously indeed. In the Book of Numbers, chapter 15,
the Israelites caught a man gathering sticks on the sabbath day. Gathering sticks! A
pretty minor crime, you might think. But when Moses asked God what should be
done about it, God was in no mood to trifle:
Then the Lord said to Moses, ‘The man must die. The whole assembly
must stone him outside the camp.’
Rough justice, don’t you think? I don’t know about you, but I think stoning is an
especially horrid method of execution. It’s not only painful, there’s something
extra nasty about the whole camp or village ganging up on one victim, like bullies
in the playground. It’s still done today in some Muslim countries, especially to
young women caught talking to men who are not their husbands (some strict
Muslims seriously think that’s a crime).
Stoning no longer happens in Christian countries. One might even
mischievously say that Christians are now being untrue to their holy book while
the Muslim stoners are still being true to theirs. But do you think the Fourth
Commandment is important enough to stick up on the court-house wall, as though it
were one of the laws of the land?
The next verses justify the Fourth Commandment by pointing out that God
himself took a rest on the seventh day, after his six days’ labour creating the
universe and everything in it.
Six days you shall labour and do all your work, but the seventh day is a
Sabbath to the Lord your God. On it you shall not do any work, neither
you, nor your son or daughter, nor your manservant or maidservant, nor your animals, nor the alien within your gates. For in six days the Lord
made the heavens and the earth, the sea, and all that is in them, but he
rested on the seventh day. Therefore the Lord blessed the Sabbath day and
made it holy.
That’s typical of theological reasoning by ‘analogy’ – reasoning ‘symbolically’.
It happened this way once upon a time, so that’s enough of a reason for it to
happen the same way now. Actually, of course it didn’t happen the first time
anyway, because the universe was not created in six days, but who’s counting?
Fifth Commandment: Honour your father and your mother, so that you
may live long in the land the Lord your God is giving you.
That’s nice. It’s a good thing to honour your parents. They brought you into the
world, fed you, looked after you, sent you to school and many other things.
Sixth Commandment: Thou shalt not kill.
This is so familiar in the language of the older King James version that I’ve
used that here, and for the remaining commandments, rather than the more modern
translation. We’d probably agree that this one is a good commandment. Perhaps
that’s why it’s the only one that many who claim to revere the Ten Commandments
can actually remember. There seems no strong objection to pinning this one up in
the court-house because murder, after all, is against the law of every country. In
fact, the Sixth Commandment seems almost too obvious. When Moses came down
from the mountain with the stone tablets, can you imagine the people reading them
and saying, ‘Oh! Thou shalt not kill? Good heavens, we’d never thought of that.
Fancy! Thou shalt not kill. Well, well, well. Right, I’ll remember that, no more
murdering people from now on.’
But although it seems obvious, the Sixth Commandment is violated in war, on a
grand scale, and with the blessing of the clergy. We’ve already seen how, in the
biblical accounts, the Israelites violated it in their fight for Lebensraum against
the unfortunate peoples who already lived in the Promised Land – and did so on
explicit orders from God. In the First World War, British soldiers were ordered to
kill German soldiers. And German soldiers were given similar orders to kill their
enemies. Both sides thought God was egging them on, which inspired the poet J.
C. Squire to write:
God heard the embattled nations sing and shout
‘Gott strafe England’ and ‘God save the King!’
God this, God that, and God the other thing –
‘Good God!’ said God, ‘I’ve got my work cut out!’
Orders to kill, with God’s apparent blessing, have been given to soldiers in wars
throughout history.
Think about this. In those American states that execute murderers, the accused is
brought to trial: this can last weeks or months, and a prosecuting lawyer has to
convince a jury of guilt ‘beyond reasonable doubt’. Numerous appeals can be
lodged before the death penalty is actually carried out. Finally, a solemn death
warrant has to be signed by the state governor, who usually takes the
responsibility very seriously. And then, on the morning of the execution, there is a
grisly ritual of a last, favourite breakfast. But when a British soldier kills a
German soldier in war, the German soldier has – as far as the British soldier
knows – committed no crime. He has not been tried in court. He has not been
formally sentenced to death, he cannot call a lawyer and he has no right of appeal.
He may not even have volunteered for the army but simply been called up, against
his will. And then we’re ordered to shoot him. In the Second World War, bomber
crews on both sides were ordered to kill thousands of civilians, again without
trial. Thou shalt not kill?
In Britain you could gain exemption from military service by declaring that you
were a conscientious objector who refused to kill – but then you had to go before
a tribunal to justify your objection to killing, and it was quite difficult to convince
them. The easy way to be allowed not to fight was to have parents who belonged
to a pacifist religion such as the Quakers. But if you’d thought it out for yourself,
perhaps even written a PhD thesis on the immorality of war, you still had to
convince the tribunal you should be allowed to stay out of the army. If you
succeeded, you could drive an ambulance instead. I probably would have failed to
convince them. But I would have secretly shot to miss.
What the Sixth Commandment originally meant was ‘Thou shalt not kill
members of thine own tribe.’ (Unless, of course, they gather sticks on the sabbath
or commit other unforgivable crimes!) We know that, because the God character
ordered his people to kill other tribes with abandon and with relish.
Seventh Commandment: Thou shalt not commit adultery.
That sounds straightforward enough. Don’t have sex with somebody if either of
you is married to somebody else. But perhaps you can imagine circumstances
where it should be relaxed. Like when somebody in an unhappy and long broken marriage falls deeply in love with somebody else. As we’ll see later, some
people think moral rules are absolute and unbreakable under any circumstances.
Other people think rules should be relaxed depending on the particular case.
Anyway, many people would say that each individual’s love life is a private
matter and not a matter for a commandment stuck up in a state court-house as
though it were a law of the land.
Eighth Commandment: Thou shalt not steal.
As with ‘Thou shalt not kill’, there seems no objection to putting this up in the
court-house. Stealing, like murder, is against the law in all countries anyway.
Ninth Commandment: Thou shalt not bear false witness against thy
Neighbour.
Yes indeed. Don’t bear false witness against – that is, tell lies about – anybody,
neighbour or not. Again, it’s a cornerstone of the law that witnesses, especially
when under oath, must ‘tell the truth, the whole truth and nothing but the truth’.
Tenth Commandment: Thou shalt not covet thy neighbour’s house, thou
shalt not covet thy neighbour’s wife, nor his manservant, nor his
maidservant, nor his ox, nor his ass, nor any thing that is thy neighbour’s.
‘Covet’ is a somewhat outdated word for ‘envy’, with the added element of
seeking to possess the envied thing or person. It can be hard not to envy somebody
who is much more fortunate than you are. But it’s surely not a matter for the law,
so long as you don’t actually go out and grab the thing you covet. Even that,
according to some political revolutionaries, might be justified. They think the state
is justified in seizing private wealth and using it for everybody. I’m not a
communist or an anarchist, but perhaps you can see where they are coming from?
Other people, who call themselves libertarians, go to the opposite extreme. They
think that even taxation is a form of theft, robbing the rich to pay the poor. The
legendary bowman Robin Hood did exactly that, and he has a certain romantic
appeal in some quarters. Like his more modern equivalents, the Wild West’s Jesse
James and the Irish highwayman Willie Brennan.
By the way, notice that the Tenth Commandment counts the neighbour’s wife,
and his servants, among his possessions, like his house or his ox. What do you
think of the idea that a woman is the property of some man: one of his possessions,
a ‘thing’ that he owns? I think it’s a horrible idea, but it has long been deeply
embedded in many cultures and we still see it today in places such as Pakistan and
Saudi Arabia, where it is sanctioned by the state religion. Some people (not I)
think that’s a good enough reason to ‘respect’ it. You may have heard the phrase
‘It’s part of their culture’, with the implication that we have to respect it. Saudi
Arabia, as I write, has only just passed a law allowing women to drive. A married
woman is still not allowed to open a bank account without her husband’s
permission. She is not allowed out of the house unless accompanied by her
husband or by a male relative – who can be a tiny male child. Just picture the
scene: a grown woman, university-educated perhaps, has to ask her eight-year-old
son for permission to leave the house. And he has to come with her to serve as her
male ‘protector’. Those woman-hating laws are inspired by Islam.
I can imagine that, if the Tenth Commandment were pinned up in an American
court-house, plenty of women would have something to say about it. At very least
we might add, in the interests of equality (and moving with the times), ‘Thou shalt
not covet thy neighbour’s husband. Nor her Jaguar. Nor her doctoral degree.’
Well, of course, the Ten Commandments are out of date. It’s unfair to blame the
Bible for being written thousands of years ago when men owned their wives, and
their most prized possessions were their slaves. Of course we’ve moved on since
those bad old days. But isn’t that the whole point? Yes, we have moved on. And
that’s precisely why we shouldn’t be getting our morals, our ‘right and wrong’,
our ‘do and don’t’ from the Bible. And as a matter of fact we don’t get them from
the Bible. If we did, we’d still be stoning people to death for working on the
sabbath. Or for worshipping the wrong gods.
‘But’, some may say, ‘that’s just the Old Testament. Let’s get our morals from
the New Testament instead.’ Well, yes, that might be a better idea. Jesus said some
pretty nice things, in the Sermon on the Mount, for instance. Certainly very
different from anything in the Old Testament. But how do we know which
statements in the Bible are good, which bad? How do we decide? That decision
has to be based on something outside the Bible: otherwise it’s circular reasoning,
unless you invent a rule like ‘later verses supersede earlier ones’. By the way,
Islam does have exactly that rule, but unfortunately it ends up going the wrong
way. The Prophet Mohammed said some quite nice things during his earlier time
in Mecca. But later, after he moved to Medina, he became, for reasons to do with
the historical circumstances, much more warlike. Many of the awful things done in
the name of Islam can be justified using later ‘Medina verses’ in the Quran, which
contradict – and supersede, according to the official doctrine – earlier, nicer,
‘Mecca verses’.
Back to the Christian Bible. There’s nothing in it that says, ‘Forget about the
Old Testament, just read the New Testament to find out what’s right or wrong.’ Jesus could have said that. In fact (Matthew 5: 17), he said exactly the opposite:
Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets; I have
not come to abolish them but to fulfil them. I tell you the truth, until heaven
and earth disappear, not the smallest letter, not the least stroke of a pen,
will by any means disappear from the Law until everything is
Accomplished.
Also in Luke (16: 17):
It is easier for heaven and earth to disappear than for the least stroke of a
pen to drop out of the Law.
‘The Law’, to a Jew like Jesus, meant certain books of the Old Testament. Jesus
seems to have taken a rather rosy view of the Old Testament. In Matthew 7: 12 he
states the rather nice principle which we know as the Golden Rule (treat other
people the way you’d like them to treat you) and goes on to say it is the central
message of the Old Testament:
So in everything, do to others what you would have them do to you, for this
sums up the Law and the Prophets.
It’s true you can find something that sounds a little bit like the Golden Rule in
the Old Testament (and you can find older, more precise versions of the Golden
Rule in texts from ancient Egypt, India, China and Greece):
Do not seek revenge or bear a grudge against one of your people, but love
your neighbour as yourself. I am the Lord. (Leviticus 19: 18)
But it’s a great exaggeration to say it’s the main message of the Old Testament.
As we saw in Chapter 4, God was himself pretty expert at bearing grudges. And
there’s any number of verses of the Old Testament which preach vengeance.
If anyone injures his neighbour, whatever he has done must be done to him:
fracture for fracture, eye for eye, tooth for tooth. As he has injured the
other, so he is to be injured. (Leviticus 24: 19)
By the way, that’s another thing that comes straight from Babylon, in this case the
‘Code of Hammurabi’. Hammurabi was a renowned Babylonian king, and his
rulebook was written down about a thousand years before the Old Testament.
Here’s another version from the Bible, the Book of Deuteronomy:
Show no pity: life for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot
for foot. (Deuteronomy 19: 21)
I suppose you could say it’s a kind of negative version of the Golden Rule. But
it doesn’t sound so nice the negative way round, does it? Jesus himself (Matthew
5: 38) went out of his way to say the opposite, even quoting that very verse from
the Old Testament:
You have heard that it was said, ‘Eye for eye, and tooth for tooth.’ But I
tell you, Do not resist an evil person. If someone strikes you on the right
cheek, turn to him the other also. And if someone wants to sue you and take
your tunic, let him have your cloak as well. If someone forces you to go
one mile, go with him two miles.
I don’t think there’s ever been a clearer or more generous repudiation of the idea
of vengeance. It puts Jesus far ahead of his time. And far ahead of the Old
Testament God.
Yet Jesus himself was not above vengeance. Even discounting the stories in the
infant gospel of Thomas, the canonical gospels of both Matthew and Mark tell
how he took petty revenge on, of all things, a fig tree:
Early in the morning, as he was on his way back to the city, he was hungry.
Seeing a fig tree by the road, he went up to it but found nothing on it except
leaves. Then he said to it, ‘May you never bear fruit again!’ Immediately
the tree withered. (Matthew 21: 18)
Mark’s version (11: 13) adds that the reason there were no figs on the tree was
that it was too early in the year. Poor fig tree; it was simply not yet the fruiting
season.
Christians are understandably embarrassed by the story of the fig tree. Some say
it never happened, like the stories in the infant gospel of Thomas. Others just
ignore it and concentrate on the nice bits of the New Testament. Yet others say it
was ‘symbolic’. There never was an actual fig tree. It was some kind of metaphor
for the nation of Israel. That’s a favourite dodge of theologians, had you noticed?
If you don’t like something in the Bible, say it’s only symbolic, it never really
happened, it’s a metaphor to convey a message. And of course they get to choose
which verses are metaphors and which are to be taken literally.
There are other places in the official gospels where Jesus comes across with
some of the nastiness of his Old Testament ‘father’. In Luke 19: 27 he says of
people who don’t want him to reign over them as their king, bring them ‘hither and
slay them before me’. Rather surprisingly in view of Roman Catholic worship of
his mother Mary, Jesus himself was not very nice to her. On the occasion of his
first miracle, turning water into wine at a wedding feast, when his mother
approached him, Jesus said, ‘Woman, what have I to do with thee?’ Perhaps it
sounded less cruel in the original Aramaic than when translated into the English of
the King James version. One of the modern translations, the New International
version, sticks ‘Dear’ in front of ‘woman’, which at least changes the tone for the
better. (A classical scholar friend tells me the Greek word used here for ‘woman’
can sometimes have a sort of ‘dear’ meaning.) And, to be fair, since the whole
story of turning water into wine certainly isn’t true, there’s a good chance Jesus’s
apparent put-down of Mary at the wedding didn’t really happen either.
Whether it happened or not, this is not the only story where Jesus comes across
as a surprise choice of role model for family values:
‘If anyone comes to me and does not hate his father and mother, his wife
and children, his brothers and sisters – yes, even his own life – he cannot
be my disciple.’ (Luke 14: 26)
On another occasion, Jesus was speaking to a crowd of people and was told
that his mother and his brothers were waiting, hoping to have a word with him.
Again, a put-down:
Someone told him, ‘Your mother and brothers are standing outside,
wanting to speak to you.’ He replied to him, ‘Who is my mother, and who
are my brothers?’ And he waved his hand towards his disciples and said,
‘Here are my mother and my brothers.’ (Matthew 12: 48)
At other times, Jesus comes across as not so much bad as ignorant, and in a not
very nice way. In the Gadarene region, Jesus came upon a pair of men ‘possessed’
by ‘demons’ (Matthew 8). ‘They were so violent that no one could pass that way.’
Probably schizophrenia, then, or some other mental illness, but Jesus followed the
false belief of his time, the belief in ‘demons’. He commanded the demons to
come out of the men. But now the demons had nowhere to go, so he told them,
instead, to enter a herd of pigs that were feeding nearby. The demons did, and the
poor pigs (now known proverbially as the Gadarene Swine) stampeded headlong
over a steep cliff and drowned. Not a nice story. Of course I wouldn’t normally
blame a man of the first century for ignorance of mental illness. Judging people of
an earlier time by the standards of your own time is one of the things good
historians just don’t do. But Jesus was supposed to be no ordinary man. He was
supposed to be God. Shouldn’t God have known better?
Jesus was not a bad man, simply a man of his time. Imagine how impressive it
would be if Jesus had said, ‘Verily I say unto you, there are no demons, nothing
that could fly out of a man and into pigs. This man has an affliction in his head.
There are no demons anywhere.’ Even better, imagine how impressed we’d be if
Jesus had told his disciples that the Earth orbits the sun, that all living creatures
are cousins, that the Earth is billions of years old, that the map of the world
changes over millions of years … But no, his wisdom, impressive though it was in
many ways, was the wisdom of a good man of his time, not a god. Just a man,
though a good one.
And imagine how impressed we’d be if the Prophet Mohammed, channelling
God, had said, ‘O Believers, the Sun is a star like any of the other stars in the sky.
Just much nearer than them. It seems to rise in the east and travel across the sky till
it sets in the west. But truly it is just the Earth spinning which makes it look that
way.’ Alas, no, what he actually said was, ‘The Sun sets in a marsh.’
Or suppose Elijah, or Isaiah, had said, ‘Hear, O Israel, the word of the Lord
your God. The Lord has revealed to me in a dream that nothing can travel faster
than light.’ Instead, all we get from them is orders to worship only one God, plus
lots of other rules for how to live – all things that might occur to men of their own
time.
You can find some nice verses in the Bible, some even in the Old Testament –
though not many, in my experience. But how do we decide which verses to ignore
because they are nasty, which verses to promote because they are nice? The
answer has to be that we have some other criterion for deciding, some method of
judging what’s nice and what’s nasty. A reason that doesn’t come from the Bible
itself. But then, whatever that criterion turns out to be, why don’t we just use it
directly? If we have some independent criterion for deciding which biblical
verses are good and which bad, why bother with the Bible at all?
But, you may say, it’s all very well talking about an independent set of
standards. It does seem to be there, but what is it? How do we, as a matter of fact,
decide what’s good and what’s bad (and therefore, incidentally, which verses of
holy books are nice and which nasty)? That is the subject of the next chapter.
Թարգմանությունը - ռուսերեն Перерастая Бога, Руководство новичка
Автор: Ричард Докинз
-5-
Необходим ли нам Бог, чтобы быть хорошими?
