A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Дамыған елдердегі ең басты мәселелердің бірі – адамдар тыныштықта өмір сүргенді қалайды, бірақ сол тыныштықты табуға шамасы келмейді. Жол қозғалысының шуылы, телефондардың тынымсыз шырылы, автобустар мен пойыздардағы, тіпті бос ғимараттарда да жұмыс істеп тұратын теледидардағы цифрлық хабарландырулар – бізді алаңдататын, көңілімізді бөлетін осы оқиғалардың барлығы өмірімізге араласып кетті. Адамзат өзін әбден шаршатты, жан-жақтағы шудан, абыр-дабырдан қалжырады, сондықтан осыған қарама-қарсы әрекеттер туралы армандайды, яғни табиғат аясында болсын, теңіз жағалауында немесе қандай да бір баспанада болсын, жаны рахаттанып, демалғысы келеді. Тарих профессоры Ален Корбен өзінің Сорбондағы баспанасынан және норвегиялық жазушы Эрлинг Кагге өздері қашып кеткісі келген Антарктидада жүрген кездегі естеліктері туралы былай деп жазады: Дегенмен де, Корбен мырза «Тыныштық тарихында» көрсеткеніндей, шуыл бұрынғы қалпынан өзгермеген сыңайлы. Пневматикалық шиналар пайда болмай тұрғанда, қала көшелері металл жиектемелері және тастан жасалған тағалары бар дөңгелектердің құлақ тұндыратын дауыстарына толы болды. Ұялы телефондар пайда болмас бұрын, автобустар мен пойыздар кеңістікті өз сигналдарымен жарып жіберетін. Газет сатушылар өз тауарларын тыныш жүріп сатпай, керісінше ең қатты дауыспен жарнамалап жүрді, сондай-ақ шие, шегіргүл, балғын скумбрия сатушылар да тура осылай жасайтын. Театр мен опера ысқырық пен қуаныштың ортасы болды. Тіптен ауылдық жерлерде шаруалар іш пыстырарлық жұмысты істегенде, көңіл көтерерлік ән айтатын. Бірақ қазір олар өлең айтпайды. Тек өзгергені – бұл өткен ғасырда да мазаны алған шуыл деңгейі ғана емес, сонымен бірге тыныштық орнайтын кеңістікке енетін көңіл аудару деңгейі өзгерді. Мұнда тағы бір қарама-қайшылық байқалады, себебі, қарағай орманында, шөл далаларда, кенеттен бос қалған бөлмеде тыныштық орнаған кезде, бұл жанға жайлылық сыйлағаннан гөрі, бойға үрей ұялататын сияқты. Бойыңды үрей билейді; тыңдаушысын мағынасыздықтан құтқару үшін құлағыңыз құстың сайрағаны, шиқылдағаны, жапырақтың сыбдыры болсын, кез-келген дыбыстарға түрік болады. Адамдардың жаны тыныштықты қалайды, бірақ өмірде әр нәрсенің өз мөлшері болады. |