El fútbol soporta una maldición que a la vez es la salvación de jugadores, entrenadores y forofos compungidos por una derrota. Se trata de una actividad en la que no basta con ganar, sino que hay que ganar siempre, en cada temporada, en cada torneo, en cada partido. Un escritor, un arquitecto, un músico pueden sestear un poco tras haber hecho una gran novela, un maravilloso edificio, un disco inolvidable. Pueden no hacer nada durante un tiempo o hacer algo menor. Entre los primeros, que son los que más conozco, los hay que han pasado a ser buenos por decreto y hasta el fin de sus días gracias a una sola obra estimable escrita cincuenta años atrás. En el fútbol, por el contrario, no caben el descanso ni el divertimento, de poco sirve tener un extraordinario palmarés histórico o haber conquistado un título el año anterior. No se considera nunca que ya se ha cumplido, sino que se exige (y los propios jugadores se lo exigen a sí mismos) ganar el siguiente encuentro también, como si se empezara desde cero siempre, analogía del resultado inicial de todo partido. A diferencia de otras actividades de la vida, en el deporte (pero sobre todo en el fútbol) no se acumula ni atesora nada, pese a las salas de trofeos y a las estadísticas cada vez más apreciadas. Haber sido ayer el mejor no cuenta ya hoy, no digamos mañana. La alegría pasada no puede hacer nada contra la angustia presente, aquí no existe la compensación del recuerdo, ni la satisfacción por lo ya alcanzado, ni por supuesto el agradecimiento del público por el contento procurado hace dos semanas. Tampoco, por tanto, existen durante mucho tiempo la pena ni la indignación, que de un día para otro pueden verse sustituidas por la euforia y la santificación. Quizá por eso el fútbol sea un deporte que incita a la violencia, como decía Cabrera: pero no por las patadas, sino por la angustia. A cambio hay que reconocer que tiene algo inapreciable y que no suele darse en los demás órdenes de la vida: incita al olvido, lo que equivale a decir que a lo que no incita nunca es al rencor, algo que se aprende sólo en la edad adulta." |
Το ποδόσφαιρο κουβαλάει μία κατάρα• κατάρα που είναι συγχρόνως και σωτηρία για παίκτες, προπονητές και οπαδούς συντετριμμένους από την ήττα. Πρόκειται για μία δραστηριότητα στην οποία δεν αρκεί να νικήσεις, πρέπει να νικάς πάντα, κάθε σαιζόν, κάθε πρωτάθλημα, κάθε αγώνα. Ένας συγγραφέας, ένας αρχιτέκτονας, ένας μουσικός μπορεί να ξεκουραστεί για λίγο αφού ολοκληρώσει ένα σπουδαίο μυθιστόρημα, ένα αξιοθαύμαστο κτίριο, έναν αλησμόνητο δίσκο. Μπορεί να μην κάνει τίποτα για κάποιο διάστημα, ή να κάνει κάτι ασήμαντο. Στον χώρο των συγγραφέων - που τον γνωρίζω καλύτερα - υπάρχουν κάποιοι που θεωρούνται πλέον καλοί εξ ορισμού και για όλη τους τη ζωή, χάρη στο μοναδικό αξιόλογο έργο τους που το έγραψαν πριν 50 χρόνια. Στο ποδόσφαιρο, αντίθετα, δεν υπάρχει περιθώριο για ξεκούραση ούτε για ψυχαγωγία, και τίποτα δεν σου χρησιμεύει ένα εντυπωσιακό παλμαρέ ή ο τίτλος που κατέκτησες πέρσι. Ποτέ δεν θεωρείσαι ολοκληρωμένος, αντίθετα υπάρχει πάντα η απαίτηση - και οι παίκτες οι ίδιοι έχουν αυτή την απαίτηση από τον εαυτό τους - να νικήσεις και στην επόμενη συνάντηση, λες και όλα αρχίζουν πάντα από το μηδέν, όπως το αρχικό σκορ κάθε αγώνα. Αντίθετα με άλλες δραστηριότητες της ζωής, στον αθλητισμό (και πάνω απ’ όλα στο ποδόσφαιρο) τίποτα δεν συσσωρεύεται ούτε αποθηκεύεται, όσες αίθουσες κι αν γεμίσεις με τρόπαια και όσες κολακευτικές στατιστικές κι αν έχεις. Σήμερα δεν παίζει πια κανένα ρόλο αν εχθές ήσουν ο καλύτερος, και όσο για το αύριο, ας μην το αναφέρουμε καν. Η χαρά του παρελθόντος δεν προσφέρει τίποτα μπροστά στην τωρινή αγωνία. Εδώ δεν έχουμε την αποζημίωση της ανάμνησης, ούτε την ικανοποίηση για ό,τι έχεις ήδη επιτύχει, και βέβαια ούτε και την ευγνωμοσύνη του κοινού για την ικανοποίηση που του πρόσφερες πριν δύο εβδομάδες. Και γι’ αυτό δεν διαρκεί πολύ και η στεναχώρια ή η αγανάκτηση, αφού από τη μια μέρα στην άλλη μπορεί να πάρει τη θέση τους η ευφορία και η αγιοποίηση. Ίσως γι’ αυτό το λόγο το ποδόσφαιρο εμπνέει τη βία , όπως έλεγε ο Καμπρέρα: όχι όμως επειδή έχει κλωτσιές, αλλά από την αγωνία. Από την άλλη, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχει κάτι ανεκτίμητο που δεν το βρίσκεις συνήθως στους άλλους τομείς της ζωής: προκαλεί τη λησμονιά, πράγμα που σημαίνει ότι ποτέ δεν προκαλεί οργή, και αυτό μόνο σε ώριμη ηλικία το μαθαίνει κανείς.
|