В президентской предвыборной кампании в Америке в 2016г, отличавшейся яростной борьбой, партия демократов пыталась сделать выбор между двумя основными кандидатами, Берни Сандерсом и Хилари Клинтон. Старший партийный чиновник Брэд Маршалл был за Хилари. Он думал, что нашел способ дискредитировать Берни. Он подозревал (как будто в этом было что-то плохое), что Берни был атеистом. Брэд написал двум другим старшим партийным чиновникам (сама Хилари об этом ничего не знала), намекая, что Берни следовало бы поставить в ситуацию, где он был бы вынужден огласить свои религиозные взгляды перед публикой. Ранее он говорил, что несёт в себе "иудейское наследие". Но верил ли он в Бога на деле? Брэд Маршалл писал:
Я думаю, он атеист… Это может несколько изменить мнение моих людей. Мои Южные баптисты поставили бы большую разницу между иудеем и атеистом.
"Люди" означает "народ", а говорил он об избирателях из Кентукки и Западной Вирджинии. Под "Несколько изменить мнение" имеется в виду важное влияние на голоса в этих двух штатах. Он думал (к сожалению, небезосновательно), что многие христиане скорее проголосуют за сколько-нибудь религиозного человека, чем за атеиста, даже если это означало бы голосовать за кого-то, кто отличается от них в своей вере, в данном случае за иудея. Любая "вера в высшую силу" приемлема, даже если эта высшая сила отлична от их собственной. Опросы указывали на это снова и снова. Существуют избиратели, которые нехотя проголосовали бы за католика, мусульманина или иудея. Тем не менее, они, все же, предпочли бы любого из них атеисту. Атеист внизу списка, даже если он высоко квалифицирован во всех других областях. Несмотря на всю, по моему мнению, постыдность его поступка, не удивительно, что Брэд Маршалл хотел выставить на показ мнимый атеизм кандидата противоположной стороны.
В конституции Соединенных Штатов говориться, что "никакая проверка религиозности не должна требоваться в качестве условия для занятия какой-либо должности или официального поста на службе Соединенных Штатов". Безусловно, Маршалл не требовал легального запрета выдвижения атеистов в качестве кандидатов в президенты, что однозначно было бы нарушением конституции. Конечно, избиратели вправе учитывать религиозные взгляды кандидата при голосовании. Но Маршалл намеренно взывал к предубеждениям избирателей, вопреки духу конституции. Атеизм попросту является отсутствием веры во что-либо сверхъестественное. Наподобие неверия в летающие тарелки и фей. Политики должны принимать решения в таких сферах как экономическая политика, иностранные дела, здоровье и социальное обеспечение, в юридических вопросах. Каким образом вера в сверхъестественное может помочь кому-то в принятии политических решений?
С сожалением должен признать, что довольно много людей, по-видимому, считает, что необходимо верить в какого-либо бога или какую-либо "высшую силу", чтобы иметь возможность быть нравственным, быть хорошим. Или что при отсутствии веры в высшую силу, у человека нет основы, чтобы отличать правильное от ошибочного, хорошее от плохого, моральное от аморального. Эта глава посвящена вопросу "нравственности" и "нравоучения" в целом; что значит "хорошее" в противопоставлении с "плохим", и необходима ли нам вера в Бога или богов или в какую-либо "высшую силу", чтобы быть нравственными.
Так почему же некоторые думают, что человеку нужен Бог, чтобы быть нравственным. Мне на ум приходят только две причины, и обе плохие. Первая основывается на том, что Библия, Коран или какая-то другая священная книга учит нас, как быть нравственными, а без книги с правилами мы бы не знали, что хорошо, а что плохо. С "Нравственной" книгой мы имели дело в прошлой главе и в этой мы вернемся к тому, стоит ли следовать ей. Вторая возможная причина в том, что у людей настолько пренебрежительное отношение к человеку, что, по их мнению, мы, включая политиков, будем нравственными, если только кто-то - Бог, если никто иной - наблюдает за нами; теория Великого Полицейского в Небесах. Или, если слегка ее осовременить - Великая Камера Наблюдения (или Камера Слежения) в небесах.
К сожалению, может оказаться, что в этом есть доля правды. Все страны едины в мнении, что полицейские силы необходимы. А преступники с меньшей вероятностью пойдут на кражу или другие преступления, зная, что за ними следит полиция. На сегодняшний день наши улицы и магазины оснащены видеокамерами, которые регулярно застают людей, делающими вещи, которые они не должны: воровство в магазинах, например. Понятное дело, что любой потенциальный вор не станет пробовать совершить подобное, зная, что его снимает камера. Теперь представьте, что преступник верит, что Бог наблюдает за каждым его шагом каждую минуту каждого дня. Многие религиозные люди думают, что Бог даже читает мысли и может предсказать в какой момент вы наиболее склонны к плохим деяниям. В некотором смысле становится ясно, почему эти люди считают, что богобоязненный человек, также и богобоязненный политик, с меньшей вероятностью совершит плохой поступок, нежели атеист. Атеистам незачем бояться великой камеры наблюдения на небе. Им следует опасаться лишь - таков довод - реальных камер и реальных полицейских. Возможно, вы знакомы с циничной остротой "Совесть — это знание, что кто-то смотрит".
Склонность быть хорошими, когда на нас смотрят, может даже быть очень простой, глубоко встроенной в наш мозг. Моя коллега профессор Мелисса Бейтсон (когда-то она закончила Оксфорд под моим началом) провела значимый эксперимент. В своем научном отделении в Нюкаслском Университете сотрудники завели "урну чести", чтобы платить за кофе, чай, молоко и сахар, которые они каждый день использовали. Никто всего этого не продавал. На стене всего лишь висел список, и люди просто по своей совести должны были бросать соответственное количество денег. Не было бы новостью узнать, что люди честны, когда кто-то смотрит. Но что, если вы одни? Вы с той же вероятностью бросите деньги в урну, зная, что никто не видит? Я уверен, вы бы бросили, но не все такие честные, на основе чего этот эксперимент и удался.
Мелисса вешала новый список в чайной каждую неделю. И каждый раз бумага была украшена картинкой в верхней части. Иногда на картинке были цветы, не всегда одинаковые, но цветы. На других неделях на картинке были глаза, разные каждый раз. И вот в чем состоял поразительный результат. В те недели, когда над списком были глаза, люди были более честными. Пожертвований в ящике было втрое больше на "контрольных" неделях, когда на посетителей "смотрели" только цветы. Не странно ли это? Будь глаза реальными камерами, было бы легко объяснить. Но любители кофе точно знали, что "глаза" — это всего лишь чернила на бумаге. Глаза эти не лучше цветов могли видеть, что происходит. Это никак нельзя назвать рациональным расчетом - "лучше уж мне быть хорошим, потому что на меня смотрят". Он иррационален. Это как, когда я стою на верхнем этаже Нью Йоркского небоскреба и смотрю вниз. Я знаю, что не упаду. Я даже стою за толстым защитным стеклом. Но по моей спине все равно пробегают мурашки от страха. Это иррационально. В данном случае, это, может быть, встроено в наш мозг генами, унаследованными от наших предков древних времен, когда у нас была необходимость в умении оценивать опасность при нахождении высоко на деревьях. Возможно нет необходимости говорить себе: "Бог наблюдает за мной, так что мне лучше быть хорошим". Возможно, это автоматический, подсознательный эффект. Как эффект глаз на бумаге в опыте Мелиссы (к слову, если вы интересуетесь, она провела все необходимые расчеты, чтобы показать, что результат вряд ли случаен).
Иррационально это или нет, к сожалению, идея, что кто-то искренне верящий, что Бог наблюдает за каждым его шагом, вероятно будет нравственным, представляется правдоподобной. Должен сказать, что мне эта идея ненавистна. Мне хочется верить, что люди лучше этого. Мне кажется, я все же честен вне зависимости от того, смотрит кто-либо или нет.
А что, если страх перед Богом — это не просто страх расстроить его, а нечто хуже, весьма хуже? И́ христианство, и́ ислам традиционно проповедуют, что грешники после смерти вечно будут мучаться в аду. В "Откровении" говориться об "озере огненном". Пророк Мухаммед говорил, что под ступни человека с наименьшей степенью наказания будут подложены раскаленные угли "и мозги его сварятся от этого". В Коране (4: 56) говориться о тех, кто усомниться в том, что там написано, "Всякий раз, когда их кожа приготовиться, Мы заменим ее другой кожей, чтобы они вкусили мучения”. Согласно многим проповедникам, не требуется совершать каких-либо плохих деяний, чтобы быть брошенным в адский огонь. Достаточно не быть верующим. Некоторые из великих художников состязались в создании все более ужасающих и кошмарных картин ада. Самое известное литературное произведение на итальянском языке, "Ад" Данте, целиком посвящено этой теме.
Пугали ли вас адским огнем в детстве? Верили ли вы этим устрашениям всерьез? Если Ваш ответ на эти вопросы отрицателен, то вы счастливчик. К сожалению, многие люди продолжают жить, веря во все эти угрозы до самой смерти, и от этого их жизнь и, в особенности, последние дни превращаются в страдания.
У меня есть теория касательно угроз наказаний. Некоторые угрозы правдоподобны. Например, если вас поймают при краже, то могут посадить в тюрьму. Другие угрозы совсем не правдоподобны. Например, если вы не верите в Бога, то после смерти вы проведёте остаток вечности в огненном озере. Моя теория заключается в том, что чем правдоподобнее угроза, тем менее жестокой она должна быть. Угроза быть наказанным после смерти так отстранена, что она должна быть очень, очень жестокой, чтобы компенсировать это: огненное озеро. Угроза быть наказанным, пока вы ещё живы, правдоподобна (тюрьма — это реальное место), так что ей не обязательно включать в себя отвратительную пытку с сожжением Вашей кожи и заменой ее новой, для очередного сожжения.
Что вы думаете о людях, которые пугают детей вечным огнем после смерти? В этой книге я, в основном, не даю ответы на подобные вопросы. Но не могу удержаться от того, чтобы сделать здесь исключение. Я бы сказал, этим людям повезло, что не существует такого места, как ад, потому что в первую очередь они заслуживают туда попасть.
При всей кошмарности ада, по-видимому, не находится особо твердых доказательств, что религия заставляет людей вести себя лучше или хуже. Некоторые исследования показывают, что религиозные люди более щедры в благотворительности. Многие жертвуют церквям, в которые ходят, "десятину" (что означает: десятую часть из прибыли). А церкви часто отдают часть этих денег в пользу мировых благотворительных начинаний, например: помощи голодающим. Или как помощь при нужде после таких ужасных катастроф, как землетрясения. Но много денег, собранных церковью, уходит на спонсирование миссионеров. Это называется благотворительное подаяние. Но благотворительность ли это в той же мере, что, к примеру, помощь голодающим или помощь людям, оставшимся без крова после землетрясения. Давать деньги за учебу кажется хорошей затеей. Но что, если это учение целиком и полностью посвящено заучиванию Корана наизусть? Или тому, что миссионеры отучают детей от их племенного наследия и заставляют учить Библию вместо этого?
Неверующие также могут быть весьма щедрыми. Топ три в списке филантропов-благотворителей составляют Билл Гейтс, Уоррен Баффетт и Джордж Сорос: все трое неверующие. В 2010 г мощное землетрясение разрушило и без того бедный остров Таити. Страдания населения были ужасными. Люди со всего мира, будь они религиозны или нет, поспешили с предложениями помощи и финансовой поддержки. Моя собственная благотворительная организация, Фонд Ричарда Докинза "Науки и Разума" (ФРДНР), поспешила начать благотворительную кампанию, которую мы назвали: Помощь от Неверующих. Мы призвали различные другие организации неверующих, скептиков и имеющие светские начала, присоединиться к нам в сборе денег от атеистов, агностиков и других неверующих. Разных неверующих собралось тысячами. За три дня ФРДНР собрал 300,000 долларов. Каждое пенни этой суммы мы отправили на Таити, и куда больше этого было послано в последующие недели. В то же время, конечно, собирали пожертвования и религиозные фонды. Множество хороших людей отправилось на Таити с целью помочь. Я не рассказываю о ФРДНР, дабы похвастаться, что неверующие люди щедрее верующих. Я просто думаю, что при столкновении с бедой, большинство людей во всем мире добрые и щедрые вне зависимости от того, верующие они или нет.
Теория Великой Камеры Наблюдения на Небесах правдоподобна, как бы это не было грустно. А может, она на самом деле отпугивает преступников? Если так, то можно предположить, что в тюрьмах неверующие составляют большинство в процентном соотношении. Вот несколько цифр из 2013г. Они указывают на религии, к которым, по их же словам, относятся заключенные в федеральных тюрьмах США. 28% из них протестанты, 24% католики, 5% мусульмане. Большинство оставшихся Буддисты, Индуисты, Иудеи, приверженцы коренных американский верований или "неизвестны". А как же число атеистов? Ничтожные 0.07%. В 750 раз вероятнее что, заключенный преступник окажется христианином, нежели атеистом. Конечно, с учётом того, что мы говорим о количестве называющих себя христианами или атеистами. Кто знает какие цифры скрываются за этими "неизвестными". Что важнее, общее количество христиан в США больше, чем общее количество атеистов. Но не в 750 раз. И опять же, численность христиан может быть слегка преувеличена, так как заключенные могут быть выпущены раньше срока, если заявляют, что религиозны. Существует также мысль о том, что в данном случае цифры из тюрем указывают лишь на наличие религиозной принадлежности или ее отсутствие. Малообразованные люди с большей вероятностью могут оказаться в тюрьме. Также маловероятно, что малообразованный человек окажется атеистом. Но, как ни крути, эти цифры говорят отнюдь не в поддержку теории Великой Камеры Наблюдения на Небесах.
Даже если теория Великой Камеры Наблюдения имеет в себе долю истины, она, однозначно, не является причиной, чтобы верить в фактическое существование бога. Верить можно только при наличии доказательств. Теория "Великой Камеры Наблюдения" может стать причиной (довольно сомнительной?), чтобы надеяться, что другие люди поверят в Бога. Она может сократить и уровень преступности. На теорию требуется куда меньше расходов, чем на установку реальных камер или дополнительные патрули. На мой взгляд это весьма покровительственно: "Я и ты, конечно же, слишком умны, чтобы верить в Бога, но мы думаем, что было бы неплохо, если в него верили бы другие". Мой друг, философ Дэниел Деннет, называет это "вера в веру"; неверие в Бога, но вера в то, что вера в него — это хорошо. На вопрос: верит ли она в Бога, тогдашняя премьер-министр Израиля Голда Меир ответила: "Я верю в еврейский народ. А еврейский народ верует в Бога".
Но довольно о теории "Великой Камеры Наблюдения на Небесах". Теперь я хочу обратиться ко второй причине, по которой люди могут решить, что лучше голосовать за религиозного политика, а не атеиста. Она реально сильно отличается. Некоторые люди думают, что религия - хорошая вещь, потому что Библия учит нас как себя правильно вести. Согласно теории, без книги с правилами мы вынуждены дрейфовать в море неоднозначности. Кроме того, Библия также назначена предоставить нам хорошие "модели поведения", восхищающие всех Бог и Иисус, которым мы должны стремиться уподобиться.
Но не все верующие следуют Библии. Некоторые имеют совершенно иную святую книгу, а у других ее и вовсе нет. Здесь я буду говорить только о Иудейской/Христианской Библии, так как только ее я знаю хорошо. Но почти все то же можно сказать и про Коран. Вы считаете, что святые книги, как эти, могут быть хорошими учителями нравственности? По вашему мнению, Библейский Бог является хорошей моделью поведения? Если это так, то, возможно, вам будет полезно пересмотреть Главу 4. С Кораном дела обстоят ещё хуже, так как мусульманам сказано понимать ее буквально.
Десять заповедей часто приводятся в качестве наставления тому, как прожить хорошей жизнью. Некоторые Американские штаты, в особенности в, так называемом, Поясе Библии, разделены в ожесточенных спорах по поводу десяти заповедей. На одной стороне находятся политики христиане, которые хотят развесить их на стенах официальных государственных зданий, таких, как здания судов. Те, что на противоположной стороне, обычно цитируют конституцию США. Первая поправка к конституции гласит:
Конгресс не должен издавать ни одного закона, относящегося к установлению религии или запрещению свободное практикование оной.
Вполне ясно, не находите? Суть не в том, что религия запрещена. Можно практиковать любую религию, как вам угодно. Конституция всего лишь запрещает принятие официальной государственной религии. Любой желающий может свободно повесть десять заповедей в своем собственном доме. Конституция в полной мере гарантирует подобную личностную свободу. Но будет ли это соответствовать конституции, если повесить заповеди на фасаде здания государственного суда? Многие эксперты считают, что нет.
Оставив законодательные вопросы, давайте взглянем на сами заповеди и выясним наше отношение к ним. Являются ли они хорошим руководством в том, как быть хорошим, и не быть плохим? Существуют две их версии в Библии: одна в Книге Исходов, а другая в Второзаконии. Они почти одинаковы, но, в зависимости от различных религиозных традиций (иудейской, католической, лютеранской), их количество варьируется. К тому же, Моисей, разгневанный по поводу золотого тельца, уронил скрижали завета и сломал их, так что Бог обеспечил его впоследствии новыми. Вот, как указывается в 20-й главе Книги Исходов, одна из версий тех, которые Моисей не ронял. Бог великолепно театрализовал свое объявление, собрав всех людей у подножия горы Синай и после появившись посреди грозы под звуки фанфар. Я изложил свои комментарии по поводу каждой из заповедей, и вам, вероятно, тоже будет что добавить.
Я - Господь, твой Бог, Который вывел тебя из Египта, земли рабства.
В таком виде предстает первая заповедь у иудеев, хотя она скорее звучит как утверждение, нежели заповедь. Для христиан же, это преамбула после которой следует:
Первая заповедь: Пусть не будет у тебя других богов кроме Меня.
Как мы уже видели в главе 4, и как сам Бог неоднократно говорил, он "Бог ревнивый".
Бог Ветхого Завета был патологически одержим идеей богов-конкурентов. Он их ненавидел и был поглощен идеей, что его люди могут быть искушены поклонением им. Подобная навязчивая ненависть к богам-конкурентам веками присутствовала после времен жизни Иисуса. После того, как при Константине христианство стало официальной религией римлян, ранние христианские фанатики стали в ярости скитаться по стране и разрушать все, что, по их мнению, было идолами, и что мы сегодня считаем бесценными произведением искусства. Великолепная статуя богини Афины в городе Пальмире (нынешняя Сирия), является всего одним примером. Одним из худших уничтожителей был почитаемый Св. Августин. Маниакальное стремление ранних христиан к уничтожению реликвий богов-конкурентов сегодня находит свою параллель в идеях мусульманских экстремистов из ИГИЛ и Аль-Каиды.
Вторая заповедь: Не делай себе идола - никакого изображения того, что на небе вверху, на земле внизу, или в водах ниже земли.
