Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Βιβλία, μόνο βιβλία. Ευθυγραμμισμένο με ράφια. Στοιβαγμένα στο πάτωμα. Συσκευασμένα σε κάθε γωνία του τραπεζιού. Όλα τα δωμάτια είναι γεμάτα από αυτά. Εδώ, σε αυτό το αστικό διαμέρισμα στο 16ο διαμέρισμα του Παρισιού, έχει στήσει το γραφείο του ο Pierre-Emmanuel Dauzat. Εδώ εργάζεται μπροστά στον υπολογιστή του, δώδεκα με δεκατέσσερις ώρες την ημέρα, διαβάζοντας, μεταφράζοντας και προλογίζοντας τα βιβλία άλλων ανθρώπων και γράφοντας τα δικά του. Το βράδυ, το μόνο που έχει να κάνει είναι να διασχίσει τον δρόμο για να πάει σπίτι. «Η κοινωνική μου ζωή περιορίζεται στο ελάχιστο», είπε. Σχεδόν 50 ετών, ο Pierre-Emmanuel Dauzat είναι ένας από τους πιο περιζήτητους Γάλλους μεταφραστές.[...] Πολύγλωσσος; Ο Pierre-Emmanuel Dauzat με την ανάποδη παλάμη του απομακρύνει αυτόν τον επιθετικό προσδιορισμό. Δεν μιλάει καμία από τις γλώσσες που μεταφράζει. «Ακόμη και στα αγγλικά, δεν μπορώ να πω δύο λέξεις», είπε. Εκτός από τα λατινικά και τα ελληνικά, δεν έχω μάθει ποτέ καμία ξένη γλώσσα. Τα περισσότερα από τα συμβόλαιά μου, τα υπέγραψα χωρίς να γνωρίζω ούτε στο ελάχιστο τη γλώσσα που επρόκειτο να μεταφράσω. Χρειάζεται μόνο ένας εκδότης για να με πείσει για την αξία ενός βιβλίου για να δεχτώ την πρόκληση. Δεν μπορείτε να φανταστείτε σε τι κατάσταση έντασης βρίσκομαι όταν αρχίζω να εργάζομαι σε ένα κείμενο που δεν καταλαβαίνω." Η μέθοδός του είναι πάντα η ίδια: αλλεργικός στις γραμματικές, προτιμά να «βυθίζεται» σε λεξικά και βιβλία σε δίγλωσση έκδοση. Γενικά, δεν διαβάζει εκ των προτέρων το έργο που πρέπει να μεταφράσει: «Είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε μια μορφή αυθορμητισμού στη μετάφραση.« Μόνη θεωρητική αρχή, ξεκινάει μεταφράζοντας το τέλος: «Έχω τέτοια αγωνία θανάτου που προτιμώ να ξεφορτωθώ το τέλος από την αρχή», εξηγεί. [...] Αυτή τη «ζωτική ανάγκη να εξοριστεί κανείς στη γλώσσα των άλλων», λέει ότι πάντα την ένιωθε. |