И опять же, все о том, что бог ревностен к богам-конкурентам. Многие из них в соседних племенах были статуями. Библия доводит мысль до конца в следующем изречении:
Не поклоняйся им и не служи им, ведь Я, Господь, твой Бог, - ревнивый Бог, наказывающий детей за грехи отцов до третьего и четвертого поколения тех, кто ненавидит Меня.
Каковы ваши мысли по поводу последнего предложения? Бог настолько ревнив, что за поклонение богам-конкурентам, он накажет не только вас, но и ваших детей, ваших внуков и ваших правнуков. Если даже они были рождены после того, как вы это сделали. Бедные невинные правнуки.
Третья заповедь: Не используй имени Господа, твоего Бога, напрасно, потому что Господь не оставит безнаказанным никого, кто использует Его имя напрасно.
Это значит, что вы не должны использовать ругательства, включающие в себя имя Бога. По типу "Боже! Не будь таким дураком!" Можно понять, почему Богу такие выражения могут не понравиться, но такое поведение не похоже на серьезное преступление, не так ли? Едва ли эта заповедь стоит того, чтобы быть вывешенной на стене здании суда. В конце концов оно всего лишь означает "Не ругайся!", что подкреплено законом лишь в немногих странах.
Четвертая заповедь: Помни субботний день и храни его святым.
Бог вполне серьезно отнесся к данной заповеди. В 15-й главе Книги Чисел, Израильтяне поймали человека, в субботний день собиравшего дрова. Собиравшего дрова! Вы можете подумать, что это весьма незначительное преступление, но когда Моисей спросил Бога, что нужно делать, тот не стал мелочиться.
Тогда Господь сказал Моисею:
– Этот человек должен умереть. Пусть весь народ забьет его камнями вне лагеря.
Жестокое правосудие, не считаете? Не знаю как вам, а мне забивание камнями кажется наиболее ужасным методом казни. Это не только болезненно, но ещё и есть что-то очень отвратительное в том, что весь лагерь или деревня объединяются против жертвы, подобно хулиганам на детской площадке. Такой вид казни все еще практикуется в некоторых мусульманских странах, в особенности по отношению молодых женщин, которых застали за разговором с мужчиной, не являющимся их мужем (некоторые заядлые мусульмане серьезно считают это преступлением).
В христианских странах избиений камнями больше не происходит. Кто-то даже может вероломно сказать, что христиане таким образом не следуют своему святому писанию в то время, как мусульмане, избивающие людей камнями, следуют своему. Но важна ли, по-вашему, четвертая заповедь настолько, чтобы вывесить ее на здании суда, как будто это закон страны?
Следующие строки оправдывают четвертую заповедь, отмечая, что сам Бог отдыхал на седьмой день, после шестидневного созидания вселенной и всего, что в ней есть.
Шесть дней трудись и делай всю свою работу, но седьмой день – это суббота Господу, твоему Богу. Не делай в этот день никакой работы – ни ты, ни твой сын или дочь, ни слуга или служанка, ни твой скот, ни чужеземец в твоих городах. За шесть дней Господь сотворил небеса и землю, море и все, что в них, а на седьмой отдыхал. Поэтому Господь благословил субботний день и освятил его.
Строя пример через "аналогию", делать "символические" выводы присуще теологической мысли. Так случилось однажды, так что этого достаточно, чтобы все случилось так же и сейчас. На самом деле всего этого не происходило и в первый раз, так как вселенная не была создана за шесть дней, но кому это интересно?
Пятая заповедь: Почитай своего отца и мать, чтобы тебе долго жить на земле, которую дает тебе Господь, твой Бог.
Это прекрасно. Почитать своих родителей - хорошо. Они дали вам жизнь, кормили и поили вас, присматривали за вами, отправили вас в школу и сделали еще многое другое.
Шестая заповедь: Не убивай.
Эти слова так знакомы из версии библии "King James", что я вместо современного перевода использовал ее здесь и для последующих заповедей. Пожалуй, что мы все согласимся, что данная заповедь хороша. Возможно, именно поэтому только ее и могут вспомнить люди, заявляющие, что чтут десять заповедей. Почти не возникает возражений по поводу того, чтобы вывесить эту заповедь в здании суда, так как убийство, в конце концов, противозаконно во всех странах. Шестая заповедь кажется даже чересчур очевидной. Можете ли вы представить как люди читали заповеди, когда Моисей спустился с горы с каменными табличками. Они, наверное, приговаривали: "Не убивай? Господи! Мы даже не задумывались на этим. Славно! Не убивай. Ну ну ну. Хорошо, это я запомню, отныне никаких убийств".
И хоть она кажется очевидной, шестая заповедь нарушается на войне, в большом масштабе и с благословения духовенства. Мы уже видели в библейских текстах, как израильтяне нарушили в своей битве за Lebensraum против несчастных людей, которые уже жили на Земле обетованной - и сделали это с точным наставлением со стороны Бога. В Первой мировой войне британским солдатам было приказано убивать немецких солдат. Так же и немецким солдатам были отданы приказы убивать врага. Обе стороны считали, что им покровительствовал Бог, что вдохновила поэта Д. К. Сквайра написать следующее:
Военный клич услышал Бог и как народы стали петь:
"Gott strafe England", "Боже, короля храни!"
Бог, это сделай, потом то, ещё вот это сотвори.
– О, Боже мой, - сказал Господь, - как все мне разом-то успеть?
На протяжении всей истории солдатам давались приказы убивать с явного благословения Бога.
Задумайтесь вот о чем. В тех американских штатах, где казнят за убийство, обвиняемого судят, что может длиться неделями и месяцами, а прокурор должен убедить присяжных в повинности подсудимого "при отсутствии обоснованного сомнения". Может быть сделано множество обжалований перед тем, как смертная казнь фактически будет претворена в жизнь. К тому же, ордер, соответствующий всем формальным требованиям, подписывается губернатором штата, который, обычно, серьезно относиться к ответственности. А потом, на утро казни, проводится скверный ритуал последнего любимого завтрака. Но когда британский солдат убивает немецкого солдата во время войны, тот, насколько известно британскому солдату, ни в чем не повинен. Его не судили. Его не приговаривали к смерти, он не может позвонить адвокату, у него нет права на обжалование. Может даже быть так, что он не был добровольцем, а его попросту призвали против его же воли. А нам приказывают его застрелить. Во Второй мировой войне бомбардировочным экипажам обеих сторон было приказано убивать тысячи гражданских, и снова без суда. Не убивай?
В Британии человек мог получить освобождение от военной службы, заявив, что отказывается убивать по соображениям совести. Но в таком случае приходилось идти под трибунал, чтобы оправдать свой отказ, а убедить трибунал было довольно сложно. Легчайшим путем освобождения от военных действий было иметь родителей, которые исповедуют пацифистские религии, как, например, квакеры. Но если Вы сами пришли к этому, и даже написали кандидатскую диссертацию на тему аморальности войны, вам все равно пришлось бы переубедить трибунал, что вам не следует служить. Если вам это удастся, вместо этого вы можете стать водителем скорой помощи. У меня, скорее всего, не получилось бы их переубедить. Но я всё же попытал бы удачу.
Изначально под шестой заповедью имела ввиду: "Не убивай соплеменников своих". (Конечно, если они не собирают дрова в субботу, или не совершают других непростительных поступков!) Мы знаем это, потому что образ Бога приказывал своим людям истреблять другие племена с непринужденностью и удовольствием.
Седьмая заповедь: Не нарушай супружескую верность.
Звучит довольно прямо. Не занимайтесь сексом с кем либо, если кто-то из вас состоит в браке с другим человеком. Но, возможно, можно представить ситуации, в которых правило можно смягчить. Например, если кто-то, состоящий в неблагополучном браке, глубоко влюбляется в кого-то другого. Как мы увидим в дальнейшем, некоторые люди считают, что моральные устои несокрушимы ни при каких обстоятельствах. Другие думают, что правила можно смягчать, в зависимости от конкретной ситуации.
Так или иначе, многие сказали бы, что любовная жизни человека — это его личное дело, и ей не надлежит быть заповедью, вывешенной в здании суда, как будто это закон страны.
Восьмая заповедь: Не кради.
Как и в случае с "Не убивай", особых возражений на счет того, чтобы вывесить данное изречение в здании суда, не возникает. Равно как и убийство, кража является противозаконной во всех странах.
Девятая заповедь: Не давай ложного свидетельства на другого.
Вот именно. Не давай ложного свидетельства - то есть, не лги - касательно кого-либо, будь то сосед или незнакомец. Опять же, то, что свидетели, в особенности, давшие клятву, должны "говорить правду и ничего кроме правды", является краеугольным камнем в законе.
Десятая заповедь: Не желай дома ближнего твоего. Не желай жены твоего ближнего, его слуги или служанки, его вола или осла: ничего из того, что принадлежит ближнему твоему.
"Желать" — это несколько устаревший вариант слова "завидовать" с добавочным оттенком жажды овладеть предметом зависти. Не завидовать кому-то, кто куда более удачлив, чем вы, может оказаться задачей весьма непростой. Но это, конечно, не дело закона, до тех пор, пока вы взаправду не пойдете и не присвоите желаемое. И даже это, согласно многим политическим революционерам, может быть оправдано. Они считают, что власти вполне оправдано могут отбирать собственность у отдельных лиц и использовать ее во благо общества. Я не коммунист и не анархист, но, возможно вы понимаете, в чем основа этой идеи? Другие люди, называющие себя либертарианцами, уходят в противоположную крайность. Они считают, что простое налогообложение уже является грабежом, кражей у богатых, с целью заплатить бедным. Легендарный лучник Робин Гуд делал именно это, и его романтизируют в некоторых кругах. Как и более современных его эквивалентов, Джесси Джеймса с Дикого Запада и ирландского разбойника Вилли Бреннана.
Кстати, прошу заметить, что десятая заповедь считает соседскую жену и его слуг собственностью этого самого соседа, как лошадь или вол. Что вы думаете насчет того, что женщина является собственностью какого-то мужчин, "вещью", которой он владеет. Я думаю, что это ужасно, однако эта идея довольно долго являлась частью многих культур, и даже сегодня мы можем наблюдать подобную практику в таких странах, как Пакистан и Саудовская Аравия, где она санкционирована государственной религией. Некоторые (но не я) считают, что этого достаточно, чтобы уважать такую практику. Вы, скорее всего, сталкивались с фразой "это часть их культуры", в которой подразумевается, что мы должны ее уважать. Пока я пишу, Саудовская Аравия только-только приняла закон, позволяющий женщинам водить машину. Замужняя женщина все еще не вправе открыть банковский счет без разрешения мужа. Ей не позволяется выходить из дома, если ее не сопровождает муж или же родственник мужского пола, который может быть и маленьким мальчиком. Просто представьте себе такую картину: взрослая женщина, возможно, окончившая университет, должна взять у своего восьмилетнего сына разрешение, чтобы выйти из дома. И он должен пойти с ней, чтобы стать ее “защитником” мужского пола. Эти женоненавистнические законы вдохновлены исламом.
Думается мне, что, будь десятая заповедь вывешена в американском здании суда, многие женщины имели бы что сказать на этот счет. В интересах равенства (и чтобы идти в ногу со временем), по крайней мере, можно добавить: “Не желай мужа ближней своей, а также ее Ягуар и докторскую степень”.
Что ж, конечно, десять заповедей себя изжили. Несправедливо винить Библию в том, что она была написана тысячи лет назад, когда жены были собственностью своих мужей, и самым ценным имуществом были рабы. Конечно, мы прогрессировали с тех недобрых старых времен. А не в этом ли вся суть? Да, мы прогрессировали. И именно по этой причине нам не следует черпать мораль из библии, или следовать ее видению о “правильном и неправильном” и о том, что “можно и нельзя”. И, на самом деле, мы мне берем всего этого из Библии. В противном случае мы бы до сих пор забивали людей камнями, из-за того, что они работали в субботу. Из-за поклонение не тем богам.
“Но”, - говорят некоторые, - “это всего лишь Ветхий Завет. Давайте вместо этого брать мораль из Нового Завета.” Что ж, да, это может быть идеей получше. Некоторые изречения Иисуса, например в нагорной проповеди, очень даже неплохи. Большое отличие от Ветхого Завета несомненно. Но как нам понять, какие утверждения в Библии хорошие, а какие нет? Как нам решить? Подобное решение должно быть основано на чем-то вне Библии, иначе получается замкнутый логический круг, если, конечно, вы не создадите правило типа: поздние стихи заменяют ранние. Кстати, ислам придерживается именно такого правила, но в конечном итоге оно приводит не к тому, к чему хотелось бы. Пророк Мухаммед говорил довольно хорошие вещи, во время своего пребывания в Мекке. Но позже, переехав в Медину, по причинам, связанным с историческими обстоятельствами, он стал гораздо более воинственным. Многие ужасные вещи, совершенные во имя ислама, можно оправдать при помощи поздних “Мединских стихов” из Корана, которые противоречат - и, согласно официальной доктрине, заменяют собой - ранние, благоприятные “Меккийские стихи”.
Вернемся к Библии. В ней нет ничего, говорящего “Забудьте Ветхий Завет; просто прочитайте Новый Завет, чтобы узнать, что правильно, а что нет”. Иисус мог сказать такое. По сути, он говорил совершенно обратное (Матф. 5:17):
Не думайте, что Я пришел отменить Закон или пророков; Я пришел, чтобы исполнить, а не отменить. Говорю вам истину: пока небо и земля не исчезнут, ни одна малейшая буква, ни одна черточка не исчезнет из Закона – все сбудется.
Также и у Луки (16:17):
Но скорее небо и земля исчезнут, чем из Закона пропадет хотя бы одна черточка!
“Законом” для еврея, как Иисус, являлись определенные книги Ветхого Завета. У Иисуса, по-видимому, были довольно наивные взгляды на счёт Ветхого Завета. В Матф. 7:12 он говорит о весьма хорошем принципе, который известен нам, как “золотое правило” (относись к людям так, как хотел бы, чтобы они относились к тебе), и добавляет, что оно является центральной идеей Ветхого Завета:
Поэтому во всем поступайте с людьми так, как хотите, чтобы они поступали с вами. В этом суть всего, что написано в Законе и в Книгах Пророков!
В Ветхом Завете и вправду можно найти, что-то схожее с “золотым правилом” (также можно найти более ранние и точные версии “золотого правила” в древнеегипетских, древнеиндийских, древнекитайских и древнегреческих текстах):
Не мсти и не таи злобы на соплеменника, но люби ближнего твоего, как самого себя. Я – Господь. (Левит 19:18)
Но говорить, что оно является основным посылом Ветхого Завета, сильное преувеличение. Как мы уже видели в Главе 4, Бог сам был неплохим мастером в злопамятных отношениях. И существует множество стихов в Ветхом Завете, проповедующих мщение.
Если кто-то нанесет своему ближнему увечье, то сделанное им нужно сделать ему самому: перелом за перелом, глаз за глаз, зуб за зуб. Как он изувечил ближнего, так пусть изувечат и его. (Левит 24:19)
Кстати, это ещё одна вещь, исходящая прямо из Вавилона, в данном случае “Законы Хаммурапи”. Хаммурапи был прославленным королем Вавилона, и его книга правил была написана примерно за тысячу лет до Ветхого Завета.
Вот ещё одна строка из Библии, книги Второзакония:
Не поддавайся жалости: жизнь за жизнь, глаз за глаз, зуб за зуб, руку за руку, ногу за ногу. (Второзаконие 19:21)
Думаю, можно сказать, что это некая негативная версия Золотого правила. Но с негативной стороны оно не звучит так уж приятно, не так ли? Сам Иисус (Матф. 5:32) старался выразить обратную мысль, даже цитируя эту же самую строку из Ветхого Завета:
Вы слышали, что было сказано: «Глаз за глаз и зуб за зуб». Я же говорю вам: не мсти сделавшему тебе зло. Кто ударит тебя в правую щеку, то поверни к нему и другую. Если кто захочет с тобой судиться, чтобы отнять у тебя рубаху, то отдай ему и верхнюю одежду. Если же кто принудит тебя идти вместе с ним одну милю, иди две.
Я не думаю, что когда-либо имел место быть более щедрый и ясный отказ от идеи мести. Это ставит Иисуса далеко впереди своего времени. И далеко впереди по сравнению с Богом Ветхого Завета.
При этом Иисус сам не воздерживался от мести. Даже если не принимать в счёт Евангелие детства от Фомы, канонические Евангелия от Матфея и Марка рассказывают, как он, из всего возможного, мстил фиговому дереву.
Возвращаясь рано утром в город, Иисус почувствовал голод. Увидев у дороги инжир, Он подошел к нему, но не нашел на нем ничего, кроме листьев. Тогда Иисус сказал дереву:
– Пусть же от тебя никогда больше не будет плодов! Инжир сразу же засох. (Матф. 21:18)
Версия Марка (11:13) добавляет, что причиной тому, что на дереве не было фиг, было то, что к тому моменту время плодоношения еще не настало. Бедная смоковница; тогда просто не был сезон плодоношения.
Христиане по пон�
անգլերենից հայերեն: Outgrowing God by Richard Dawkins (Chapter Five) General field: Արվեստ/գրականություն Detailed field: Պոեզիա և գրականություն
Բնագիրը - անգլերեն Outgrowing God, a Beginner’s Guide
By Richard Dawkins
-5-
Do we need God in order to be good?
In the exceptionally vigorous American election campaign of 2016, the Democrat
party was trying to choose between two leading candidates, Bernie Sanders and
Hillary Clinton. A senior party official, Brad Marshall, wanted Hillary. He
thought he’d found a way to discredit Bernie. He suspected (as though it were
something wrong) that Bernie was an atheist. He wrote to two other senior party
officials (Hillary herself knew nothing about it) suggesting that Bernie should be
challenged, in public, to state his religion. When previously asked, he had said he
was ‘of Jewish heritage’. But did he really believe in God? Brad Marshall wrote:
I think he is an atheist … This could make several points difference with
my peeps. My Southern Baptist peeps would draw a big difference
between a Jew and an atheist.
‘Peeps’ means ‘people’, and he was talking about the voters of Kentucky and
West Virginia. ‘Several points difference’ means an important effect on votes in
those two states. He thought (with good reason, unfortunately) that many Christians
would rather vote for any religious person than for an atheist, even if it meant
voting for someone of a different faith from themselves, in this case a Jew. Any
kind of ‘belief in a higher power’ will do, even if it’s a different higher power
from their own. Opinion polls have shown the same thing again and again. There
are voters who would be somewhat reluctant to vote for a Catholic, or a Muslim,
or a Jew. But they still would prefer any of those to an atheist. Atheists are bottom
of the list, even if the atheist is highly qualified in all other ways. Disgraceful as I
think it is, it’s no wonder that Brad Marshall wanted to expose the alleged atheism
of the candidate he didn’t favour.
The United States constitution says that ‘no religious Test shall ever be required
as a Qualification to any Office or public Trust under the United States’.
Admittedly Marshall wasn’t asking for a legal ban on atheists standing for the
presidency, which really would have violated the constitution. Of course voters
are allowed to notice a candidate’s religion when privately casting their votes.
But Marshall was deliberately appealing to voter prejudice, against the spirit of
the constitution. Atheism is simply a lack of belief in anything supernatural. Like
not believing in flying saucers. Or fairies. Politicians have to make decisions on
things like economic policy, foreign affairs, health and social welfare, legal matters. Why should belief in the supernatural make someone take better political
decisions?
I’m sorry to say that lots of people seem to think you need to believe in some
sort of god, any kind of ‘higher power’, in order to have any chance of being
moral – of being good. Or that, without belief in a higher power, you’d have no
basis for knowing right from wrong, good from bad, moral from immoral. This
chapter looks at the whole question of ‘morals’ and ‘morality’: what ‘good’
means as opposed to ‘bad’, and whether we need belief in God or gods or some
sort of ‘higher power’ in order to be good.
So, why should somebody think you need God in order to be good? I can think
of only two reasons, both bad ones. One is that the Bible, the Quran, or some other
holy book tells us how to be good, and without a book of rules we wouldn’t know
what’s right and what’s wrong. We dealt with the ‘Good Book’ in the previous
chapter and we’ll return to whether we should follow it in this one. The other
possible reason is that people have such a low regard for humans that they think
we, politicians included, will only be good if somebody – God, if nobody else –
is watching us: the theory of the Great Policeman in the Sky. Or, to update it a bit,
the Great Spy Camera (or Surveillance Camera) in the Sky.
Unfortunately, there may be a certain amount of truth in that. All countries think
it’s necessary to have a police force. And criminals are less likely to steal or
commit other crimes if they think the police are watching them. Nowadays our
streets and shops are equipped with video cameras, and these often catch people
doing things they shouldn’t: shoplifting, for instance. Any would-be shoplifter is
obviously less likely to try it on if he knows there’s a camera watching him. So
now imagine that a criminal believes God is watching his every move, every
minute of every day. Many religious people think God even reads your thoughts
and can tell in advance when you’re so much as contemplating a bad deed. You
can sort of see why those people might think a God-fearing person, including a
God-fearing politician, is less likely to do bad things than an atheist. Atheists
don’t have to fear a great spy camera in the sky. They only – so the argument goes
– have to fear real cameras and real policemen. Maybe you’ve heard the cynical
witticism ‘Conscience is knowing that someone is watching’.
The tendency to be good when you are being watched may even be quite
primitive, built deeply into our brains. My colleague Professor Melissa Bateson
(once an undergraduate pupil of mine at Oxford) did a remarkable experiment. In
her science department at the University of Newcastle they kept an ‘honesty box’
to pay for the coffee, tea, milk and sugar that they used every day. Nobody was
there to sell the stuff. There was a price list on the wall, and you were simply
trusted to put the right amount of money in the box. It would be no surprise to learn that people are honest when somebody is looking. But what if you are alone?
Would you be just as likely to put money in the box, knowing that nobody could
see? I’m sure you would, but not everybody is so scrupulous, and this was what
made the experiment possible.
Every week, Melissa put up the price list in the coffee room. And every week
the paper was decorated with a picture at the top. Sometimes the picture was
flowers: not always the same flowers, but flowers. In other weeks the picture was
a pair of eyes: a different pair of eyes each time. And the fascinating result was
this. In weeks when there were eyes above the price list, people were more
honest. The takings in the honesty box were nearly three times as great as in the
‘control’ weeks when the customers had only flowers ‘looking’ at them. Isn’t that
weird? If the eyes had been a real spy camera, it would be easy to explain. But the
coffee drinkers knew perfectly well that the ‘eyes’ were just ink on paper. Those
eyes could no more see what was going on than the flowers could. It wasn’t a
rational calculation – ‘I’d better be honest because I’m being watched.’ It was
irrational. Like when I stand on the top floor of a New York skyscraper and look
down. I know I’m not going to fall. I’m even standing behind thick safety glass.
But I still get goosebumps and a tingling of fear up my spine. It’s irrational. Maybe
in this case it’s built into the brain by genes inherited from our ancestral past,
when we needed to appreciate the danger of being high up in the trees. Perhaps
you don’t even need to say to yourself, ‘God’s eyes are watching me, so I’d better
be good.’ Perhaps it’s an automatic, subconscious effect. Like the effect of
Melissa’s eyes on paper (in case you’re wondering, by the way, she did the
necessary sums to show the result was unlikely to be due to chance).
Whether irrational or not, it does unfortunately seem plausible that, if somebody
sincerely believes God is watching his every move, he might be more likely to be
good. I must say I hate that idea. I want to believe that humans are better than that.
I’d like to believe I’m honest whether anyone is watching or not.
What if the fear of God is not just fear of upsetting him but of something worse
– much worse? Both Christianity and Islam have traditionally taught that sinners
after their death will be tormented for all eternity in hell. The Book of Revelation
talks about a ‘lake of fire burning with brimstone’. The Prophet Mohammed is
quoted as saying that the person with the smallest punishment will have a
smouldering ember placed under the bottom of his feet. ‘His brains will boil
because of it.’ The Quran (4: 56) says of those who disbelieve its teachings,
‘When their skins have been burned away, We shall replace them with new ones
so that they may continue to feel the pain.’ According to many preachers, you don’t
even have to do anything bad to be thrown into the fires of hell. It is enough to be a
non-believer! Some of the greatest painters have vied with each other to produce ever more horrifying nightmare pictures of hell. The most famous work of
literature in the Italian language, Dante’s Inferno, is all about hell.
Were you threatened with hell fire as a child? Did you truly believe the threats?
Were you really scared? If you can answer no to those questions, you are lucky.
Unfortunately, many people go on believing the threats until they die, and it makes
their lives, and especially their dying days, a misery.
I have a theory about threats of punishment. Some threats are plausible. Like, if
you are found guilty of stealing you might go to prison. Other threats are very
implausible. Like, if you don’t believe in God, when you die you’ll spend all
eternity in a lake of fire. My theory is that the more plausible the threat, the less
horrific it needs to be. The threat of punishment after you are dead is so farfetched
that it needs to be made really, really horrifying to compensate: a lake of
fire. The threat of punishment while you are still alive is plausible (prison is a
real place), so it doesn’t have to involve hideous torture with your skin burning
off and then being replaced to be burned off again.
What do you think of people who threaten children with eternal fire after they
are dead? In this book I don’t normally give my own answers to such questions.
But I can’t help making an exception here. I’d say those people are lucky there is
no such place as hell, because I can’t think of anybody who more richly deserves
to go there.
Terrifying as hell is, there doesn’t seem to be much clear evidence that religion
makes people behave either better or worse. Some studies suggest that religious
people give more generously to charity. Many give to their churches in the form of
‘tithes’ (meaning a tenth of their income). And churches often pass on some of that
money to worthwhile charitable causes like famine relief. Or to crisis appeals
after terrible disasters like earthquakes. But a lot of the money gathered by
churches goes to fund missionaries. They call it charitable giving. But is it charity
in the same sense as, say, famine relief or helping people made homeless by
earthquakes? Giving money for education seems a good thing to do. But if that
education entirely consists of learning the Quran by heart? Or missionaries
teaching children to forget their tribal heritage and learn the Bible instead?
Non-believers can also be very generous. The top three philanthropic givers in
the world, Bill Gates, Warren Buffet and George Soros, are all non-believers. In
2010 a terrible earthquake devastated the already poor island of Haiti. The
suffering was appalling. People around the world, whether religious or not,
rallied round with offers of help and money. My own charitable foundation, the
Richard Dawkins Foundation for Reason and Science, rushed to start a special
charity which we called Non-Believers Giving Aid (NBGA). We recruited a
dozen other non-believing, secular and sceptical organizations to join us in appealing for money from atheists, agnostics and other non-believers. Thousands
of individual non-believers rallied round. Within three days, NBGA had raised
$300,000. We sent every penny of it to Haiti, plus a lot more in subsequent weeks.
At the same time, of course, religious charities were also gathering donations.
And lots of good people went to Haiti to help. I don’t tell the story of NBGA to
boast that non-believers are more generous than religious believers. I actually
think that, when faced with a crisis, most people all over the world are kind and
generous, whether they are religious or not.
The Great Surveillance Camera in the Sky theory is sort of plausible,
depressing though that is. Maybe it really does deter criminals? You might think, if
so, that prison populations would have a high percentage of non-believers. Here
are some figures from July 2013. They refer to the religions that convicts say they
belong to, in federal prisons in the United States. Twenty-eight per cent of
prisoners are Protestant Christians, 24 per cent are Catholic Christians, 5 per cent
are Muslims. Most of the rest are Buddhist, Hindu, Jewish, Native American or
‘unknown’. And the figure for atheists? A tiny 0.07 per cent. A convicted criminal
is 750 times more likely to be Christian than atheist. Admittedly we are talking
about numbers saying they are Christian or atheist. Who knows what figures are
concealed in those ‘unknowns’? More importantly, the total population of
Christians in the United States is higher than the total population of atheists. But
not 750 times higher. Again, the Christian figures may be somewhat inflated by the
fact that prisoners can gain earlier release if they claim to be religious. It’s also
been suggested that the prison figures are only incidentally about religious
affiliation or lack of it. Poorly educated people are more likely to end up in
prison. And poorly educated people are less likely to be atheist. But, however you
look at it, these figures are not promising for the Great Spy Camera in the Sky
theory.
Even if the Great Spy Camera theory has some truth in it, it’s certainly not a
good reason to believe in the factual existence of God. The only good reason for
believing anything factual is evidence. The ‘Great Spy Camera’ theory might be a
(rather dubious?) kind of reason for hoping that other people will believe in God.
It might bring the crime rate down. It’s cheaper than installing real spy cameras or
paying for more police patrols. I don’t know about you, but I find that rather
patronizing: ‘Of course you and I are too intelligent to believe in God, but we
think it would be a good idea if other people did!’ My friend the philosopher
Daniel Dennett calls it ‘belief in belief’: not believing in God, but believing that
belief in God is a good thing. When the then Israeli Prime Minister Golda Meir
was challenged to say whether she believed in God, she replied: ‘I believe in the
Jewish people. And the Jewish people believe in God.’
So much for the ‘Great Spy Camera in the Sky’ theory. I’ll now turn to the other
possible reason why people might think it a good idea to vote for a religious
politician rather than an atheist. This is really quite different. Some people think
religion is a good thing because the Bible tells us how to behave well. Without a
book of rules, so the theory goes, we are adrift in a sea of uncertainty. Also, the
Bible is meant to provide us with good ‘role models’, admired characters like
God or Jesus, whom we should imitate.
But not all believers follow the Bible. Some have a completely different holy
book, or no holy book at all. I’ll talk here only about the Jewish/Christian Bible,
because it’s the only one I know well. But much the same could be said of the
Quran. Do you think holy books like this are good guides to being good? Do you
think the God of the Bible is a good role model? If so, you might like to take
another look at Chapter 4. The Quran is even worse because Muslims are told to
take it literally.
The Ten Commandments are often held up as a guide to how to live a good life.
Various American states, especially in the so-called Bible Belt, are torn by fierce
arguments about the Ten Commandments. On one side are Christian politicians
who want to stick them up on the walls of official state buildings such as courthouses.
Those on the other side usually quote the US constitution. The First
Amendment to the constitution states that
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or
prohibiting the free exercise thereof.
That’s pretty clear, wouldn’t you say? The point is not that religion is
forbidden. You can practise whatever religion you like, in your own way. The
constitution merely forbids the establishment of an official state religion. Anybody
is free to hang up the Ten Commandments privately in their own home. The
constitution rightly guarantees private freedoms like that. But is it constitutional to
stick them on the public wall of a state court-house? Many legal experts think not.
Setting that legal question aside, let’s look at the Ten Commandments
themselves to see what we think about them. Are they really a valuable guide to
how to be good and how not to be bad? There are two versions in the Bible, one
in the Book of Exodus and one in Deuteronomy. They are pretty much the same,
but different religious traditions (Jewish, Roman Catholic, Lutheran etc.) number
them slightly differently. Also, Moses, in his fury about the golden calf, dropped
the original stone tablets and broke them, so God later supplied him with new
ones. Here’s one version of the ones Moses didn’t drop, as listed in Exodus
chapter 20. God made a great theatrical performance of the announcement, summoning all the people to the foot of Mount Sinai and then appearing in a
thunderstorm with a great trumpet blast. I’ve put my own comments after each
commandment, and you’ll probably want to add your own.
I am the Lord your God, who brought you out of Egypt, out of the land of
Slavery.
For Jews that is the first commandment, although it sounds more like a statement
than a commandment. For Christians it is the preamble to:
First Commandment: You shall have no other gods before me.
As we saw in Chapter 4, and as God himself often said, he is a ‘jealous God’.
The God character in the Old Testament was morbidly obsessed with rival
gods. He hated them with a passion and was consumed by the fear that his people
might be tempted to worship them. A similar obsessive loathing for rival gods
persisted for centuries after the time of Jesus. After Christianity became the
official religion of the Romans under Constantine, early Christian zealots
rampaged around the Empire smashing what they saw as idols and we today see
as priceless works of art.fn1 The great statue of the goddess Athena in the ancient
city of Palmyra (in modern Syria) was just one example. One of the worst
offenders was the revered St Augustine. The manic determination of the early
Christians to destroy images of rival gods finds its parallel today in the Muslim
zealotry of ISIS and Al Qaeda.
Second Commandment: You shall not make for yourself an idol in the
form of anything in heaven above or on the earth beneath or in the waters
Below.
Again, this is all about God being jealous of rival gods. Many rival gods among
neighbouring tribes were statues. The Bible drives the point home in the next
verse:
You shall not bow down to them or worship them; for I, the Lord your
God, am a jealous God, punishing the children for the sin of the fathers to
the third and fourth generation of those who hate me.
What do you think about that last sentence? God is so jealous that, if you
worship a rival god, he will punish not only you but your children, your grandchildren and your great-grandchildren. Even if they were not born when you
did it. Poor innocent great-grandchildren.
Third Commandment: You shall not misuse the name of the Lord your
God, for the Lord will not hold anyone guiltless who misuses his name.
This means you mustn’t use swear words involving God’s name. Like ‘God
damn it!’. Or ‘Don’t be such a god-damn fool!’ You can see why God might not
like it, but it doesn’t seem like a terribly serious crime, does it? Hardly worth
sticking on the court-house wall. It’s only ‘Thou shalt not cuss’, after all, and
that’s not the law in most countries.
Fourth Commandment: Remember the Sabbath day by keeping it holy.
God took this one very seriously indeed. In the Book of Numbers, chapter 15,
the Israelites caught a man gathering sticks on the sabbath day. Gathering sticks! A
pretty minor crime, you might think. But when Moses asked God what should be
done about it, God was in no mood to trifle:
Then the Lord said to Moses, ‘The man must die. The whole assembly
must stone him outside the camp.’
Rough justice, don’t you think? I don’t know about you, but I think stoning is an
especially horrid method of execution. It’s not only painful, there’s something
extra nasty about the whole camp or village ganging up on one victim, like bullies
in the playground. It’s still done today in some Muslim countries, especially to
young women caught talking to men who are not their husbands (some strict
Muslims seriously think that’s a crime).
Stoning no longer happens in Christian countries. One might even
mischievously say that Christians are now being untrue to their holy book while
the Muslim stoners are still being true to theirs. But do you think the Fourth
Commandment is important enough to stick up on the court-house wall, as though it
were one of the laws of the land?
The next verses justify the Fourth Commandment by pointing out that God
himself took a rest on the seventh day, after his six days’ labour creating the
universe and everything in it.
Six days you shall labour and do all your work, but the seventh day is a
Sabbath to the Lord your God. On it you shall not do any work, neither
you, nor your son or daughter, nor your manservant or maidservant, nor your animals, nor the alien within your gates. For in six days the Lord
made the heavens and the earth, the sea, and all that is in them, but he
rested on the seventh day. Therefore the Lord blessed the Sabbath day and
made it holy.
That’s typical of theological reasoning by ‘analogy’ – reasoning ‘symbolically’.
It happened this way once upon a time, so that’s enough of a reason for it to
happen the same way now. Actually, of course it didn’t happen the first time
anyway, because the universe was not created in six days, but who’s counting?
Fifth Commandment: Honour your father and your mother, so that you
may live long in the land the Lord your God is giving you.
That’s nice. It’s a good thing to honour your parents. They brought you into the
world, fed you, looked after you, sent you to school and many other things.
Sixth Commandment: Thou shalt not kill.
This is so familiar in the language of the older King James version that I’ve
used that here, and for the remaining commandments, rather than the more modern
translation. We’d probably agree that this one is a good commandment. Perhaps
that’s why it’s the only one that many who claim to revere the Ten Commandments
can actually remember. There seems no strong objection to pinning this one up in
the court-house because murder, after all, is against the law of every country. In
fact, the Sixth Commandment seems almost too obvious. When Moses came down
from the mountain with the stone tablets, can you imagine the people reading them
and saying, ‘Oh! Thou shalt not kill? Good heavens, we’d never thought of that.
Fancy! Thou shalt not kill. Well, well, well. Right, I’ll remember that, no more
murdering people from now on.’
But although it seems obvious, the Sixth Commandment is violated in war, on a
grand scale, and with the blessing of the clergy. We’ve already seen how, in the
biblical accounts, the Israelites violated it in their fight for Lebensraum against
the unfortunate peoples who already lived in the Promised Land – and did so on
explicit orders from God. In the First World War, British soldiers were ordered to
kill German soldiers. And German soldiers were given similar orders to kill their
enemies. Both sides thought God was egging them on, which inspired the poet J.
C. Squire to write:
God heard the embattled nations sing and shout
‘Gott strafe England’ and ‘God save the King!’
God this, God that, and God the other thing –
‘Good God!’ said God, ‘I’ve got my work cut out!’
Orders to kill, with God’s apparent blessing, have been given to soldiers in wars
throughout history.
Think about this. In those American states that execute murderers, the accused is
brought to trial: this can last weeks or months, and a prosecuting lawyer has to
convince a jury of guilt ‘beyond reasonable doubt’. Numerous appeals can be
lodged before the death penalty is actually carried out. Finally, a solemn death
warrant has to be signed by the state governor, who usually takes the
responsibility very seriously. And then, on the morning of the execution, there is a
grisly ritual of a last, favourite breakfast. But when a British soldier kills a
German soldier in war, the German soldier has – as far as the British soldier
knows – committed no crime. He has not been tried in court. He has not been
formally sentenced to death, he cannot call a lawyer and he has no right of appeal.
He may not even have volunteered for the army but simply been called up, against
his will. And then we’re ordered to shoot him. In the Second World War, bomber
crews on both sides were ordered to kill thousands of civilians, again without
trial. Thou shalt not kill?
In Britain you could gain exemption from military service by declaring that you
were a conscientious objector who refused to kill – but then you had to go before
a tribunal to justify your objection to killing, and it was quite difficult to convince
them. The easy way to be allowed not to fight was to have parents who belonged
to a pacifist religion such as the Quakers. But if you’d thought it out for yourself,
perhaps even written a PhD thesis on the immorality of war, you still had to
convince the tribunal you should be allowed to stay out of the army. If you
succeeded, you could drive an ambulance instead. I probably would have failed to
convince them. But I would have secretly shot to miss.
What the Sixth Commandment originally meant was ‘Thou shalt not kill
members of thine own tribe.’ (Unless, of course, they gather sticks on the sabbath
or commit other unforgivable crimes!) We know that, because the God character
ordered his people to kill other tribes with abandon and with relish.
Seventh Commandment: Thou shalt not commit adultery.
That sounds straightforward enough. Don’t have sex with somebody if either of
you is married to somebody else. But perhaps you can imagine circumstances
where it should be relaxed. Like when somebody in an unhappy and long broken marriage falls deeply in love with somebody else. As we’ll see later, some
people think moral rules are absolute and unbreakable under any circumstances.
Other people think rules should be relaxed depending on the particular case.
Anyway, many people would say that each individual’s love life is a private
matter and not a matter for a commandment stuck up in a state court-house as
though it were a law of the land.
Eighth Commandment: Thou shalt not steal.
As with ‘Thou shalt not kill’, there seems no objection to putting this up in the
court-house. Stealing, like murder, is against the law in all countries anyway.
Ninth Commandment: Thou shalt not bear false witness against thy
Neighbour.
Yes indeed. Don’t bear false witness against – that is, tell lies about – anybody,
neighbour or not. Again, it’s a cornerstone of the law that witnesses, especially
when under oath, must ‘tell the truth, the whole truth and nothing but the truth’.
Tenth Commandment: Thou shalt not covet thy neighbour’s house, thou
shalt not covet thy neighbour’s wife, nor his manservant, nor his
maidservant, nor his ox, nor his ass, nor any thing that is thy neighbour’s.
‘Covet’ is a somewhat outdated word for ‘envy’, with the added element of
seeking to possess the envied thing or person. It can be hard not to envy somebody
who is much more fortunate than you are. But it’s surely not a matter for the law,
so long as you don’t actually go out and grab the thing you covet. Even that,
according to some political revolutionaries, might be justified. They think the state
is justified in seizing private wealth and using it for everybody. I’m not a
communist or an anarchist, but perhaps you can see where they are coming from?
Other people, who call themselves libertarians, go to the opposite extreme. They
think that even taxation is a form of theft, robbing the rich to pay the poor. The
legendary bowman Robin Hood did exactly that, and he has a certain romantic
appeal in some quarters. Like his more modern equivalents, the Wild West’s Jesse
James and the Irish highwayman Willie Brennan.
By the way, notice that the Tenth Commandment counts the neighbour’s wife,
and his servants, among his possessions, like his house or his ox. What do you
think of the idea that a woman is the property of some man: one of his possessions,
a ‘thing’ that he owns? I think it’s a horrible idea, but it has long been deeply
embedded in many cultures and we still see it today in places such as Pakistan and
Saudi Arabia, where it is sanctioned by the state religion. Some people (not I)
think that’s a good enough reason to ‘respect’ it. You may have heard the phrase
‘It’s part of their culture’, with the implication that we have to respect it. Saudi
Arabia, as I write, has only just passed a law allowing women to drive. A married
woman is still not allowed to open a bank account without her husband’s
permission. She is not allowed out of the house unless accompanied by her
husband or by a male relative – who can be a tiny male child. Just picture the
scene: a grown woman, university-educated perhaps, has to ask her eight-year-old
son for permission to leave the house. And he has to come with her to serve as her
male ‘protector’. Those woman-hating laws are inspired by Islam.
I can imagine that, if the Tenth Commandment were pinned up in an American
court-house, plenty of women would have something to say about it. At very least
we might add, in the interests of equality (and moving with the times), ‘Thou shalt
not covet thy neighbour’s husband. Nor her Jaguar. Nor her doctoral degree.’
Well, of course, the Ten Commandments are out of date. It’s unfair to blame the
Bible for being written thousands of years ago when men owned their wives, and
their most prized possessions were their slaves. Of course we’ve moved on since
those bad old days. But isn’t that the whole point? Yes, we have moved on. And
that’s precisely why we shouldn’t be getting our morals, our ‘right and wrong’,
our ‘do and don’t’ from the Bible. And as a matter of fact we don’t get them from
the Bible. If we did, we’d still be stoning people to death for working on the
sabbath. Or for worshipping the wrong gods.
‘But’, some may say, ‘that’s just the Old Testament. Let’s get our morals from
the New Testament instead.’ Well, yes, that might be a better idea. Jesus said some
pretty nice things, in the Sermon on the Mount, for instance. Certainly very
different from anything in the Old Testament. But how do we know which
statements in the Bible are good, which bad? How do we decide? That decision
has to be based on something outside the Bible: otherwise it’s circular reasoning,
unless you invent a rule like ‘later verses supersede earlier ones’. By the way,
Islam does have exactly that rule, but unfortunately it ends up going the wrong
way. The Prophet Mohammed said some quite nice things during his earlier time
in Mecca. But later, after he moved to Medina, he became, for reasons to do with
the historical circumstances, much more warlike. Many of the awful things done in
the name of Islam can be justified using later ‘Medina verses’ in the Quran, which
contradict – and supersede, according to the official doctrine – earlier, nicer,
‘Mecca verses’.
Back to the Christian Bible. There’s nothing in it that says, ‘Forget about the
Old Testament, just read the New Testament to find out what’s right or wrong.’ Jesus could have said that. In fact (Matthew 5: 17), he said exactly the opposite:
Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets; I have
not come to abolish them but to fulfil them. I tell you the truth, until heaven
and earth disappear, not the smallest letter, not the least stroke of a pen,
will by any means disappear from the Law until everything is
Accomplished.
Also in Luke (16: 17):
It is easier for heaven and earth to disappear than for the least stroke of a
pen to drop out of the Law.
‘The Law’, to a Jew like Jesus, meant certain books of the Old Testament. Jesus
seems to have taken a rather rosy view of the Old Testament. In Matthew 7: 12 he
states the rather nice principle which we know as the Golden Rule (treat other
people the way you’d like them to treat you) and goes on to say it is the central
message of the Old Testament:
So in everything, do to others what you would have them do to you, for this
sums up the Law and the Prophets.
It’s true you can find something that sounds a little bit like the Golden Rule in
the Old Testament (and you can find older, more precise versions of the Golden
Rule in texts from ancient Egypt, India, China and Greece):
Do not seek revenge or bear a grudge against one of your people, but love
your neighbour as yourself. I am the Lord. (Leviticus 19: 18)
But it’s a great exaggeration to say it’s the main message of the Old Testament.
As we saw in Chapter 4, God was himself pretty expert at bearing grudges. And
there’s any number of verses of the Old Testament which preach vengeance.
If anyone injures his neighbour, whatever he has done must be done to him:
fracture for fracture, eye for eye, tooth for tooth. As he has injured the
other, so he is to be injured. (Leviticus 24: 19)
By the way, that’s another thing that comes straight from Babylon, in this case the
‘Code of Hammurabi’. Hammurabi was a renowned Babylonian king, and his
rulebook was written down about a thousand years before the Old Testament.
Here’s another version from the Bible, the Book of Deuteronomy:
Show no pity: life for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot
for foot. (Deuteronomy 19: 21)
I suppose you could say it’s a kind of negative version of the Golden Rule. But
it doesn’t sound so nice the negative way round, does it? Jesus himself (Matthew
5: 38) went out of his way to say the opposite, even quoting that very verse from
the Old Testament:
You have heard that it was said, ‘Eye for eye, and tooth for tooth.’ But I
tell you, Do not resist an evil person. If someone strikes you on the right
cheek, turn to him the other also. And if someone wants to sue you and take
your tunic, let him have your cloak as well. If someone forces you to go
one mile, go with him two miles.
I don’t think there’s ever been a clearer or more generous repudiation of the idea
of vengeance. It puts Jesus far ahead of his time. And far ahead of the Old
Testament God.
Yet Jesus himself was not above vengeance. Even discounting the stories in the
infant gospel of Thomas, the canonical gospels of both Matthew and Mark tell
how he took petty revenge on, of all things, a fig tree:
Early in the morning, as he was on his way back to the city, he was hungry.
Seeing a fig tree by the road, he went up to it but found nothing on it except
leaves. Then he said to it, ‘May you never bear fruit again!’ Immediately
the tree withered. (Matthew 21: 18)
Mark’s version (11: 13) adds that the reason there were no figs on the tree was
that it was too early in the year. Poor fig tree; it was simply not yet the fruiting
season.
Christians are understandably embarrassed by the story of the fig tree. Some say
it never happened, like the stories in the infant gospel of Thomas. Others just
ignore it and concentrate on the nice bits of the New Testament. Yet others say it
was ‘symbolic’. There never was an actual fig tree. It was some kind of metaphor
for the nation of Israel. That’s a favourite dodge of theologians, had you noticed?
If you don’t like something in the Bible, say it’s only symbolic, it never really
happened, it’s a metaphor to convey a message. And of course they get to choose
which verses are metaphors and which are to be taken literally.
There are other places in the official gospels where Jesus comes across with
some of the nastiness of his Old Testament ‘father’. In Luke 19: 27 he says of
people who don’t want him to reign over them as their king, bring them ‘hither and
slay them before me’. Rather surprisingly in view of Roman Catholic worship of
his mother Mary, Jesus himself was not very nice to her. On the occasion of his
first miracle, turning water into wine at a wedding feast, when his mother
approached him, Jesus said, ‘Woman, what have I to do with thee?’ Perhaps it
sounded less cruel in the original Aramaic than when translated into the English of
the King James version. One of the modern translations, the New International
version, sticks ‘Dear’ in front of ‘woman’, which at least changes the tone for the
better. (A classical scholar friend tells me the Greek word used here for ‘woman’
can sometimes have a sort of ‘dear’ meaning.) And, to be fair, since the whole
story of turning water into wine certainly isn’t true, there’s a good chance Jesus’s
apparent put-down of Mary at the wedding didn’t really happen either.
Whether it happened or not, this is not the only story where Jesus comes across
as a surprise choice of role model for family values:
‘If anyone comes to me and does not hate his father and mother, his wife
and children, his brothers and sisters – yes, even his own life – he cannot
be my disciple.’ (Luke 14: 26)
On another occasion, Jesus was speaking to a crowd of people and was told
that his mother and his brothers were waiting, hoping to have a word with him.
Again, a put-down:
Someone told him, ‘Your mother and brothers are standing outside,
wanting to speak to you.’ He replied to him, ‘Who is my mother, and who
are my brothers?’ And he waved his hand towards his disciples and said,
‘Here are my mother and my brothers.’ (Matthew 12: 48)
At other times, Jesus comes across as not so much bad as ignorant, and in a not
very nice way. In the Gadarene region, Jesus came upon a pair of men ‘possessed’
by ‘demons’ (Matthew 8). ‘They were so violent that no one could pass that way.’
Probably schizophrenia, then, or some other mental illness, but Jesus followed the
false belief of his time, the belief in ‘demons’. He commanded the demons to
come out of the men. But now the demons had nowhere to go, so he told them,
instead, to enter a herd of pigs that were feeding nearby. The demons did, and the
poor pigs (now known proverbially as the Gadarene Swine) stampeded headlong
over a steep cliff and drowned. Not a nice story. Of course I wouldn’t normally
blame a man of the first century for ignorance of mental illness. Judging people of
an earlier time by the standards of your own time is one of the things good
historians just don’t do. But Jesus was supposed to be no ordinary man. He was
supposed to be God. Shouldn’t God have known better?
Jesus was not a bad man, simply a man of his time. Imagine how impressive it
would be if Jesus had said, ‘Verily I say unto you, there are no demons, nothing
that could fly out of a man and into pigs. This man has an affliction in his head.
There are no demons anywhere.’ Even better, imagine how impressed we’d be if
Jesus had told his disciples that the Earth orbits the sun, that all living creatures
are cousins, that the Earth is billions of years old, that the map of the world
changes over millions of years … But no, his wisdom, impressive though it was in
many ways, was the wisdom of a good man of his time, not a god. Just a man,
though a good one.
And imagine how impressed we’d be if the Prophet Mohammed, channelling
God, had said, ‘O Believers, the Sun is a star like any of the other stars in the sky.
Just much nearer than them. It seems to rise in the east and travel across the sky till
it sets in the west. But truly it is just the Earth spinning which makes it look that
way.’ Alas, no, what he actually said was, ‘The Sun sets in a marsh.’
Or suppose Elijah, or Isaiah, had said, ‘Hear, O Israel, the word of the Lord
your God. The Lord has revealed to me in a dream that nothing can travel faster
than light.’ Instead, all we get from them is orders to worship only one God, plus
lots of other rules for how to live – all things that might occur to men of their own
time.
You can find some nice verses in the Bible, some even in the Old Testament –
though not many, in my experience. But how do we decide which verses to ignore
because they are nasty, which verses to promote because they are nice? The
answer has to be that we have some other criterion for deciding, some method of
judging what’s nice and what’s nasty. A reason that doesn’t come from the Bible
itself. But then, whatever that criterion turns out to be, why don’t we just use it
directly? If we have some independent criterion for deciding which biblical
verses are good and which bad, why bother with the Bible at all?
But, you may say, it’s all very well talking about an independent set of
standards. It does seem to be there, but what is it? How do we, as a matter of fact,
decide what’s good and what’s bad (and therefore, incidentally, which verses of
holy books are nice and which nasty)? That is the subject of the next chapter.
Թարգմանությունը - հայերեն Աստծուց անցնելով՝ սկսնակի ուղեցույց
Հեղինակ՝ Ռիչարդ Դոքինզ
-5-
Պե՞տք է մեզ արդյոք Աստված լավը լինելու համար
2016թ ամերիկյան ընտրությունների առանձնակի եռանդուն քարոզարշավի ընթացքում Դեմոկրատական կուսակցությունը փորձում էր ընտրություն կատարել երկու գլխավոր թեկնածուների՝ Բերնի Սանդերսի և Հիլարի Քլինթոնի միջև։ Ավագ կուսակցական Բրեդ Մարշալը Հիլարիի ընտրվելու կողմնակիցն էր։ Նա կարծում էր, թե Բերնիին վարկաբեկելու միջոց է գտել։ Նա կասկածներ ուներ (կարծես թե դրանում ինչ-որ վատ բան կա), որ Բերնին աթեիստ է։ Նա գրել էր երկու այլ ավագ կուսակցականների (ինքը՝ Հիլարին դրա մասին տեղյակ չէր)՝ առաջարկելով, որ Բերնիին պետք է դրդել հանրային կերպով իր կրոնական հայացքների մասին խոսելու։ Նախկինում Բերնին, այս հարցին պատասխանելով, ասել է, որ նա «հուդայական ժառանգության» կրող է։ Բայց, արդյոք, նա իսկապես հավատո՞ւմ էր Աստծուն։ Բրեդ Մարշալը գրել է.
Ես կարծում եմ՝ նա աթեիստ է… Սա կարող է որոշ չափով փոխել իմ մարդկանց կարծիքը։ Իմ հարավային բապտիստ ընկերները մեծ տարբերություն կդնեին հուդայականի և աթեիստի միջև։
«Մարդիկ» նշանակում է «ժողովուրդ», և նա նկատի ուներ Կենտուկիի և Արևմտյան Վիրջինիայի ընտրողներին։ «Որոշ չափով կարծիքը փոխել» նշանակում է զգալի ազդեցություն ունենալ ձայների վրա այս երկու նահանգներում։ Բրեդը կարծում էր (ցավոք, արդարացիորեն), որ շատ քրիստոնյաներ ավելի մեծ հավանականությամբ կքվեարկեին ցանկացած կրոնավոր մարդու օգտին, քան՝ աթեիստի, եթե անգամ դա նշանակեր՝ քվեարկել իրենց հավատքին չպատկանող մեկի օգտին, այս դեպքում՝ հուդայանակի։ Դա կարող էր լինել ցանկացած «Վերին ուժի հանդեպ հավատք», եթե անգամ այդ վերին ուժը տարբեր է նրանից, որին իրենք են հավատում։ Հարցումները բազմիցս նույն արդյունքներն են ցույց տվել։ Կան ընտրողներ, որոնք դժկամությամբ կքվեարկեին կաթոլիկի, մահմեդականի կամ հուդայականի օգտին։ Բայց անգամ նրանք, միևնույն է, կնախընտրեին վերջիններիս, այլ ոչ թե աթեիստի։ Աթեիստները ցուցակի վերջում են, նույնիսկ, եթե աթեիստը բարձր որակավորում ունի մյուս բոլոր առումներով։ Ինչքան էլ որ դա, ըստ իս, ամոթալի է, այնուամենայնիվ զարմանալի չէ, որ Բրեդ Մարշալը ցանկացել էր ի ցույց դնել այն թեկնածուի ենթադրաբար աթեիստ լինելը, որին ինքը չէր սատարում։
Միացյալ նահանգների սահմանադրությունն ասում է, որ «կրոնական պատկանելիության ոչ մի ստուգում չպետք է պահանջվի որպես Միացյալ նահանգներում որևէ պաշտոն կամ պետական դիրք զբաղեցնելու պայման»։ Ճիշտ է, Մարշալը չէր պահանջում արգելել աթեիստների առաջադրումը նախագահի պաշտոնին, ինչն, իսկապես, սահմանադրության խախտում կլիներ։ Իհարկե, ընտրողներն իրավունք ունեն ուշադրություն դարձնել թեկնածուի հավատքին, երբ կատարում իրենց գաղտնի քվեարկությունը։ Բայց Մարշալը, հակառակ սահմանադրության ոգուն, դիտմամբ օգտագործում էր ընտրողների նախապաշարմունքները։ Աթեիզմը, պարզապես, ցանկացած գերբնական երևույթի հանդեպ հավատի բացակայությունն է, ինչպես, օրինակ, թռչող ափսեներին կամ փերիներին չհավատալն է։ Քաղաքական գործիչները պարտավոր են որոշումներ կայացնել տնտեսական քաղաքականության, արտաքին գործերի, առողջապահության, հասարակական ներդաշնակության և իրավական հարցերում։ Ինչպե՞ս կարող է գերբնականի հանդեպ հավատն օգնել ինչ-որ մեկին ավելի բարենպաստ քաղաքական որոշումներ կայացնել։
Ցավում եմ, բայց ստիպված եմ ասել, որ շատ մարդիկ, կարծես թե, մտածում են, որ մարդը պետք է հավատա ինչ-որ մի աստծու, ինչ-որ «վերին ուժի», բարոյական կամ լավը լինելու նվազագույն շանս ունենալու համար, կամ էլ որ առանց վերին ուժերի հանդեպ հավատքի մարդը հիմք չի ունենա, ըստ որի կարող էր տարբերել ճիշտը սխալից, լավը վատից, բարոյականը անբարոյականից։ Այս գլուխն ուղղված է «բարոյականության» այդ հարցերին. թե, «վատ»-ին հակառակ, ինչ է նշանակում «լավ»-ը, և, արդյոք, մենք Աստծու, աստվածների, կամ ինչ-որ «վերին ուժի» հանդեպ հավատքի կարիք ունենք լավը լինելու համար։
Դե ինչ, ինչո՞ւ պետք է ինչ-որ մեկը մտածի, որ մարդուն պետք է Աստված լավը լինելու համար։ Ես միայն երկու պատճառ կարող եմ մտածել՝ երկուսն էլ վատ։ Մեկն այն է, որ Աստվածաշունչը, Ղուրանը կամ մեկ այլ սուրբ գիրք ասում է մեզ, թե ինչպես լինենք լավ մարդիկ, իսկ առանց կանոնագրքի մենք չէինք կարողանա լավը վատից տարբերել։ «Բարի գրքի» հետ մենք գործ ունեցանք նախորդ գլխում և այս գլխում էլ կվերադառնանք այն հարցին, թե, արդյոք, պե՞տք է դրան հետևել։ Մյուս հնարավոր պատճառն այն է, որ մարդիկ այնքան են թերահավատությամբ լցված մարդկության հանդեպ, որ նրանց կարծիքով, մենք, նեռարյալ քաղաքական գործիչները, լավ ու բարի կլիենք միայն, եթե ինչ-որ մեկը (Աստված, եթե ոչ ուրիշ մեկը) հետևի մեզ։ Սա Մեծն երկնային ոստիկանի է։ Կամ, եթե այն մի փոքր արդիականացնենք՝ Մեծն գաղտնի երկնային տեսախցիկը։
Դժբախտաբար, այս ամենն այնքան էլ զուրկ չէ ճշմարտությունից։ Բոլոր երկրներում համոզված են, որ ոստիկանական ուժերն անհրաժեշտ են։ Իսկ հանցագործներն ավելի քիչ հավանական է, որ գողություն կանեն կամ այլ հանցանք կգործեն, եթե իմանան, որ ոստիկանությունն իրենց հետևում է։ Այսօր մեր փողոցներն ու խանութները լի են տեսախցիկներով, որոնք հաճախ մարդկանց նկարահանում են չթույլատրված բաներ անելիս, օրինակ, խանութից գողություն անելու պահին։ Ցանկացած ենթադրյալ գող, իհարկե, ավելի քիչ հավանական է, որ կգնա այդ քայլին, եթե իմանա, որ իրեն տեսախցիկ է նկարահանում։ Իսկ հիմա պատկերացրեք, որ հանցագործը հավատում է, որ Աստված ամեն օր և ամեն րոպե հետևում է իր ամեն մի քայլին։ Շատ հավատացյալներ կարծում են, որ Աստված անգամ ունակ է մտքեր կարդալու և նախորոք կարող է իմանալ, եթե վատ մտքեր ունենաս։ Կարելի է որոշ չափով տեսնել, թե ինչու են այդ մարդիկ մտածում, որ աստվածավախ մարդու, այդ թվում՝ աստվածավախ քաղաքական գործչի՝ վատ արարք թույլ տալն ավելի քիչ հավանական է, քան աթեիստինը։ Աթեիստները Մեծն գաղտնի երկնային տեսախցիկից չեն վախենում։ Նրանք, ինչպես ասում են, վախենում են իրական տեսախցիկներից և իրական ոստիկաններից։ Միգուցե լսած լինեք ցինիկ սրամտությունը. «Խիղճն այն է, երբ գիտես, որ քեզ նայում են»։
Լավը լինելու հակումը, երբ մեզ նայում են, կարող է անգամ շատ պրիմիտիվ լինել, դաջված մեր ուղեղներում։ Իմ կոլեգա պրոֆեսոր Մելիսա Բաթեսոնը (Օքվորդում՝ իմ երբեմնի ուսանողներից) մի ուշագրավ փորձ է անցկացրել։ Նյուքասլի համալսարանի բնագիտության բաժնում նա և մյուս աշխատակիցները «Խղճի արկղիկ» էին դրել, որի մեջ իրենց ամենօրյա թեյի, սուրճի և շաքարավազի գումարն էին գցում։ Դրանք ոչ ոք չէր վաճառում։ Պատին գնացուցակ կար փակցված և վստահության հիմունքով ենթադրվում էր, որ այնտեղ ճիշտ քանակով գումար կգցեն։ Զարմանալի չէր լինի, եթե պարզվեր, որ մարդիկ ավելի ազնիվ են, երբ ինչ-որ մեկը նայում է նրանց։ Իսկ ի՞նչ, եթե մենակ ես։ Արդյոք, նույնքան հավանական է, որ արկղիկի մեջ գումար կգցես, եթե գիտես, որ ոչ ոք չի տեսնի։ Վստահ եմ, որ դուք կգցեիք, բայց ոչ բոլորն են այդքան բարեխիղճ, և հենց դա է փորձը հնարավոր դարձրել։
Մելիսան ամեն շաբաթ թեյարանում փակցնում էր գնացուցակը, և ամեն շաբաթ այն ինչ-որ նկար ուներ վերին մասում։ Երբեմն նկարում ծաղիկներ էին, ոչ միշտ նույնը, բայց ծաղիկներ էին։ Այլ շաբաթներին նկարում զույգ աչքեր էին՝ ամեն անգամ տարբեր։ Եվ թե զարմանալի արդյունքը հետևյալն էր. այն շաբաթներին, երբ գնացուցակի վրա աչքեր էին, մարդիկ ավելի բարեխիղճ էին։ Արկղիկի պարունակությունը համարյա երեք անգամ ավել էր, քան «հսկման» շաբաթներին, երբ մարդկանց միայն ծաղիկներ էին «նայում»։ Մի՞թե տարօրինակ չէ։ Եթե աչքերը իրական տեսախցիկներ լինեին, բացատրելը հեշտ կլիներ։ Բայց թեյի այդ սիրահարները շատ լավ գիտեին, որ աչքերն ընդամենը թանաք են թղթի վրա։ Այդ աչքերը տեսնում էին նույնքան, որքան ծաղիկները։ Սա տրամաբանական հաշվարկ չէր. «ավելի լավ է բարեխիղճ լինեմ, որովհետև ինձ նայում են»։ Այն անտրամաբանական էր։ Ճիշտ, ինչպես երբ ես կանգնած եմ Նյույորքյան երկնաքերի գագաթին ու ներքև եմ նայում, ես գիտեմ, որ չեմ ընկնի, ավելին, ես կանգնած եմ հաստ պաշտպանիչ ապակու ետևում։ Բայց ես, միևնույն է, փշաքաղվում եմ, և մարմնովս վախից դող է անցնում։ Դա անտրամաբանական է։ Միգուցե այս զգացումը խորը «զետեղված է» մեր ուղեղում, ինչը պայմանավորված է գեներով, որոնք ժառանգել ենք մեր նախնադարյան անցյալից, երբ մենք պետք է լուրջ վերաբերվենինք ծառերի կատարներին լինելու վտանգին։ Միգուցե կարիք չկա, որ ինքներս մեզ ասենք. «Աստված նայում է ինձ. ավելի լավ է բարեխիղճ լինեմ»։ Միգուցե, սա ինքնաբուխ, ենթագիտակցական էֆֆեկտ է։ Ինչպես Մելիսիայի՝ թղթի վրայի աչքերն են (եթե ձեզ հետաքրքրում է, նա կատարել է բոլոր անհրաժեշտ հաշվարկները, ցույց տալու համար, որ արդյունքների պատահական լինելը հավանական չէ):
Տրամաբանական է դա, թե ոչ, ցավոք, իրատեսական է այն, որ մարդը, որը անկեղծորեն հավատում է, որ Աստված հետևում է իր ամեն մի քայլին, ավելի հավանական է, որ լավը կլինի։ Պետք է ասեմ, որ տանել չեմ կարողանում այդ միտքը։ Ես ուզում եմ հավատալ, որ մարդիկ ավելի լավ են։ Կնախնտրեի կարծել, որ ես ազնիվ եմ, անկախ այն բանից, ինձ նայում են՝ թե ոչ։
Ի՞նչ, եթե Աստծուց վախը պարզապես նրան հիասթափեցնելու վախ չէ, այլ ինչ-որ շատ ավելի վատ բան։ Եվ՛ քրիստոնեությունը, և՛ իսլամը ավանդաբար քարոզել են, որ մահվանից հետո մեղսագործները հավերժական տանջանքների են ենթարկվելու դժոխքում։ Հայտնություն Հովհաննեսի գրքում խոսվում է «կրակի և ծծմբի ծովի» մասին։ Մուհամեդ մարգարեին են պատկանում խոսքերը այն մասին, որ մարդկանց ամենամեղմ պատիժը ոտքերի տակ վառվող կրակը կլինի, և «նրանց ուղեղը կեփվի դրանից»։ Ղուրանում (4:56) ասվում է նրանց մասին, ովքեր չեն հավատում գրքի ուսմունքներին. «Երբ նրանց մաշկը ամբողջությամբ այրվի, մենք այն կփոխարինենք նորով, որպեսզի նրանք շարունակեն ցավ զգալ»: Ըստ բազմաթիվ քարոզիչների, դժոխքի կրակներում հայտնվելու համար անգամ պարտադիր չէ ինչ-որ վատ բան անել։ Բավական է հավատացյալ չլինել։ Տաղանդավոր նկարիչներից որոշները մրցել են դժոխքի ավելի ու ավելի սարսափելի և մղձավանջային տեսարաններ պատկերելու հարցում։ Իտալական գրականության ամենահայտնի գործը՝ Դանթեի «Դժոխքը» (Inferno), ամբողջովին նվիրված է դրան։
Երբ երեխա էիք, ձեզ սպառնացե՞լ են դժոխքի կրակներով: Դուք իսկապես հավատացե՞լ եք այդ սպառնալիքներին, իսկապես վախեցե՞լ եք։ Եթե կարող եք այս հարցին «ոչ» պատասխանել, ապա դուք հաջողակ եք։ Ցավոք, շատ մարդիկ շարունակում են հավատալ սպառնալիքներին մինչև մահ, և սա նրանց կյանքն ու, հատկապես, վերջին օրերը վշտալի է դարձնում։
Ես մի թեորիա ունեմ՝ կապված պատժի սպառնալիքի հետ։ Որոշ սպառնալիքներ արդարացված են։ Ինչպես օրինակ, եթե պարզվի, որ գողություն ես կատարել, հնարավոր է, որ բանտ ընկնես։ Որոշ այլ սպառնալիքներ միանգամայն անարդարացի են։ Ինչպես օրինակ, եթե չես հավատում Աստծուն, ապա մահից հետո հավերժ կայրվես հրե ծովի մեջ։ Իմ թեորիան կայանում է նրանում, որ որքան արդարացի է սպառնալիքը, այնքան ավելի մեղմ այն պետք է լինի։ Մահից հետո պատժվելու սպառնալիքը այնքան հեռատեսական է, որ այն պետք է իսկապես սարսափելի լինի, բացը լրացնելու համար՝ հրե ծով։ Կյանքի ընթացքում պատժվելու սպառնալիքը իրատեսական է (բանտը իրական վայր է), այդպիսով մաշկ այրելու, այն նորով փոխարինելու ու նորից այրելու պատժի կարիք չկա։
Ի՞նչ կարծիքի եք այն մարդկանց մասին, որոնք երեխաներին սպառնում են մահից հետո հավերժական կրակներով։ Ընդհանրապես, այս գրքում ես չեմ արտահայտում կարծիքս նման հարցերի շուրջ, սակայն այստեղ չեմ կարող բացառություն չանել։ Ես կասեի՝ այդ մարդկանց բախտը բերել է, որ դժոխք գոյություն չունի, որովհետև չգիտեմ, թե նրանցից ով է ավելի արժանի այնտեղ հայտնվելուն։
Որքան էլ որ դժոխքը սարսափելի է, ստույգ փաստեր այն մասին, որ կրոնը ստիպում է մարդկանց իրենց լավ կամ վատ դրսևորել, կարծես-թե չկան։ Որոշ հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ հավատացյալները ավելի շռայլորեն են բարեգործական հանգանակություններ կատարում։ Շատերը հանգանակում են իրենց եկեղեցիներին տասնորդի տեսքով (որը եկամտի 10%-ն է)։ Եկեղեցիներն էլ հաճախ այդ գումարի մի մասը փոխանցում են կարևոր դրամահավաքների, ինչպես օրինակ, սովի մատնվածներին կամ երկրաշարժի պես աղետներից տուժածների օգնության ֆոնդեր են։ Բայց եկեղեցիների հավաքած մեծ գումարներ գնում են միսիոներների ֆինանսավորման։ Նրանք դա կոչում են հանգանակություն, բայց, արդյոք, դա հանգանակությո՞ւն է այն նույն իմաստով, ինչն, ասենք, սովի մատնվածներին կամ երկրաշարժից տուժածներին ուղղված հանգանակություն է։ Կրթության համար գումար տրամադրելը, կարծես, լավ արարք է։ Իսկ եթե այդ կրթությունն ամբողջությամբ հիմնված է Ղուրանն անգիր սովորելու վրա՞, կամ միսիոներների՝ երեխաներին իրեն ցեղական ժառանգությունը մոռանալ սովորեցնելու և դրա փոխարեն աստվածաշունչն ուսուցանելու։
Ոչ կրոնավորները նույնպես կարող են շատ առատաձեռն լինել։ Աշխարհի երեք առաջատար հանգանակություններ կատարողները՝ Բիլ Գեյթսը, Ուորեն Բաֆեթը և Ջորջ Սորոսը, հավատացյալ չեն։ 2010թ. երկրաշարժը ցնցեց առանց այդ էլ աղքատ Հաիթի կղզին։ Տանջանքները սարսափելի էին։ Աշխարհի բոլոր կողմերից, լինեին կրոնավոր, թե ոչ, մարդիկ շտապում էին օգնություն առաջարկել։ Իմ սեփական բարեգործական կազմակերպությունը՝ Ռիչարդ Դոքինզի՝ Մտքի և գիտության կազմակերպությունը, շտապեց դրամահավաք սկսել, որը մենք կոչեցինք «Օգնություն անհավատներից»։ Մենք հրավիրեցինք տասնյակ այլ անհավատների, աշխարհիկ, սկեպտիկ կազմակերպությունների՝ աթեիստների, ագնոստիկների և այլ անհավատների կողմից կազմակերպված դրամահավաքին միանալու։ Հազարավոր անհավատներ հավաքվեցին։ Երեք օրվա ընթացքում 300.000 ԱՄՆ դոլլար հավաքվեց։ Մինչև վերջին կոպեկը ուղղարկեցինք Հաիթի՝ գումարած շատ ավելին հաջորդող շաբաթներին։ Իհարկե, միևնույն ժամանակ կրոնական դրամահավաքները նույնպես գումար էին հավաքում։ Եվ բազմաթիվ լավ մարդիկ գնացել էին Հաիթի՝ օգնելու։ Մեր հանգանակության պատմությունը չեմ ներկայացնում, որպեսզի պարծենամ, թե անհավատները հավատացյալներից ավելի առատաձեռն են։ Իմ կարծիքով, ճգնաժամի բախվելիս ողջ աշխարհի մարդիկ բարի և առատաձեռն են լինում՝ անկախ այն բանից՝ նրանք կրոնավոր են՝ թե ոչ։
Մեծն Գաղտնի երկնային տեսախցիկի թեորիան որոշ չափով ընդունելի է, չնայած ճնշող լինելուն։ Գուցե այն իսկապես կանգնեցնո՞ւմ է հանցագործներն։ Կարելի է մտածել, որ եթե այդպես է, ապա բանտերը պետք է լցված լինեն անհավատներով։ Ստորև բերված են որոշ թվեր 2013թ-ի հուլիսից։ Դրանք արտահայտում են Միացյալ նահանգների պետական բանտերում գտնվողների կրոնական պատկանելությունը։ Բանտարկյալների 28%-ը բողոքական քրիստոնյաներ են, 24%-ը՝ կաթոլիկ քրիստոնյաներ, 5%-ը՝ մահմեդականներ։ Մնացածների մեծ մասը կա՛մ բուդդիզմի, հինդուիզմի, հուդայականության, բնիկ ամերիկյան կրոնների ներկայացուցիչներ են, կա՛մ էլ նրանց դավանանքն անհայտ է։ Իսկ աթեիստների թի՞վը. չնչին 0.07%: 750 անգամ ավելի հավանական է, որ բանտարկված հանցագործը քրիստոնյա կլինի, քան՝ աթեիստ։ Ճիշտ է, մենք խոսում ենք այն մարդկանց թվի մասին, որոնք ասում են, որ իրենք քրիստոնյա են կամ աթեիստ։ Ո՞վ գիտի, թե ինչ թվեր են թաքնված այդ «անհայտների» տակ։ Եվ, որ ավելի կարևոր է, քրիստոնյաների ընդհանուր քանակը ԱՄՆ-ում ավելին է, քան աթեիստներինը, բայց ոչ 750 անգամ ավելի։ Եվ հետո, քրիստոնյաների թիվը կարող է ուռճացված լինել այն բանի հաշվին, որ բանտարկյալները կարող են ժամկետից շուտ ազատ արձակվել, եթե կրոնավոր են։ Բայց ինչպես էլ դրան վերաբերվենք, այս թվերը այնքան էլ չեն խոսում Մեծն երկնային գաղտնի տեսախցիկի օգտին։
Եթե անգամ «տեսախցիկի» այս թեորիան որոշ չափով ճշմարտություն է պարունակում, դա, միանշանակ, պատճառ չէ Աստծու փաստացի գոյությանը հավատալու։ Ցանկացած փաստին հավատալու միակ լավ պատճառն ապացույցն է։ «Մեծն գաղտնի տեսախցիկի» թեորիան կարող է որոշակի (բավական կասկածելի) պատճառ լինել հուսալու համար, որ ուրիշները կհավատան Աստծուն։ Դա կարող է իջեցնել հանցագործությունների մակարդակը և ավելի էժան է, քան իրական տեսահսկման համակարգեր տեղադրելն ու ոստիկանական պարեկախմբերի քանակն ավելացնելը։ Չգիտեմ, թե դուք ինչպես, բայց ես դա միանգամայն հովանավորչական եմ համարում. «Անշուշտ, ես և դու չափազանց կրթված ենք Աստծուն հավատալու համար, բայց մենք կարծում ենք, որ լավ կլիներ, եթե ուրիշները հավատային»։ Իմ ընկեր փիլիսոփա Դենիել Դենեթը դա անվանում է «հավատք առ հավատք». աստծուն չհավատալ, բայց հավատալ, որ հավատն առ Աստված լավ բան է։ Երբ Գոլդա Մեիրը Իսրայելի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնելու ժամանակ ստիպված էր ասել՝ ինքը հավատացյալ է, թե՝ ոչ, նա պատասխանել է. «Ես հավատում եմ հրեա ժողովրդին, իսկ հրեա ժողովուրդը հավատում է Աստծուն»:
Այսքանը «Մեծն երկնային տեսախցիկի» թեորիայի մասին։ Այժմ կվերադառնամ մյուս հնարավոր պատճառին, ըստ որի մարդիկ կարող են կարծել, որ հավատացյալ քաղաքական գործչի օգտին քվեարկելն ավելի լավ է, քան՝ աթեիստի։ Սա, իսկապես, միանգամայն այլ բան է։ Որոշ մարդիկ մտածում են, որ կրոնը լավ բան է, որովհետև Աստվածաշունչը մեզ սովորեցնում է, թե ինչպես լավը լինել։ Ըստ այս թեորիայի, առանց կանոնագրքի մենք անորոշության ծովում լող կտանք։ Աստվածաշունչը նաև պետք է մեզ ապահովի լավ ընդօրինակման մոդելներով. հիացմունք վայելող Հայր Աստվածն ու Հիսուսը, որոնց մենք պետք է ընդօրինակենք։
Սակայն ոչ բոլոր հավատացյալներն են հետևում Աստվածաշնչին։ Որոշները միանգամայն այլ սուրբ գիրք ունեն, որոշներն էլ ընդհանրապես սուրբ գիրք չունեն։ Աստեղ ես կխոսեմ միայն հուդայական/քրիստոնեական Աստվածաշնչի մասին, որովհետև այն միակն է, որին ես ծանոթ եմ։ Բայց, հիմնականում, նույնը կարելի է ասել նաև Ղուրանի մասին։ Ի՞նչ եք կարծում, այս տեսակի սուրբ գրքերը լա՞վ ուղղորդիչներ են լավը լինելու համար։ Կարծում եք՝ Աստվածաշնչյան Աստվածը օրինակելի՞ կերպար է։ Եթե այո, ապա միգուցե արժի, որ վերընթերցեք 4-րդ գլուխը։ Ղուրանն էլ ավելի վատ է, որովհետև մուսուլմաններն այն բառացի պետք է հասկանան։
Տասը պատվիրանները հաճախ որպես լավ կյանքի ուղեցույց են նշվում։ Ամերիկյան մի շարք նահանգներում, հատկապես, այսպես կոչված, Աստվածաշնչյան գոտում տասը պատվիրանների շուրջ թեժ վեճերը չեն դադարում։ Մի կողմում քրիստոնյա քաղաքական գործիչներն են, որոնք ցանկանում են դրանք փակցնել պետական կառույցների շենքերի, օրինակ, դատարանի շենքի պատերին, մյուս կողմում գտնվողները սովորաբար մեջբերում են կատարում ԱՄՆ սահմանադրությունից, որի առաջին ուղղումն ասում է՝
Կոնգրեսը չպետք է օրենք ընդունի կրոնի սահմանման կամ դրա ազատ դրսևորումն արգելելու վերաբերյալ։
Բավականին հստակ է, չե՞ք կարծում։ Իմաստն այն չէ, որ կրոնն արգելված է։ Կարող եք ցանկացած կրոն դավանել ցանկացած ձևով։ Սահմանադրությունն, ընդամենը, արգելում է պետական կրոնի հաստատումը։ Յուրաքանչյուր ոք կարող է ազատորեն իր տանը կախել տասը պատվիրանները։ Նման անձնական ազատությունը երաշխավորված է սահմանադրությամբ։ Սակայն դրանք դատարանի պատին փակցնելն, արդյոք, համապատասխանո՞ւմ է սահմանադրությանը։ Բազմաթիվ իրավական փորձագետներ կարծում են, որ՝ ոչ։
Իրավական հարցը մի կողմ թողնելով՝ եկեք դիտարկենք հենց տասը պատվիրանները, որպեսզի հասկանանք, թե ինչ ենք կարծում դրանց մասին։ Դրանք իսկապես արժեքավո՞ր ուղղորդիչներ են հասկանալու համար, թե ինչպես պետք է լավը լինել և ոչ թե վատը։ Աստվածաշնչում պատվիրանների երկու տարբերակ կա՝ «Ելք»-ում և «Երկրորդ օրենք»-ում։ Դրանք ընդհանուր առմամբ նույնն են, բայց տարբեր կրոնական ուսմունքներ (հուդայական, կաթոլիկ, լութերական) դրանք մի փոքր տարբեր հերթականությամբ են դասակարգում։ Չհաշված նաև այն, որ Մովսեսն իր՝ ոսկե հորթի հետ կապված հետջղայնության պահին գցել և կոտրել է Աստծուց ստացված սալաքարերի բնօրինակները, և Աստված նրան ավելի ուշ նորերն է տվել։ Ստորև բերված է չկոտրված տարբերակներից մեկը, ինպես նշված է «Ելք»-ի 20-րդ գլխում։ Աստված հայտարարության պահը տպավորիչ թատերական ներկայացման վերածեց՝ բոլոր մարդկանց Սինայի լեռան ստորոտում հավաքելով և շեփորների ու որոտի ուղեկցությամբ հայտնվելով։ Ես սեփական լրացումներն եմ դրել ամեն պատվիրանից հետո, և դուք էլ, հավանաբար, կցանկանաք ձեր հավելումներն անել։
Ե՛ս եմ քո Տէր Աստուածը, որ քեզ հանեցի Եգիպտացիների երկրից՝ ստրկութեան տնից:
Հուդայականների համար սա է առաջին պատվիրանը, չնայած այն ավելի շատ որպես պնդում է հնչում, քան պատվիրան։ Քրիստոնյաների մոտ սա նախաբան է առաջին պատվիրանի համար, որը հետևյալն է՝
Առաջին պատվիրան. Ինձնից բացի այլ աստուածներ չպիտի լինեն քեզ համար:
Ինչպես տեսանք 4-րդ գլխում և ինչպես Աստված ինքն է բազմիցս նշել, նա «նախանձոտ Աստված» է։
Հին Կտակարանի Աստծու կերպարը հիվանդագին կերպով տարված էր թշնամի աստվածների գաղափարով։ Նա ատում էր նրանց և մեծագույն վախ ուներ, որ իր մարդիկ կսկսեն նրանց պաշտել։ Թշնամի աստվածների հանդեպ այսպիսի ատելությունը դեռ երկար ժամանակ պահպանվել է Հիսուսի ժամանակներից հետո։ Քրիստոնեության՝ Կոնստանդինի օրոք Հռոմեական կայսրության պետական կրոնը դառնալուց հետո մոլեռանդ հավատացյալները երկրով մեկ սկսեցին ոչնչացնել այն ամենն, ինչը կուռք էր հիշեցնում և ինչը մենք այսօր արվեստի անգին գործ ենք համարում։ Աթենասի հայտնի արձանը Պալմիրայում (ներկայիս Սիրիա) միայն մեկ օրինակն է սրա։ Ոչնչացմանը ակտիվ սատարողներից մեկը Սբ. Օգոստինոս Երանելին էր։ Առաջին քրիստոնյաների՝ թշնամի աստվածների պատկերները ոչնչացնելու հիվանդագին մղումը այսօր իր զուգահեռն է գտնում մահմեդական էքտրիմիստ ԻԼԻՊ-ի և Ալ-Կաիդայի ծրագրերում։
Երկրորդ պատվիրան. Վերեւում՝ երկնքում, ներքեւում՝ երկրի վրայ, եւ երկրի խորքի ջրերի մէջ եղած որեւէ բանի նմանութեամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես:
Եվ կրկին սա Աստծու՝ թշնամի աստվածների հանդեպ նախանձի մասին է: Հարևան ցեղերի աստվածներից շատերը արձանների տեսք ունեին։ Աստվածաշունչն իր միտքը հստակեցնում է հաջորդող տողերում՝
Չպիտի երկրպագես ու չպիտի պաշտես դրանց, որովհետեւ ե՛ս եմ քո Տէր Աստուածը՝ մի նախանձոտ Աստուած. հայրերի մեղքերի համար պատժում եմ որդիներին, ինձ ատող մարդկանց նոյնիսկ երրորդ ու չորրորդ սերնդին։
Ի՞նչ կարծիքի եք այս վերջին նախադասության մասին։ Աստված այնքան նախանձոտ է, որ թշնամի աստվածների պաշտելու դեպքում նա ոչ միայն ձեզ կպատժի, այլև ձեր թոռներին ու ծոռներին էլ։ Եթե անգամ նրանք այդ ժմանակ դեռ չէին ծնվել։ Խե՜ղճ անմեղ ծոռնիկներ։
Երրորդ պատվիրան. Քո տէր Աստծու անունն զուր տեղը չպիտի արտասանես, որովհետեւ Տէրը արդար չի համարում նրան, ով իր անունը զուր տեղն է արտասանում:
Սա նշանակում է, որ Աստծու անունով հայհոյանքներ չպետք է օգտագործել։ Ինչպես օրինակ ՝ «god damn it!» կամ «Don't be such a god-damn fool!»։ Կարելի է հասկանալ, թե ինչու սա Աստծու դուրը չէր գա, բայց ծանր հանցանքի էլ սա նման չէ, այնպես չէ՞։ Հազիվ թե այս պատվիրանն արժանի է դատարանի պատին փակցվելու։ Վերջիվերջո, սա ընդամենը «չի կարելի հայհոյել» արտահայտությունն է, որը երկրների մեծ ասում օրենքի ուժ չունի։
Չորրորդ պատվիրան. Յիշի՛ր շաբաթ օրը, որպէսզի սուրբ պահես այն:
Այս մեկին Աստված իսկապես լուրջ է վերաբերվել։ «Թվեր»-ի 5-րդ գլխում իսրաելցինեը մի մարդու էին բռնել, որը շաբաթ օրը փայտ էր հավաքում, փա՛յտ։ Կարելի է կարծել՝ աննշան մեղք է։ Սակայն, երբ Մովսեսը հարցրեց Աստծուն, թե ինչ պետք է անել, վերջինս չցանկացավ մանրանալ՝
Տէրը խօսեց Մովսէսի հետ եւ ասաց. «Մահուան թող դատապարտուի այդ մարդը: Ամբողջ ժողովուրդը քարերով թող քարկոծի նրան»:
Դաժան արդարադատություն է, չե՞ք կարծում։ Դուք՝ չգիտեմ, բայց ես մատծում եմ, որ քարկոծելով սպանելն առանձնակի ահավոր մահապատիժ է։ Այն ոչ միայն պարզապես ցավոտ է. ինչ-որ զզվելի բան կա ամբողջ գյուղի՝ անկարգ երեխաների պես մեկի շուրջ խաղահրապարակում հավաքվելու մեջ։ Այսպիսի բան այսօր էլ արվում է որոշ մահմեդական երկրներում, հատկապես երիտասարդ կանանց նկատմամբ, որոնք նկատվել են իրենց ամուսնուց բացի այլ տղամարդու հետ խոսելիս (որոշ խիստ մահմեդականներ լրջորեն կարծում են, որ դա հանցանք է)։
Քրիստոնյա երկրներում մարդկանց այլևս չեն քարկոծում։ Կգտնվեն մարդիկ, որոնք նենգորեն կասեն, թե քրիստոնյաները հիմա չեն հետևում իրենց սուրբ գրքին, մինչդեռ մահմեդականները մինչ այսօր հավատարիմ են իրենց գրքին։ Բայց կարծում եք, որ 4-րդ պատվիրանն այնքան կարևո՞ր է, որ այն արժի փակցնել դատարանի շենքի պատին, կարծես այն երկրի օրենքներից է։
Հաջորդող տողերը արդարացնում են 4-րդ պատվիրանը՝ հիշեցնելով, որ ինքը՝ Աստված, վեց օր աշխատելուց և տիեզերքը ու նրանում եղած ամեն բան ստեղծելուց հետո 7-րդ օրը հանգստացավ։
Վեց օր պիտի աշխատես եւ պիտի կատարես քո բոլոր գործերը: 10 Եօթներորդ օրը քո տէր Աստծու շաբաթ օրն է: Այդ օրը դու ոչ մի գործ չպիտի անես, ոչ էլ քո տղան ու աղջիկը, քո ծառան ու քո աղախինը, քո էշն ու քո եզը, քո բոլոր անասունները, քեզ մօտ գտնուող օտարականն ու քեզ մօտ բնակուող պանդուխտը, որովհետեւ Տէր Աստուած վեց օրում ստեղծեց երկինքն ու երկիրը, ծովն ու այն ամէնը, ինչ դրանց մէջ է, իսկ եօթներորդ օրը հանգստացաւ: Դրա համար էլ Տէրն օրհնեց եօթներորդ օրը եւ այն սուրբ հռչակեց:
Թեոլոգիական «համանմանությամբ» պատճաբանությանը հատուկ է «սիմվոլիկայով» պատճառաբանելը։ Այս բանը հենց այսպես վաղուց եղել է, և դա բավական պատճառ է, որ այն նույն կերպ լինի նաև հիմա։ Իրականում, իհարկե, այդ ամենը առաջին անգամ չի էլ եղել, որովհետև տիեզերքը վեց օրում չի ստեղծվել, սակայն հաշվողն ո՞վ է։
Հինգերորդ պատվիրան. Պատուի՛ր քո հօրն ու քո մօրը, որպէսզի բարիք գտնես, երկար ապրես բարեբեր այն երկրի վրայ, որ Տէր Աստուած տալու է քեզ:
Սա հիանալի է։ Ծնողներին հարգելը լավ բան է։ Նրանք մեզ լույս աշխարհ են բերում, կերակրում ու մեծացնում են, դպրոց են ուղարկում և շատ այլ բաներ անում մեզ համար։
Վեցերորդ պատվիրան. Մի՛ սպանիր:
Այս մեկն այնքան ծանոթ է հին «King James» հրատարակությունից, որ ավելի նոր թարգմանության փոխարեն հենց այն էլ օգտագործել եմ այստեղ։ Նույնը արել եմ նաև մնացած պատվիրանների դեպքում։ Բոլորս երևի կհամաձայնենք, որ սա լավ պատվիրան է։ Միգուցե հենց այդ պատճառով էլ սա միակ պատվիրանն է, որը կարողանում են հիշել այն մարդիկ, որոնք պնդում են, թե հետևում են դրանց։ Կարծես թե, այն դատարանի պատից կախելու դեմ ոչ մի լուրջ առկություն լինել չի կարող. ի վերջո, սպանությունը հակասում է բոլոր երկրների օրենքներին։ Վեցերորդ պատվիրանն, ընդհանրապես, շատ ակնհայտ է։ Պատկերացնո՞ւմ եք, մարդիկ ինչ ասացին, երբ Մովսեսը սալաքարերը ձեռքին իջավ լեռան գլխից և նրանք կարդացին գրվածը. «Օ՜, մի՞ սպանիր, Աստված իմ, երբեք այդ մասին չէինք մտածել։ Հիասքանչ է, մի՛ սպանիր։ Դե ինչ, շատ լավ, այսուհետ ոչ մի սպանություն»:
Սակայն, չնայած պարզությանը, 6-րդ պատվիրանը լրջորեն խախտվում է պատերազմների ժամանակ, այն էլ եկեղեցու օրհնանքով։ Աստվածաշնչի էջերին տեսել ենք՝ ինչպես են իսրաելցինեը խախտել այն Լեբենսրաումի համար կռվի ժամանակ, երբ պայքարում էին Ավետյաց երկրում արդեն բնակվող խեղճ մարդկանց դեմ։ Եվ դա արվում էր Աստծու ուղիղ հրամաններով։ Առաջին համաշխարհային պատերազմում անգլիացի զինվորներին հրամայված էր սպանել գերմանացի զինվորներին։ Գերմանացի զինվորներին էլ իրենց թշնամիներին սպանելու նույն հրամանն էր տրված։ Երկու կողմն էլ համոզված էին, որ Աստված իրենց կողմն է, ինչն էլ ներշնչանք հանդիսացավ բանաստեղծ Ջ. Ք. Սքվայրին այս տողերը գրելու համար.
Աստծուն հասավ պատերազմող ազգերի երգը վսեմ.
«Gott strafe England» և «Աստված պահի արքային»։
Այս ու այն կողմ Աստված, հենց այս պահին։
Օ՜, Աստված, - ասաց Աստված, - այսքանն ինչպե՞ս հասցնեմ։
Զինվորներին Աստծու ակնհայտ օրհնանքով սպանելու հրամաններ պատերազմների ժամանակ տրվել են պատմության ողջ ընթացքում։
Մտածեք ահա թե ինչի մասին։ Ամերիկյան այն նահանգներում, որտեղ մահապատիժ է գործում, մեղադրյալին դատում են, և դա կարող է շաբաթներ կամ ամիսներ տևել, իսկ մեղադրող կողմը պետք է դատարանին մեղքի անհերքելի ապացույցներ ներկայացնի։ Մինչև դատավճռի իրականցումը բազմաթիվ բողոքարկումներ կարող են ներկայացվել։ Վերջապես, նահանգապետի կողմից մահվան լիազորագիր է ստորագրվում, և, սովորաբար, սրան շատ լուրջ են վերաբերվում։ Իսկ հետո՝ մահապատժի օրվա առավոտյան, վերջին սիրելի նախաճաշի սարսափելի ծեսն է։ Բայց երբ բրիտանացի զինվորը մարտի դաշտում սպանում է գերմանացի զինվորին, վերջինս (որքան տեղյակ է բրիտանացի զինվորը) ոչ մի մեղք չի գործել։ Նրան չեն դատել։ Նրան չեն դատապարտել մահվան, նա չի կարող փաստաբան վարձել և իրավունք չունի բողոքարկելու։ Նա նույնիսկ կարող է և կամավոր չլինել, այլ պարզապես զորակոչված։ Իսկ հետո հրամայում են նրան սպանել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում երկու կողմերի ռմբակոծման ջոկատներին հրամայված էր հազարավոր խաղաղ մարդկանց սպանել և կրկին՝ առանց դատի։ Մի՞ սպանիր։
Բրիտանիայում հնարավոր էր զինվորական ծառայությունից ազատվել՝ հայտարարելով, որ բարեխղճորեն հրաժարվում ես սպանելուց։ Սակայն այդ պարագայում դուք պետք է ռազմական դատարանի առաջ կանգնեիք ձեր հրաժարվելն արդարացնելու համար, իսկ դատարանին համոզելը բավականին բարդ էր։ Պատերազմի գնալուց խուսափելու հեշտ միջոց էր խաղաղասիրական կրոնների (օր., քվաքերները) հետևող ծնողներ ունենալը։ Բայց եթե այդ գաղափարին ինքներդ եք հասել, նույնիսկ եթե թեկնածուական թեզ եք գրել պատերազմի անբարոյականության թեմայով, միևնույն է՝ ստիպված կլինեիք դատարանին համոզել, որ պետք է բանակից դուրս լինեք։ Եթե ձեզ դա հաջողվեր, կարող էիք դրա փոխարեն շտապ օգնության մեքենա վարել։ Ես երևի թե չէի կարողանա նրանց համոզել։ Բայց ամեն դեպքում կփորձեի։
Իրականում 6-րդ պատվիրանը սկզբում հնչում էր այսպես. «Մի՛ սպանիր ցեղակիցներիդ» (իհարկե, եթե նրանք շաբաթ օրը փայտ չեն հավաքում, կամ չեն գործում այլ աններելի հանցանքներ)։ Մենք գիտենք սա, որովհետև Աստծու կերպարը հաճույքով և համառորեն իր մարդկանց հրամայել է սպանել այլ ցեղերի մարդկանց։
Յոթերորդ պատվիրան. Մի՛ շնացիր։
Բավականին պարզ է ասված։ Սեքսով մի զբաղվեք, եթե ձեզնից որևէ մեկը ամուսնացած է այլ մարդու հետ։ Սակայն միգուցե հնարավոր է այնպիսի իրավիճակ պատկերացնել, երբ պետք չէ այդքան խիստ լինել։ Օրինակ, երբ անհաջող ամուսնության մեջ գտնվող ինչ-որ մեկը սիրահարվում է մեկ այլ մարդու։ Ինչպես մենք հետո կտեսնենք, որոշ մարդիկ կարծում են, որ բարոյականության կանոններն անկոտրում են ցանկացած իրավիճակում։ Այլ մարդիկ կարծում են, որ, կախված կոնկրետ իրավիճակից, կանոնների խստությունը պետք է թուլացնել։ Ամեն դեպքում շատ մարդիկ կասեին, որ ամեն մարդու սիրային կյանքը իր անձնական գործն է և ոչ թե դատարանի պատից կախված պատվիրանի, որը կարծես երկրի օրենք լինի։
Ութերորդ պատվիրան. Մի՛ գողացիր:
Ինչպես և «Մի՛ սպանիր»-ի դեպքում, այս պատվիրանը դատարանի պատից կախելու հետ կապված առարկություն, կարծես թե, չկա։ Գողությունն էլ սպանության պես բոլոր երկրներում հակասում է օրենքին։
Իններորդ պատվիրան. Քո հարեւանի դէմ սուտ վկայութիւն մի՛ տուր:
Այո, իհարկե, սուտ վկայություն մի՛ տվեք (այսինքն՝ մի՛ ստեք) ոչ ոքի մասին, լինի նա հարևան, թե՝ ոչ։ Եվ կրկին այն, որ վկան, հատկապես երդում տված վկան, պետք է պատմի «ողջ ճշմարտությունը և ոչինչ բացի ճշմարտությունից» վկաների մասին օրենքի անկյունաքարն է։
Տասներորդ պատվիրան. Ո՛չ քո մերձաւորի տան, ո՛չ նրա ագարակի վրայ աչք մի՛ ունեցիր: Ո՛չ քո մերձաւորի կնոջ վրայ, ո՛չ նրա ծառայի վրայ, ո՛չ նրա աղախնու վրայ, ո՛չ նրա եզան վրայ, ո՛չ նրա էշի վրայ, ո՛չ նրա անասունի վրայ, ո՛չ այն ամենի վրայ, ինչ քո մերձաւորինն է, աչք մի՛ ունեցիր:
«Աչք ունենալ»-ը «նախանձելու» փոքր-ինչ հնացած տարբերակն է, որը նաև նախանձի առարկային տիրանալու ձգտում է ներառում։ Քեզնից ավելի հաջողակ մարդուն չնախանձելը կարող է շատ դժվար լինել։ Սակայն սա, իհարկե, օրենքի բան չէ, քանի դեռ չեք գնացել ու ձեզ վերցրել նախանձի առարկան։ Եվ անգամ դա, որոշ քաղաքական հեղափոխականների կարծիքով, կարող է արդարացված լինել։ Նրանք կարծում են, որ պետությունն իրավունք ունի առգրավել անհատի սեփականությունն ու այն ծառայեցնել հանրության շահերին։ Ես ոչ՛ կոմունիստ եմ, ոչ՛ էլ անարխիստ, բայց հավանաբար դուք կարող եք տեսնել, թե սրա հիմքում ինչն է ընկած։ Այլ մարդիկ, որոնք իրենց ազատականներ են կոչում, հակառակ ծայրահեղությանն են հարում։ Նրանց կարծիքով անգամ հարկում է թալանի տեսակ. կողոպտում են հարուստներին աղքատներին վճարելու համար։ Լեգենդար աղեղնավոր Ռոբին Հուդը հենց այդպես էր անում, և նա ռոմանտիկ հրապուրանք ունի որոշ շրջաններում։ Ինչպես իր ավելի ժամանակակից տարբերակնեը՝ Վայրի արևմուտքի Ջեսի Ջեյմսը և իռլանդացի ավազակ Ուիլի Բրենանը։
Ի դեպ, ուշադրություն դարձրեք, որ 10-րդ պատվիրանը հարևանի ունեցվածքի մեջ ներառում է նաև կնոջն ու ծառաներին, ինչպես տունն ու եզանը։ Ի՞նչ կարծիքի եք կնոջ՝ ինչ-որ տղամարդու սեփականությունը, նրա իրը լինելու մասին։ Ես կարծում եմ՝ դա ահավոր է, սակայն, այս գաղափարը վաղուց խորը արմատավորվել է բազում մշակույթներում, և այսօր էլ դրա դրսևորումները կարող ենք տեսնել Պակիստանի և Սաուդյան Արաբիայի նման երկրներում, որտեղ դա հաստատված է պետական կրոնով։ Որոշ մարդիկ (ոչ ես) կարծում են, որ դա բավական է այդ գաղափարը հարգելու համար։ Հնարավոր է՝ լսած լինեք «Դա նրանց մշակույթի մասն է» արտահայտությունը, որով ենթադրվում է, որ մենք պետք է այն հարգենք։ Հիմա՝ իմ գրելու ժամանակ, Սաուդյան Արաբիայում նոր է ընդունվել կանանց մեքենա վարել թույլատրող օրենքը։ Ամուսնացած կինն այնտեղ դեռևս իրավունք չունի բանկային հաշիվ բացելու առանց ամուսնու թույլտվության։ Նա չի կարող տանից դուրս գալ առանց ամուսնու կամ արական սեռի որևէ հարազատի ուղեկցության, որը կարող է փոքրիկ տղա երեխա լինել։ Միայն պատկերացրեք. մեծահասակ կինը, հնարավոր է՝ համալսարանական կրթությամբ, պետք է իր ութ տարեկան տղայից տանից դուրս գալու թույլտվություն վերցնի։ Եվ տղան էլ պետք է մոր հետ գնա, որպեսզի ստանձնի արական սեռի «պաշտպանի» դերը։ Այդ կնատյաց օրենքները պայմանավորված են իսլամով։
Պատկերացնում եմ, որ, եթե 10-րդ պատվիրանը ԱՄՆ-ում դատարանի պատից կախեինք, բազմաթիվ կանայք դրա շուրջ ասելու բան կունենային։ Նվազագույնը, որ կարող ենք անել, դա, հավասարության գաղափարից ելնելով (և ժամանակի հետ շարժվելով), հավելելնէ. «Ո՛չ քո մերձաւորի ամուսնու, ո՛չ նրա մեքենայի, ո՛չ նրա դոկտորական աստիճանի վրայ աչք մի՛ ունեցիր»։
Դե ինչ, իհարկե, տասը պատվիրանները հնացած են։ Արդարացի չէ Աստվածաշնչին մեղադրել հազարավոր տարիներ առաջ գրված լինելու համար, երբ կանայք իրենց ամուսինների ունեցվածքն էին, և մարդկանց ամենաթանկ ունեցվածքն իրենց ծառաներն էին։ Մենք, անշուշտ, առաջ ենք շարժվել այդ հին վատ ժամանակներից ի վեր։ Բայց մի՞թե հենց դա չէ ողջ իմաստը։ Այո, մենք առաջ ենք շարժվել։ Հենց դրա պատճառով է, որ մենք չպետք է մեր «ճիշտն ու սխալը», մեր «կարելին ու անկարելին» վերցնենք Աստվածաշնչից։ Եվ իրականում մենք դրանք այդտեղից չենք էլ վերցնում։ Եթե վերցներինք, մենք դեռ մարդկանց քարկոծելիս կլինեինք շաբաթ օրն աշխատելու կամ սխալ աստվածների հավատալու համար։
Ոմանք կասեն «Բայց դա ընդամենը Հին կտակարանն է, եկեք բարոյականության կանոնները Նոր կտակարանից վերցնենք»: Դե ինչ, այո, միգուցե դա ավելի լավ գաղափար է։ Օրինակ, Լեռան քարոզում Հիսուսը բավականին լավ բաներ է ասել, որոնք, անշուշտ, տարբերվում են նրանից, ինչ եղել է Հին կտակարանում։ Բայց ինչպե՞ս մենք կարող ենք իմանալ, թե Աստվածաշնչի որ տողերն են լավը, իսկ որոնք՝ վատը։ Ինչպե՞ս պետք է որոշենք։ Որոշումը պետք է հիմնված լինի Աստվածաշնչից դուրս ինչ-որ բանի վրա, այլապես շրջանաձև տրամաբանություն կստացվի, եթե միայն «Նոր տողերը փոխարինում են հներին» ձևակերպմամբ կանոն չմտցվի։ Իսլամն, ի դեպ, հենց այդպիսի կանոն ունի, սակայն այն, վերջիվերջո, դժբախտաբար, այլ սխալ ուղղությամբ է տանում։ Մեքքայում լինելու սկզբնական շրջանում Մուհամեդ մարգարեն միանգամայն լավ բաներ է ասել։ Բայց ավելի ուշ՝ Մեդինա տեղափոխվելուց հետո, պատմական իրավիճակից ելնելով, նա ավելի ռազմատենչ դարձավ: Հանուն իսլամի կատարված արարքներից շատերը կարելի է արդարացնել ավելի ուշ Մեդինայում գրված տողերով, որոնք հակասում են և, համաձայն պաշտոնական ուսմունքի, փոխարինում են ավելի վաղ Մեքքայում գրված տողերին։
Վերադառնանք քրիստոնեական Աստվածաշնչին։ Դրանում չկա ոչինչ, որն ասում է. «Մոռացեք Հին կտակարանի մասին, կարդացեք Նոր կտակարանը, որպեսզի կարողանաք լավը վատից տարբերել»։ Պետք է որ Հիսուսն այսպես ասեր։ Իրականում հա հենց հակառակն է ասել (Մատթէոս 5:17)։
Մի՛ կարծէք, թէ Օրէնքը կամ մարգարէներին ջնջելու եկայ. չեկայ ջնջելու, այլ՝ լրացնելու: 18 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. մինչեւ որ երկինք ու երկիր անցնեն, մի յովտ իսկ, - որ մի նշանախեց է, - Օրէնքից եւ մարգարէներից չի անցնի, մինչեւ որ այս բոլորը կատարուի:
Ինչպես նաև Ղուկասի ավետարանում (16:17)՝
Աւելի հեշտ է, որ երկինք ու երկիր անցնեն, քան թէ օրէնքից մէկ նշանախեց ընկնի:
Հիսուսի պես հրեայի համար «Օրենք» նշանակում է Հին կտակարանի որոշ գրքեր։ Հիսուսը, կարծես թե, բավական լավատեսական պատկերացում է ունեցել Հին կտակարանի վերաբերյալ։ Մատթէոսի ավետարանում (7:12), միանգամայն լավ կանոնի մասին խոսելիս, որը մեզ հայտնի է Ոսկե կանոն անվանումով, նա ասում է, որ դա Հին կտակարանի հիմնական գաղափարն է։
Այն ամէնը, ինչ կը կամենաք, որ մարդիկ ձեզ անեն, այդպէս եւ դո՛ւք արէք նրանց, որովհետեւ ա՛յդ իսկ են Օրէնքն ու մարգարէները:
Ճիշտ է, Հին կտակարանում կարելի է Ոսկե կանոնին փոքր-ինչ նմանվող որոշ բաներ գտնել (կարելի է նաև Ոսկե կանոնի ավելի հստակ տարբերակներ գտնել հին եգիպտական, հնդկական և հունական տեքստերում):
Վրէժխնդիր մի՛ լինիր եւ քո ժողովրդի դէմ ոխ մի՛ ունեցիր: Պիտի սիրես քո ընկերոջը՝ ինչպէս ինքդ քեզ, քանզի ես եմ Տէրը: (Ղեւտական 19:18)
Բայց ասել, որ սա Հին կտակարանի հիմնական գաղափարն է, մեծ չափազանցություն է։ Ինչպես տեսանք 4-րդ գլխում, Աստված ինքն էլ մեծ հաջողությամբ ոխ պահել գիտեր։ Բացի այդ Հին կտակարանում մի շարք տողեր կան, որոնք վրեժխնդրություն են քարոզում։
Եթէ որեւէ մէկը խեղանդամ դարձնի իր մերձաւորին, ինչ որ արել է, նոյնն էլ թող անեն իրեն: Ջարդուածքի դիմաց՝ ջարդուածք, աչքի դիմաց՝ աչք, ատամի դիմաց՝ ատամ: Ինչ խեղուածք որ մէկը միւսին պատճառի, նոյնով թող պատժուի: (Ղեւտական 24:19)
Ի դեպ, սա ևս մեկ՝ հենց Բաբելոնից եկած բան է, այս դեպքում «Համուրապի թագավորի օրենքներ»-ից։ Համուրապին Բաբելոնի հռչակավոր արքան էր, իսկ նրա կանոնագիրքը գրվել է Հին կտակարանից մոտ հազար տարի առաջ։ Ահա ևս մեկ տարբերակ Աստվածաշնչից՝ «Երկրորդ օրէնք»-ից՝
Նրան մի՛ խնայէք: Կեանքի դիմաց՝ կեանք, աչքի դիմաց՝ աչք, ատամի դիմաց՝ ատամ, ձեռքի դիմաց՝ ձեռք, ոտքի դիմաց՝ ոտք»: (Երկրորդ օրէնք 19:21)
Կարծում եմ՝ կարելի է ասել, որ սա Ոսկե կանոնի մի ինչ-որ բացասական տարբերակ է։ Բայց բացասական նկատառումներով այն այդքան էլ հաճելի չի հնչում, այնպես չէ՞։ Հիսուսն ինքն էր (Մատթէոս 5:38) ջանում հակառակն ասել. նա անգամ մեջբերում է Հին կտակարանի նույն տողերը՝
Լսել էք՝ ինչ ասուեց. «Աչքի փոխարէն՝ աչք եւ ատամի փոխարէն՝ ատամ»: Իսկ ես ձեզ ասում եմ. չարին հակառակ չկանգնե՛լ. այլ եթէ մէկը քո աջ ծնօտին ապտակ տայ, նրան մի՛ւսն էլ դարձրու։ Եւ եթէ մէկը կամենայ քեզ բռնադատել եւ քո շապիկն առնել, նրան քո բաճկո՛նն էլ թող: Եւ եթէ մէկը քեզ հարկադրի մի մղոն ճանապարհ անցնել, նրա հետ երկո՛ւ էլ գնա:
Չեմ կարծում, որ երբևէ վրեժխնդրության՝ սրանից ավելի պարզ ու շռայլ հերքում է եղել։ Սարանով Հիսուսն իր ժամանակից շատ առաջ էր անցնում, և շատ առաջ՝ Հին կտակարանի Աստծուց։
Սրա հետ մեկտեղ Հիսուսն ինքը զուրկ չէր վրեժխնդրության գաղափարից։ Անգամ, եթե մի կողմ թողնենք Թովմասի՝ մանկության ավետարանը, Մարկոսի և Մատթէոսի ավետարանները պատմում են, թե ինչպես է Հիսուսը դատարկ վրեժ լուծել ոչ այլ ինչից, քան թզենուց՝
Եւ առաւօտեան երբ քաղաք վերադարձաւ, քաղց զգաց: Եւ ճանապարհի վրայ մի թզենի տեսնելով՝ եկաւ դէպի այն եւ նրա վրայ ոչինչ չգտաւ, այլ միայն՝ տերեւ: Եւ թզենուն ասաց. «Այսուհետեւ քեզնից յաւիտեան պտուղ թող չլինի»: Եւ նոյն պահին թզենին չորացաւ։ (Մատթէոս 21:18)
Մարկոսի տարբերակում (11:13) հավելված է, որ թզենու վրա բերք չլինելու պատճառն այն էր, որ դեռ տարվա վաղ շրջան էր։ Խե՜ղճ թզենի, այդ ժամանակ, պարզապես, բերքատվության շրջան չէր։
Քրիստոնյաները հասկանալի պատճառներով անհարմար են զգում թզենու հետ կապված պատմությունից։ Ոմանք ասում են, որ այդպիսի բան երբեք տեղի չի ունեցել, ինչպես Թովմա�
Թղթապանակը